«AMANAT» partiyasynyng Ortalyq apparatynda Qoghamdyq sayasat institutynyn bazasynda iske qosylghan «TALQYLAU» dialog alanynyng kezekti otyrysy ótti. Ashyq pikirtalas barysynda sarapshylar, memleket jәne qogham qayratkerleri, Mәjilis deputattary aldaghy jalpyúlttyq referendumnyng manyzyn talqylady.

Parlament Senatynyng Tóraghasy Mәulen Áshimbaev óz sózinde jalpyúlttyq referendum arqyly Konstitusiyagha engizu ýshin úsynylyp otyrghan týzetuler Jana Qazaqstannyng negizgi qúndylyqtary – ashyqtyq pen demokratiyagha taban tireytinin jetkizdi.

«Konstitusiyalyq reforma Ata Zangha týzetuler engizumen shektelmeydi. Aldaghy uaqytta Parlament birqatar jana zang qabyldap, qoldanystaghy keybir zannamalargha ózgerister men tolyqtyrular engizedi. Búl júmys jyl sonyna deyin jalghasady. Janghyrudyng maqsaty – ashyq, tengerimdi, demokratiyalyq sayasy jýie jәne bәsekege qabiletti, әdil, sybaylas jemqorlyqsyz ekonomikalyq orta qúru. Sondyqtan azamattarymyzdyng 5 mausym kýni referendumge belsendi qatysyp, Jana Qazaqstan ýshin dauys berui asa manyzdy», dedi Senat spiykeri.

Óz kezeginde «AMANAT» partiyasynyng Atqarushy hatshysy Ashat Oralov úsynylghan týzetulerge dauys bere otyryp, qazaqstandyqtar «Ekinshi Respublika» ýshin qúqyqtyq negiz qamtamasyz etetinin atap ótti.

«Konstitusiyalyq reforma jәne býkilhalyqtyq referendum ótkizu Qazaqstannyng әdildik ornaghan el bolugha betbúrghanyna azamattardyn senimin oyatty. Bizding partiyamyz – Memleket basshysynyng qoghamdyq tiregi. Sondyqtan amanattyqtar býkil el aumaghynda konstitusiyalyq týzetulerdi týsindiru júmystaryna belsendi qatysty. Ónirlerde halyqpen kezdese otyryp, biz qazaqstandyqtardyng әleumettik-ekonomikalyq qana emes, qoghamdyq-sayasy salalardaghy ózgeristerge de ýlken súranysy bar ekenine taghy da kóz jetkizdik», dep atap ótti Ashat Oralov.

Parlament Senatynyng deputaty Lәzzat Qaltaevanyn pikirinshe, referendumnyng basty maqsaty – el bolashaghyna qatysty mәselelerdi sheshuge әrbir azamattyng atsalysuyna mýmkindik beru.

«Men – kez kelgen ózgerister men reformalardyng synshysy bolatyn azamattyq sektordyng ókilimin. Biraq qazir azamattyq qogham adam qúqyqtary jónindegi uәkil institutyn kýsheytu, jergilikti ózin-ózi basqarudy damytu, Konstitusiyalyq sot qúru bóligindegi týzetulerdi tolyq qoldaydy. Biz halyqpen kezdesulerde mindetti týrde óz qúqyn paydalanyp, referendumgha qatysu kerek ekenin aitamyz», dedi Lәzzat Qaltaeva.

QR Jogharghy Soty janyndaghy Sot tóreligi akademiyasynyng rektory, Konstitusiyagha ózgerister men tolyqtyrular engizu jónindegi júmys tobynyng mýshesi Zәuresh Baymoldinanyn aituynsha, úsynylyp otyrghan týzetuler sayasy jýieni tereng ózgertuge, qoghamdaghy ekonomikalyq, әleumettik jәne mәdeny qatynastardy janartugha baghyttalghan.

«Is jýzinde búl týzetuler kesheni Qazaqstanda qoghamnyng jana modelin qúrugha mýmkindik beredi. Azamattardyng qúqyqtary men bostandyqtaryn qorghaudy qamtamasyz etu ýshin quatty tetikter jasalady. Búl elimizding býkil halqynyng qalauy dep oilaymyn», dedi Zәuresh Baymoldina.

«QAZAQSTAN» Últtyq telearnasynyng bas produseri Maqsat Tolyqbay әleumettik әdiletti memleket úrandargha negizdele almaytynyn, ony zang jýzinde bekitu kerek ekenin atap ótti.

«Bәrimiz ózgeristi qalaymyz, biraq әrkim ózinen bastau kerek. Alghashynda týzetulerding mәnin bәri birdey týsinbedi. Biraq auqymdy týsindiru júmystary jýrgizildi. Endi óz eli, balalarynyng bolashaghy ýshin alandaytyn әrbir adam mindetti týrde saylau uchaskesine baryp, óz dauysyn beredi», dep esepteydi jurnalist.

Qoldanbaly etnosayasy zertteuler institutynyng diyrektory Talghat Qaliyevtin pikirinshe, referendum – búl saylau mәdeniyeti men azamattyq jauapkershilik dengeyi túrghysynan býkil qoghamymyz ýshin jaqsy synaq әri sabaq.

«Degenmen eng bastysy, ózgerister birjaqty tәrtipte tek biylikten bolmaydy. Tiyisinshe, halyq ýderisterge belsendi aralasuy kerek. Óitkeni elding ómirin bir jaghynan ghana jaqsartu mýmkin emes, búl – әrbir azamatqa qatysty is», dep atap ótti Talghat Qaliyev.

L.N.Gumiylev atyndaghy EÚU Qazaqstan halyq Assambleyasy kafedrasynyng mengerushisi Nataliya Kalashnikova «TALQYLAU» dialog alany óte ózekti ekenin jәne ol konstitusiyalyq normalardy qoghamnyng qalay qabyldaytynyn týsinuge kómektesetinin aitty.

 «Men alghashqy referendumgha qatystym. Ol kezde elimiz endi ghana tәuelsizdikke qol jetkizip, qogham jana Konstitusiyany ong qabyldady. Qazirgi reformalar býgingi jaghdaylargha jedel jauap beru kerek ekenin kórsetti jәne halyq onyng manyzdylyghyn týsinedi dep oilaymyn», dedi Nataliya Kalashnikova.

Óz kezeginde Mәjilis deputaty, «TALQYLAU» alanynyng moderatory Sayasat Núrbek, «halyqtyng jartysynan kóbi – tәuelsiz Qazaqstanda dýniyege kelgen, qúndylyqtary mýldem basqa úrpaq. Biraq dәl qazir bәrimiz birigip, ortaq bolashaq ýshin referendumdy qoldap, konstitusiyalyq ózgerister ýshin dauys beruimiz kerek», degendi aitty.

Eske sala keteyik, «TALQYLAU» dialog alanyn qúru bastamasy «AMANAT» partiyasynyng 1 nauryzda ótken kezekten tys Sezinde partiyalyq transformasiya baghdarlamasy tarmaqtarynyng biri retinde kóterilgen bolatyn. Alanda sarapshylar, deputattar, memlekettik organdar men ÝEÚ ókilderi azamattardy tolghandyratyn ózekti mәselelerdi sheshu jónide úsynystar әzirleu ýshin túraqty týrde kezdesip otyrady.

Abai.kz