«Ekinshi Respublika»: «TALQYLAU» alanynda memlekettik modeliding janartyluy talqylandy
Elordada «AMANAT» partiyasynyng Qoghamdyq sayasat instituty janynan iske qosylghan «TALQYLAU» dialog alanynyng ekinshi otyrysy ótti. Instituttyng telegram arnasynda dauys beru qorytyndysy boyynsha anyqtalghan talqylau taqyryby Memleket basshysy aitqan memleketti transformasiyalau jónindegi iydeologema – «Ekinshi Respublika» boldy.
Áleumettik jelilerde tikeley efirde taratu arqyly ótken ashyq pikirtalas barysynda sarapshylar, qogham qayratkerleri, Mәjilis deputattary el Preziydenti úsynghan reformalargha qatysty óz pikirlerin ortagha saldy.
Otyrysqa qatysqan QR Memlekettik hatshysy Erlan Qariyn búl termin biylik instituttary arasynda neghúrlym tiyimdi tengerim jasaytyn memlekettik basqaru modelining ózgeruin beyneleytinin atap ótti.
«Jana Qazaqstan» – búl manyzdy qoghamdyq transformasiyany jýzege asyratyn keng auqymdy iydeologema bolsa, «Ekinshi Respublika» – búl memlekettik modelidi ózgertu. Yaghni, birinshi jaghdayda qúndylyqtar dengeyinde, al ekinshi jaghdayda – búl institusionaldyq, qúqyqtyq dengeyde jýzege asatyn ózgerister.16 nauryzdaghy Joldauda Preziydent naqty jana sayasy bastamalardy jariya etkenin jәne olardy jýzege asyru is jýzinde bastalyp ketkenin eskersek, «Ekinshi respublikagha» kóshu jaqyn arada oryn alady dep aitugha bolady», dedi Erlan Qariyn.
Memlekettik hatshy Preziydentting jana bastamalary býkil sayasy jýieni janghyrtyp, qayta bastaudy bildiretinin atap ótti. Jana zandar qabyldanyp, Konstitusiyagha ózgerister engizilgennen keyin is jýzinde osy jyldyng ózinde Qazaqstanda memlekettik basqarudyng jana modeline kóshu jýzege asyrylady. Ol tejemelik әri tepe-tendik jýiesin institusionaldyq túrghydan kýsheytip, jana sayasy mәdeniyetting qalyptasuyna yqpal etedi.
Óz kezeginde «AMANAT» partiyasynyng Atqarushy hatshysy Ashat Oralov elimizde sayasy jýieni transformasiyalau partiyany janghyrtudan bastalghanyn atap ótti.
«Zannamany liyberalizasiyalaudy, jana partiyalardy tirkeu resimderining jenildetiluin eskersek, elimizding partiyalyq-sayasy alanyna jana úiymdardyng keletinin týsinu qiyn emes. Búl jaghday – bizding partiyamyz ýshin ózining úzaq merzimdi, jauapty kóshbasshylyqqa jәne bәsekelestikke dayyn ekenin dәleldeu mýmkindigi. Osy alandaghy kezdesu «AMANAT» syndarly dialog ayasynda Qazaqstandy damytu boyynsha naqty iydeyalar men úsynystar әzirlenetin sayasy mәdeniyetti arttyrugha barynsha yqpal etetinin kórsetedi», dep atap ótti Ashat Oralov.
«Aliternativa» ózekti zertteuler ortalyghynyng diyrektory Andrey Chebotarevtin aituynsha, «respublika» әrkez saylau jolymen qalyptasatyn memlekettik biylik jýiesin aiqyndap keldi.
«Biz Qasym-Jomart Toqaevtyng preziydenttik kezeninde saylau jýiesi qanshalyqty qarqyndy reformalanyp jatqanyn kórip otyrmyz. Aldymen auyl әkimderin saylau instituty engizildi. Keyin audan әkimderi saylanady. Saylau prosesine majoritarlyq jýiening elementterin qaytaru júmysy jýrip jatyr. Búl da janashyldyqtyn, jaqsylyqtyng nyshany. Búl tek iydeologiyanyng nemese úghymdardyng ózgerui ghana emes, anyghynda búl algha jyljudyn, damudyng aighaghy», dep tolyqtyrdy Andrey Chebotarev.
Mәjilis deputaty Aydos Sarymnyn pikirinshe, býginde qazaqstandyqtar Konstitusiya ghana emes, memlekettik basqaru jýiesi de ózgerip jatqan tarihy kezende ómir sýrip jatyr.
«Biz memlekettilikting búrynghy formatynan bas tartpaymyz. Alayda oghan qaytyp oralmaytynymyzdy da týsingen jón. Jasyratyny joq, el azamattarynyng basym kópshiligi ózge memleketterdin, qaysybir utopiyalardyng sezimimen ómir sýredi. Qazir óz kenistigimizge oralyp, óz kýn tәrtibimizben ómir sýrudi ýirenu manyzdy», dedi deputat.
Kezdesu barysynda Euraziyalyq integrasiya institutynyng diyrektory Orazghaly Selteev, Europalyq qúqyq jәne adam qúqyqtary institutynyng diyrektory, professor Marat Bәshimov óz pikirlerimen bólisti. Zaldaghy qatysushylar ghana emes, onlayn-kórermender de súraqtaryn qoydy.
Esterinizge sala keteyik, «TALQYLAU» dialog alanyn qúru bastamasy «AMANAT» partiyasynyng 1 nauryzda ótken kezekten tys Sezinde partiyalyq transformasiya baghdarlamasy tarmaqtarynyng biri retinde kóterilgen bolatyn. Aldaghy uaqytta «TALQYLAU» otyrystary týrli formatta úiymdastyrylyp, onda pikirtalas, podkasttar jazu, debattar qolgha alynady. Alanda sarapshylar, deputattar, memlekettik organdar men ÝEÚ ókilderi azamattardy tolghandyratyn ózekti mәselelerdi sheshu jónide úsynystar әzirleu ýshin túraqty týrde kezdesip otyrady.
Abai.kz