Júma, 27 Qyrkýiek 2024
46 - sóz 3944 7 pikir 6 Sәuir, 2022 saghat 11:49

Resey arnalaryn qazaq mediakenistiginen quu kerek

Qanqúily soghysty nasihattap, halyqty ótirikpen suaryp otyrghan Resey telearnalaryn qazaq mediakenistiginen quu kerek degendi aityp jýrmiz ghoy. "Moskovskiy komsomoles", "Komsomoliskaya pravda" siyaqty gazetterding de taraluyn shekteytin kýn tudy. Búl siyaqty reseylik gazetter qaranghylyq pen nadandyqty nasihattaytyny, jurnalistikamen emes, soghysqúmar, imperialistik propagandamen, konspirologiyalyq teoriyalardy taratumen ainalysyp otyrghany belgili.

Bizding kenes odaghynan kele jatqan eski kóz oqyghandardyng kóbi osynday gazetterdi oqyp, solargha senip әdettengen, keybirining miy atala bolyp Putindi qoldap otyrghany da sodan.

Men sanalylyq jóninen, jappay alghanda, qazaq qoghamy resey qoghamynan әldeqayda ozyp ketti dep oilaymyn, biraq aqparattyq túrghyda әli de qauipsizdigimizge júmys isteu kerek. Orys mediasy nadandyqtan basqa eshtene bermeydi. Olardy oqu qaranghylyqtyng belgisi ghana.
Oghan býgingi soghysta ghana emes, keshegi kovid kezinde de kózimiz jetken. Klassik atalyp jýrgen jazushymyzdyng biri "kovidti AQSh, adamzatty chipteu ýshin oilap tapqan" dep "Jas Alashqa" maqala jazghany bar. Keyin odan Azattyq tilshisi "nege olay jazdynyz?" degende "MK"-dan solay oqydym" dep jauap bergeni este. Sonda búl kisiler ýshin "MK" senim standarty bolyp túr.

Eki-ýsh kýn búryn óte ziyaly bir kisimen әngimelesip edim. "NATO-niki de dúrys emes, uәdesin búzdy" dep qoyady. "Qaydaghy uәde? Putinning qyryq syltauynyng biri ghana ol, әitpese Ukrainany jaqyn kýnde NATO-gha almaytyny da, Ukraina jerine raketalaryn әkelmeytini de anyq edi, jalpy Reseyding eshkimge keregi joq. Búl soghysqa imperializmmen auyratyn, orystan ozyp bara jatqan ukraindy talqandaudy maqsat qylghan Putinning shovinistik egosy ghana kinәli, oghan dayyndyq turaly 2005 jyly Nemsov ta, odan búryn Dudaev ta, tb. da aitqan, yutubtan qaranyz" dep jatyp әreng betin beri qaratyp aldym.

Jalpy, reseylik media aityp jatqan ótirik, әsirese Buchadan keyin, shekten shyghyp barady. Tipti búghan tilimizde jana sóz/termin kerek siyaqty. Óitkeni olar taratyp jatqan marazmnyng janynda ótirikting ózi sýikimdi bolyp qalady. Aghylshyntildiler Putin propagandasyna qatysty"post-shyndyq/post-truth" siyaqty jana termin oilap tabar dep oilaymyn jaqynda.

Ásiya Baghdәuletqyzy

Abai.kz

7 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2559