Júma, 22 Qarasha 2024
46 - sóz 3306 6 pikir 26 Sәuir, 2022 saghat 14:56

Tól dýniyetanymyz qanday bolghan edi?

Qazaq halqynyng Tәnirge senim óte kóneden kele jatyr. Ol әli de kóptegen salttar men dәstýrler arqyly jalghasuda. Mysaly, "otqa may qúy", "otpen alastau", "kiyeli shanyraq, "tabaldyryq", mal son rәsimderindegi Kiyeden rúqsat alu jәne t.t...

Tәnirlik senim búrynghy tarihta bizding jerlerde mekendegen halyqtardyng myndaghan jyldar boyy ómir sýrui barysynda evolusiyalyq jolmen qalyptasqan nanym-senimi.

Ol qazirgi dinder payda bolghangha deyingi Úly Jaratushygha degen tabighy senim týri.

Sondyqtan, kóne senimde tәnirlik dәstýr tabighy qúbylystarmen tyghyz baylanysty bolyp keledi.

Onda adam tabighattyng ajyramas bir bóligi retinde qarastyrylady.

Búl olargha tabighatpen etene birlikte ómir sýruge mýmkindik bergen edi.

Kóne Tәnirlik senimde "júmaq pen tozaq" úghymy joq.

Sol sebepti, Jaratushy Tәnir keyingi dinderdegi Qúdaylar siyaqty "jazalaushy-jarylqaushy" dep emes,

әuel bastaghy Tәnir-qúday "Jaratushy-Jarylqaushy" retinde qabyldanghan.

Soghan say, Tәnir jaratylysqa tek Qamqorshy bolyp sanalghan.

Al, adam mindeti - jaratushysy Tәnirge layyq ómir sýru.

Yaghni, adam jerdegi ómirine "tәnirlik sipat" beru arqyly maqsatyna jetedi (baqyt, aqyl, jasampazdyq, adamgershilik jәne t.t.).

Osy jaghynan Tәnirlik dýniyetanym (dýniyetanym dinge qaraghanda kenirek úghym) qazirgi diny dogmalargha úqsamaydy.

Bizding kóne dýniyetanymyz kóbine Ghylymy sana formasyna jaqyn bop keledi.

Qazir evropalyqtar osy senim formasyna qatty qyzyghushylyq tanytuda...

Ábdirashit Bәkirúlynyng jazbasy

Abai.kz

6 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1456
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3222
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5276