Qaqtyghys: Qarabaqta ne jaghday?
Ukraina men Resey arasyndaghy soghys qyzghan sәtte, Ázerbayjangha tiyesili Qarabaqta da qaqtyghys búrq ete qaldy.
90-jyldary basqynshy Reseyding qoldauymen Armeniya tarapy Qarabaqtaghy jeti audandy basyp alyp, úzaq jyldar boyy otarlap, jasandy 1Tauly Qarabaq Respublikasy1 atty separatistik qúrylymdy ómirge әkelgen bolatyn. Halyqaralyq qauymdastyqtyng biri de moyyndamaghan búl separatistik qúrylymda 2020 jyly 44 kýndik soghys nәtiyjesinde Ázerbayjan ózine tiyesili Qarabaqtaghy birqatar audandy azat etti. Alayda basqynshylar qolynda Qarabaqtyng ortalyghy sanalatyn Hankendi qalasy qaldy. Kelisim boyynsha ol qala birneshe uaqyttan keyin Ázerbayjangha ótui tiyis, al basqynshylar tarapynan kóship kelgen armyan halqy Ázerbayjannyng halqy sanalyp, esh qysym jasalmaytyny aityldy. Kelisim boyynsha taraptar arasyndaghy soghysty toqtatu ýshin Reseyding bitimgerlik kýshteri aimaqqa ornalastyryldy.
Alayda Armeniya tarapy úzaq uaqyt boyy kelisimdi búzyp, óreskel arandatushylyq әreketterine barudy jalghastyruda. Kelisim jasalghannan keyin shekara manynda birneshe mәrte atys-shabys boldy. Taraptar bir-birin aiyptady. 2022 jyly, 8 nauryzda Qarabaq halqyn gazben qamtamasyz etetin qúbyrdyng biri jaryldy. Saldarynan myndaghan Qarabaq túrghyny jylusyz qaldy. Armeniya tarapy qúbyrdy Ázerbayjan jardy dese, Ázerbayjan tarapy Armeniyanyng jarghanyn aitady. Búl taraptar arasyndaghy jaghdaydy ushyqtyra týsti.
24 nauryzda taraptar arasyndaghy jaghday ushyqty. Armeniya tarapy Ázerbayjan әskerine oq atyp, arandatushylyqqa barghany aitylady. Al Ázerbayjan tarapy qarsy shara qabyldap, atys bolghan. Ázerbayjan әskerining Faruh auylyna kirip, biyiktikterdi iyemdengeni aityldy. Degenmen búl aqparatty Baku joqqa shygharyp, tek «pozisiyany naqtylau júmysy jýrip jatqanyn» eskertti. Faruh auyly kelisim boyynsha әzirge Resey bitimgerlerining baqylauynda, al keyin Ázerbayjangha berilui qajet.
Armeniya qorghanys ministrligi: «Reseyding aimaqqa jibergen bitimgerlik kýshteri tym az jәne olardyng sanyn arttyru kerek», - dep mәlimdeme jasady. Beyresmy aqparat kózderine senetin bolsaq, Resey Qarabaqtaghy әskerining bir bóligin Ukrainagha әketken. Sonymen qatar, ol Siriya, Abhaziya, Tәjikstan, Osetiyadaghy әskerining bir bóligin de Ukraina soghysyna attandyrghan. Búl kәsiby әskerding Ukrainada ýlken shyghyngha úshyrap jatqanynyng bir dәleli bolsa kerek.
Reseylik telearnalar bolsa, Ázerbayjannyng әreketin әdettegidey aiyptap, «Baku buynsyz jerden pyshaq úrdy», - dep baybalam salyp jatyr. Baku Kiyevke janarmay jetkizu boyynsha kelisim berdi. Búl әreketin Mәskeu «ayyptaudy» bastap ketti.
Abai.kz