Senbi, 23 Qarasha 2024
Janalyqtar 3700 0 pikir 8 Jeltoqsan, 2012 saghat 12:46

Kýy kórkemi (Halyq Qaharmany, ataqty sazger Núrghisa Tilendiyevke arnaymyn)

Birinshi bólim

Emhana ishi.
Bólme tynysh, jap-jaryq.
Jýrgender joq ary-beri sandalyp.
Qústósekte torsyq sheke bir arys,
Súlap jatyr tirshilikke tandanyp.

Kórse-daghy talay-talay qúqaydy,
Aq shalmaghan súiyq shashyn sipaydy.
Syghymdady salalaghan sausaghyn,
Úshtasady bir qayghy men bir qayghy....

Jana jazghan opera anau bitpegen,
Jetkize almay jerine ony dittegen.
Simfoniya ayaqtalmay ol qaldy,
Kezdesti de myna sәtke kýtpegen.

Egemendi El jayly anau shygharma,
Qaldy úqsap
shyngha shyqqan shynargha.
Týri jaman myna syrqat kәpirdin,
Jyghar ma eken, óstip baryp bir orgha.

Kileng bolat.
Temir emes totyghar,
Jýreginde lapyldaghan oty bar.
Dombyranyng dýrkiregen perisi,
Alystady orkestry «Otyrar».

Balalar jas qanattary qatpaghan,
Áli kýnge әudem jer-au attaghan.
Áli kýnge jas týlek pen tastýlek,
Ala almaydy qyrghauyldy qaptaghan.

Kezdesetin alda jana ghasyr bar,
Ansap jýrgen aq beren kýy basylar.
Mahabbattyng túnyq әnin arnaghan,
Bar taghy da Darighaday asyl jar.

Kez de qaldy jýz grammen emdeler,
Jastan ketti arudy algha óngerer.
Óz jay-kýiin ózi biler búl kýnde,
Ne dep aitsa, o dep aitsyn ózgeler.

Birinshi bólim

Emhana ishi.
Bólme tynysh, jap-jaryq.
Jýrgender joq ary-beri sandalyp.
Qústósekte torsyq sheke bir arys,
Súlap jatyr tirshilikke tandanyp.

Kórse-daghy talay-talay qúqaydy,
Aq shalmaghan súiyq shashyn sipaydy.
Syghymdady salalaghan sausaghyn,
Úshtasady bir qayghy men bir qayghy....

Jana jazghan opera anau bitpegen,
Jetkize almay jerine ony dittegen.
Simfoniya ayaqtalmay ol qaldy,
Kezdesti de myna sәtke kýtpegen.

Egemendi El jayly anau shygharma,
Qaldy úqsap
shyngha shyqqan shynargha.
Týri jaman myna syrqat kәpirdin,
Jyghar ma eken, óstip baryp bir orgha.

Kileng bolat.
Temir emes totyghar,
Jýreginde lapyldaghan oty bar.
Dombyranyng dýrkiregen perisi,
Alystady orkestry «Otyrar».

Balalar jas qanattary qatpaghan,
Áli kýnge әudem jer-au attaghan.
Áli kýnge jas týlek pen tastýlek,
Ala almaydy qyrghauyldy qaptaghan.

Kezdesetin alda jana ghasyr bar,
Ansap jýrgen aq beren kýy basylar.
Mahabbattyng túnyq әnin arnaghan,
Bar taghy da Darighaday asyl jar.

Kez de qaldy jýz grammen emdeler,
Jastan ketti arudy algha óngerer.
Óz jay-kýiin ózi biler búl kýnde,
Ne dep aitsa, o dep aitsyn ózgeler.

Taghdyr zany shyrma-shatu myng qabat,
Asyr salghan qúlaqqa әuen tyndalad.
Qara mysyq kirip ketip qaryngha,
Jatqanday-aq et jýregin tyrnalap.

Layly әuen baryp-baryp túnady,
Artty oidyng salmaghy da qúnary.
Tyndap jatyr tynym almay bir minut,
Núraghannyng lakatrday qúlaghy.

Estilse eger, biri ittey ynyrsyp,
Estiledi ekinshi әuen qylymsyp.
Endi biri ansaryndy basady,
Emgenindey qulyqtan kep qúlyn sýt.

Samal esse sәby ýnmen gudi ýrlep,
Taghy biri kisineydi gýldirlep.
Soqsa biri dauylynday dalanyn,
Ekinshisi jan jylytady kýmbirlep.

Shyqsa biri boztorghayday shyryldap,
Tóze almaysyng tóbe qúiqang shymyrlap.
Taghy biri qúshaghynda ayazdyn,
Terbeltedi tartqan symday yzyndap.

Sanqylynday estilse eger qyrannyn,
Jәne biri shyqty ýni bop búlannyn.
Tang aldynda ash qasqyr bop bassalghan,
Qúlynynyng dauysynday qúlannyn.

Siyaqtanghan asqar taudyng kóshkini,
Kýy kólining tolqyndary estildi.
Asyl jar men balalaryn kýldirip,
Eles bolyp kóz aldynda dos túrdy.

Keybireuin notalargha týsirip,
Ýlgere almay jatty dertten qysylyp.
Qyz menindey may kilkigen betinde,
Qymyz-daghy túrdy bitpey ishilip.

Auyrsyntty býirek penen bauyry,
Osylay bop kýy Narynyng auruy.
Sabyr saqtap jatty sazger
bir kezgi
Sapyratyn qarly-janbyr dauyldy.

Biraz jatyp ózin-ózi shyndady,
Ar jaghynan qúshtarlyghy tynbady.
Qolyn sozyp sergiyin dep azyraq,
Qasyndaghy qobdishany tyndady.

«Tilendiyev, kýiding aty - «Álqissa»,
Tyndanyzdar!
Oryndaytyn Núrghisa».
Degen diktor sózinen son
jelpinip,
Ketti kýiden, otty kýiden bir hisa.

Eki ishekting qúdireti bastaldy,
Qanatymen sharlap sonau aspandy.
Búlbúl ýni, jyr júldyzy sharyqtap,
Osylaysha bastaldy kýy dastany.

Birazdan song «Kóshkerueni» bastaldy,
Jan tolqytyp at ýstinde jastardy...
Kýy tolqyny gýl bitkendi terbetip,
Keng dala men basty qarly asqardy.

Asyp ketti biyik-biyik taulardan,
Kýy kýmbiri taraulandy tarlaudan.
Súqsyr izdep su jaghasyn sharlaghan,
Súnqardayyn bir talmady samghaudan.

Kókorayma kóriktengen kelbetti,
Kók jaylaudyng kósilgen keng eldegi.
Túlghalary kýy tilimen jyrlandy,
Aspan asty, jerding ýsti terbeldi.

Qozyqaday sekirgen tau sulary,
Dombyranyng shanaghynan tulady.
Kókalaly kóp jylqyny qayyrghan,
Jylqyshynyng jiyrenindey zulady.
Kóz aldyna «Kóshkerueni»elestep,
Kóringendey týieleri beles bop.
Jemjemil men Qúmjemilding hosh iyisin,
Púratady aldan soqqan jel eskek.

«Qayran, Dala-ay!
Júpar iyisi púraghan,
Kәusar tolqyn tik jartastan qúlaghan!»
Dedi-daghy pipsikoldy ary qoydy,
Kýrsindi de ýlken talant - Núraghan.

«Ol kezderim jalyndaghan jas edi,
Ónerge de, oiyngha da mas edi.
Kýilerim men әnderime sol shaqtyn,
Tiymey qoyghan joq edi-au әseri».

Degen oimen jatqan kezde әbiger,
(Bayan qylar sózderi bar taghy der).
Ayaqtaryn eppen basyp, synyqsyp,
Sóiley keldi bekitilgen dәriger...

***
Kompozitor emhanada auyryp jatqanda Elbasy «Halyq Qaharmany» belgisin әkelip taqqan edi

Kelip qaldy...
- IYә, iyә, keldi, әne.
Abyrjumen bas dәriger kórdi, әne.
Ónerdegi Núraghana bәiek bop,
Ómirdegi taghy bir Núr keldi әne.

Bir Núr menen ekinshi Núr óbisti,
Kenigendey boldy olardyng órisi.
Aradaghy quanysh pen qayghyny,
Sharadaghy qymyzday ghyp bólisti.

Kól kónilde qanattandy kógildir,
Kóbelektey búlt ta joq kógim túr.
Aspan asty Alataudyng bauyrynda,
Kýn qalada tabysty kep eki Núr.

Qanday ghajap tabysqany Núrlardyn,
Búlbúl bolyp oigha jetti qyrdaghy ýn.
Qarlyghashtyng balapany sekildi,
Qanattandy menin-daghy jyrlarym.

Jýregimnen úshyp shyqqan jyrlarym,
Kýlkisindey qosylysqan Núrlardyn.
Osy kezde tartty mening kózimdi,
Qyzghaldaq bop úyalapty qyrgha kýn.

Ghajayyp bop oy terbegen qyrdaghy,
Quanysh bop elestedi jyrdaghy.
Ánge toldy búlbúldardyng dauysymen,
Alataudyng baurayyndaghy kýz baghy.

Aynaladan altyn sәule aghyldy,
Qanattary jandy terbep qaghyldy.
Kýy Narynyng keudesine
Elbasy
Qolymenen úly orden taghyldy.

Dana kýishi baladayyn quandy,
Quandy da búl ataqty qúp aldy.
«Saryarqa da», «Aday da» emes,
jap-jana
Sazdy shaldy lakatrday qúlaghy...

Aspandaghy aq sharpy búlt siyaqty,
Nәziktengen lebizinde úyaty.
Túnyqtaghy túmalarday,
aq jarqyn
Shattyghy bar.
Qiyalynda kýy jatty.

Aynalada laulaghanday san týrli ot,
Du-du,
gu-gu
ketti boydy әldiylep.
Adamdardyng sózderi men kýlkisi,
Núrghisagha estiledi әn-kýy bop.

Sekund sayyn quanyshy artqanday,
Úly óner shabyttansa mәrt qanday?!
Kýlip jatyr,
sóilep jatyr kýy Nary,
Kórermenge jana kýiin tartqanday...

Quanyshtan janary sәl aldy jas,
Shólirkegen susynyna qandy ras.
Aq qayynnyng úshqan japyraghymen,
Nota bolyp qalyqtady qarlyghash...

Jatqan kezde dep «Qúdayym qoldasyn!»
Jatqan kezde tamaghyna em basym.
Osy jerge irilenip shaqyrmay,
Kim oilaghan keledi dep Elbasyn.

Kestelegen taqiyasy basynda,
Darigha men Qarshygha da qasynda.
Kim oilaghan keledi dep Preziydent,
Ataq berip, jetpis asqan jasynda.

Álde eldesi bolghan song ba
kelgeni?
(Oylamaydy desenshi osy el neni)
Oilay bersin...
Últ Ónerin úly dep,
Elaghasy basyn iyip kelgeni.

Bizge múrat.
Tu ghyp ústap sengeni -
Tamasha ruh, tamasha jyr eldegi.
Taghy emes, Baghy sanap Ónerdi,
Osy ýshin Núrghisagha kelgeni.

Úly múrat Elbasynyng sengeni,
(Aydynymen saltanatty kólderi).
Dombyrany sýigen ýshin jasynan,
Núraghana Núrsúltannyng kelgeni.

Bala kezde ótti oqigha san aluan,
Onyng bәri jastyghymen sanalghan.
Dombyramen alghash qyzgha syr aitqan,
Oghan kuә osy kýngi Shamalghan...
Bәri ghajap shaqta mynau jas kelgen,
Qazir bolsa aitylatyn basqa ólen.
Túnghysh ret dombyra ýni tolqytqan,
Oghan kuә tolqyndary Qaskelen...

***

Sonau kezden tebirenip kýni-týn,
Sýisindirip, súmdyq sýigen últyn.
Núrghisa agha!
Aldymenen biz ýshin,
Qazaghymnyng qalqan qúlaq úlysyn.

Sen shygharghan aitsam bitpes kýy atyn,
Esiming jyr dastanyma siyatyn.
Aldymenen kýy qanatyn bilemiz,
Bir ózindey Tilendiyding qiyaghyn.

Bara alatyn nege bolsa batyly,
Aldymenen aghalardyng asyly.
Qazaghymnyng keng aspanyn sharlaghan,
Qaz qanatty әsem әnder aqyny.

Beu, Núragha!
Barlyq aqyn jyrysyn,
Dep aitpaymyn kóp sazgerding birisin.
Úly Ahmet Júbanovtay qazaqtyn,
Sahnadaghy sanlaq diriyjerisin.
Alataudyng asqarynday irisin,
Aytatúghyn ghasyrlardyng jyrysyn.
Súrapyldyng suyghymen sústanghan,
Soghys kýnin kórgenderding birisin.

Minezinde salqyny bar qatal tan,
Qalghan shyghar sol kýndegi qahardan.
«Otyrardyng sazymenen» danqty en,
Býgin agha, atandynyz Qaharman.

Sonau kezden tebirenip kýni-týn,
Sýisindirgen,
Súmdyq sýigen últyn.
Bolmasang da Halyq Qaharmany siz,
Núrghisa agha!
Onsyzdaghy úlysyn.

Egemendi el arqasynda batyl bop,
Bara jatqan ghalym, synshy, aqyn kóp.
Óner otyn osylaysha qoldaghan,
Elbasyna kóp raqmet!
Raqmet!

Halyq Qaharmany boldyn.
Qoldaymyz,
Ortamyzgha qút әkeldi sonday kýz.
Keng aspandy kýige bólep
biz endi.
Toylaymyz kep,
Toylaymyz kep.
Toylaymyz!

Ekinshi bólim

«Ólmeytin pende joq. Biraq ne bitirdim dep ólesin, osyny oiladyng ba?»
Núraghanyng jurnalist
inisine aitqan sózinen.

Qyzyl-jasyl shynylardan qúiylghan,
Qútylary oiynshyqtay qúbylghan.
Ydysy ýlken bolmasa da
dәrinin,
Dәrihanada túrady onyng qúny nәn.

Ózi siyrek tabylatyn dәriler,
Ózi qymbat.
Salady әri әbiger....
Býirek, jýrek, bauyrlargha arnalghan,
Múnyng jayyn biletin tek dәriger.

Zamanadan aty shyghyp qútayghan,
Búl dәriler shyqqan Tiybet, Qytaydan.
Indiya men Amerikadan da bar,
Áseri az.
Tek qúr ýmit Qúdaydan.

Bәiek bolyp jýrse-daghy ýi-ishi,
Saghat sayyn ketti әbden kýiisi.
Ordasyna ainalghanday jylannyn,
Tynystatpay dónbekshitti jii ishi.

Neshe týrli iyneler de qoldandy,
Shetelderden dәriler de joldandy.
Múnyng bәri kónil ýshin boldy da,
Amal neshik, shipalanu bolmady.

Kózderinde әuezderden jas tamghan,
Kýrsinedi jabyrqaumen jaqsy әn.
Úly talant Núrekenning syrqaty,
Ókindirip em qonbastay asqynghan.

Osynshalyq Jaratqannyng netkeni,
Ókindirip tirshilikti tekteui.
Býirek irip, bauyr tolyp sary sugha,
Qinady-au
emning qonbay ketkeni.

Jatty biraq emdeu joly jalghasa,
Atyrumen ýmitpenen tandy asa.
«Ýmitsizdik - shaytan» dep biz aitsaq ta,
Boldy bәri qúr әnsheyin dalbasa.

Kýizeldirdi shyqqan kýn men batqan ai,
Mamyq tósek jambasyna batqanday.
Atar tannan ýmiti de ýzilgen,
Ajaldan da otyrghan joq saqtanbay.
Tau ghana emes, búlttan ary asqanmen,
Jýrsen-daghy júldyz bolyp aspanmen.
Qaza degen qarys jerden tabylar,
Qútylmaydy odan adam qashqanmen.

Óz ruhyn eshkimge de tonatpay,
Boldy ómirden attanatyn qonaqtay.
Dos-jarangha ózi aityp aqyldy,
Beky berdi bolghan iske bolattay.

Núrghisanyng songhy sózi
nemese
Darighamen tildesui

Shirkin, dýniye!
Shyr ainaldyng tóbemnen,
Shyrayynda joq eshqanday kónergen.
Kelbetindi qiya almay jatyrmyn,
Kezderinde qyzyghyna bólengem.

Jalghanyndy jalpaghynan keshken em,
Eskegim de qalmap edi espegen.
Ajal degen arsyz eken
minekiy
Kele jatyr qoyynyma esh sheshpegen.

Oghan kýn de, kerek emes oghan Ay,
Jerleri joq ketetúghyn jolamay.
Ónering de, ólening de bir tiyn,
Baryp túrghan, baryp túrghan qomaghay.

Jaryq dýnie jýregime ornaghan,
Jarqyldaghan jas aibynmen tolghan әn.
Janarymnyng oty sónip barady,
Jan dalbasa, denem del-sal tolghanam...

«Altyn taular», «Dostyq jolmen»,
«Mening Qazaqstanym»,
Talantymnan taularyma úshqanym.
«Atatolghau» menen «Arman», «Mahambet»,
Zamanalar biyiginen qúshqanym.

Solar mening mahabbatym, sýigenim,
Imanymday kókiregime týigenim.
Sol qolymmen solqyldatyp shertetin,
Solar mening súnqar qanat kýilerim.

Jarly bayyp, jastarymyz ósedi,
Samalymyz «Saryarqa» bop esedi.
«Jan әkeler» jary bolghan mәngilik,
«Araldaghy jenesheler» qosh, endi.

«Saryjaylauym» - Múqaghaly jýrgen jer,
«Jan sәulem de» - Túmanbayym kýlgen jer.
«Alatau» men «Bayan tauym» teginde,
Núrghisaday dara bozyn bilgen jer.

«Bayanjýrek»1 - Darighashym jýrgen jer,
Qiyalymnyng qyrmyzyna tiymender.
Sol ólkege súlu jyrdy arnasan,
Rizamyn,
Meni jaqsy sýigender.
Búl shyn syrym jýregimnen jarylghan,
Kónilimnen kinәratsyz aghylghan.
Eshkimge de basymdy iymey jýrip men,
Eng sonynda saghan ghana baghyngham.

«Bayanjýrek» - Darighashym didary,
Baqtary men shatqaldary - kýy bәri.
Jazylmaghan dertime de osylar
Kózim jetti bolaryna syy dәri.

Aspanymda qalyqtaghan «Aqqúsym»,
Taghdyryma qonghan mening baq qúsym.
Shamyrqanghysh shalyndy sen kóndirgen,
Dýniyening bәrinen de jaqsysyn.

Dýniyening bәrinen de myqtysyn,
Aspandaghy aidan súlu, sýt mýsin.
Biraq janym!
Sen Aqan bop zarlama,
Býgin mening Qúlagerdey bitti isim.

Búdan bylay qalar qausap sýiegi,
Dombyranyng quraydy endi tiyegi.
«Mekenime» ketkennen son
Ayaulym,
Bәrinen de saghan auyr tiyedi.

Bilem, bilem balalar da tolady,
Jetekteydi olardy әli jol әri.
Núrghisasyz ótkizseng de toy-duman,
Jәi-jaghdayyng tym auyrlau bolady.

Jasyratyn joq ózinnen syr, oiym,
Sen de shójip jýrgenindi bilemin.
Qasyretke qayystyrma janyndy,
Qara jerdey salmaqty bol!
Tilerim.

Ýmbetovke ait! Mening barar jerimdi,
Túmanbaygha ait! Jyrmen asar belimdi.
Serkunyma2 syr ghyp bәrin jetkizgem,
Qalay sýietindigimdi
Elimdi.

Qazaghymnyng boldy tilek, qalauy,
Núrghisanyng bar kýii men bar әni.
Darighashym, sen qinalma teginde,
Saparyma júrt shygharyp salady.

Qúlaq bergen Jambyl atam jasymda,
Qúdiretti oy ýiiriltken basyma.
Babalardyng kýy anyzyn tyndayyn,
Úly aqynnyng birge bolyp qasynda.

Men kýiredim!
Men kýiredim, kýiredim.
Kózine jas kóbeytemin ýige mún.
Kómilgenmen topyraqtyng astyna,
Kómilgem joq.
Kómilmeydi kýilerim.

Suretim túr qabyrgha da
ýidemin,
Balamyz ben ózing de bar
sýigenim.
Men laqatta jatqanymmen túrmastay,
Keng dalamda kýmbirleydi kýilerim.
Áli kýnge aitylmaghan syr mende,
Áli kýnge jazylmaghan jyr mende.

Kýzde tudym,
Kýzde ketip baramyn.
Kórki boldym Almatyday qalanyn.
Án men kýiim mәngi jasay beredi,
Túrghanynda darqandyghy dalamnyn.

Tughan elim bergen maghan keng daryn,
Týsinesin, úghynasyng sen bәrin.
Qanyn tógip qorghaghan keng jeri bar,
Qazaq degen halyqta da men barmyn.

1 Kompozitordyng mening sózime jazylghan osynday әni bolghan.
2 Núraghang Serik Ýmbetovty osylay ataytyn.

***
«Núrghisa!... Búl esimning sinoniymi
Qúdiret, Óner, Tәnir. Ghasyrlarda birtuar daryn iyesi Núrekeng dauylpaz túlgha».
Akademik Manash Qozybaev.

Barys jyly.
On besinde qazannyn,
(Alystatty tabighatta jaz әnin).
Tanghy saghat jetiden on ketkende,
Bolmystan estildi bir azaly ýn.

Álsiretti túla boygha kýsh kelmey,
Jegi bolyp bara jatyr ishten oi.
Boyyng del-sal, oiyng oiran-asyr bop,
Býiiqúrt kep buynyna týskendey.

Úly ónerding iyesi edi jan-jaqty,
Jaratushy Núrghisany tandapty.
Kóshesinde kýnirengen kýy bitken,
Ah úrdy, auyr oimen Almaty.

Bozghylttanghan bútaqtary shankishtin,
Álsireydi joyghanynday әn kýshin.
Túnghiyqtan túman basyp tútasty,
Túnshyqtyryp, artqanday-aq qan basym.

Alatauda túnjyrady súqtanyp,
Auyr-auyr qanattaryn búlt qaghyp.
Aghyl-tegil kóz jasynday búlaqtar,
Abyrjydy arnasynan kilt tayyp.

Ile, Esil, Ertis, Emil, Aq Jayyq,
Jaghasynan bolghanday-aq әn ghayyp.
Súlq týsip, súlap aghyp sústandy,
Tolqyndardyng týsi ózgerip shang qauyp.

Altay, Arqa, Atyrau da kýrsindi,
Aza tútqan aiqyndaldy kýy syry.
Manghystauda Aruana bozdady,
Dombyra eli eske aldy kýishini...

Shyryldady Núraghanyng armany,
Sholpan bolyp jarqyrady tandaghy.
Úly sazger kózin júmghan saghatta,
Mahambetting aunap týsti aruaghy.

Súm taghdyrdyng soqtyqpaly soqpaghy,
Sýrindirdi jerge qaray oppaly.
Kókiregin qasiretke toltyryp,
Kýnirenip kýy bitkender joqtady.

«Shynyraular», «Kishkentaylar»,
«Aqpaylar»...
«Bauyrymdady» jerin tappay at baylar.
Qarsy aiyryldy kókiregi qazaqtyn,
Jer bauyrlap, kókti júlyp jatty oilar...

Kýnirenip dombyrada kýy qayghy,
Kýrsinui pernesinde úlghaydy.
«Tumaq-sýnnet, ólmek-paryz» desek te,
Tughan eli Núrghisasyn qimady.

Búlbúl eding syzyltyp «әn salatyn»,
Jyr gýli eding ghashyq bolghan bar aqyn.
Oilamappyn myna kýndi, Jan agha,
Oraylanyp qanattaryng talatyn.

Aqqu eding jetting aidyn kóline,
Shynar eding shyqtyng asqar beline.
Óldi deuge auyzym mening barmaydy,
Ólmeytúghyn kýy qaldyrdyng eline.

Kónilimdi kórgeninde kýrsingen,
Jasyqsyng dep jiger berip úrsushy en.
Endi kimge bazynamdy aitamyn,
Birjolata alystadyng kógimnen.

Kóktemdegi móldirindey janbyrdyn,
Keng dalany kerim kýige qandyrdyn.
Ahang bergen dombyrandy Jan agha,
Múra qylyp, kimge ghana qaldyrdyn?

Menduana jegendeymin tap shynym,
Kýiin keship túrghandaymyn baqsynyn.
Oilarymnyng oty bolyp laulaghan,
«Otyrardyng sazyn» kimge tapsyrdyn?

Dombyranyng múny boldy múnday kýn,
Qasiretting kýii boldy tyndaytyn.
Qara tiyek, qara ishek taghylghan,
Dombyra ýshin jylaymyn da jyrlaymyn.

Darighanyng joqtauy

El ýshin talay tolghanyp,
Men ýshin talay tolghanyp.
Baqyt qyp sanap ómirge,
Baulydyng qús qyp qolgha alyp.

Ardaghynnyng jas qúsy em,
Armanynnyng jaqsysy em.
Aspanynan týspeytin,
Ánderinning aq qúsy em.

Núrlary eding kózimnin,
Jyrlary eding sózimnin.
Kóktemim bolyp keletin,
Kýzim de eding ózimnin.

Týzimdegi qaynarym,
Ýiimdegi aibarym.
Aptaby bar janynnyn,
Aqpanynan ainaldym.

Asqargha shyqqan jalbyzym,
Aspandap úshqan jalghyzym.
Kózinnen tasa qylmaushy en,
Artyna qalay qaldyrdyn?

Gharyshym eding kók tilgen,
Arysym eding kóp bilgen.
Qadirling edim
qajytyp
Qalaysha qiyp ketting sen?

Qúdiret qyp el seni,
Qúrmet qyp belsendi.
Aza tútyp qayghyryp,
Alatauyng tenseldi.

Aspany bolghan qapyryq,
Almatyng jatty ah úryp.
Kóshesinde Abaydyn,
Kózderding jasy shashylyp...

Balyghy shoshyp sol kýni,
Balqashtyng ýdep tolqyny.
Jetigen bolyp Jetisu
Jýrekti terbep tolqydy.

Atyrau tolqyp, tolghanyp,
Dauyl bop soqty doldanyp.
Mahambet bolyp kýtushi en,
Dombyrandy qolgha alyp.

Torlady auyr ýiimdi oi,
Túrayyn qalay kýiinbey.
Qúlazyp jatty keng dalan,
Qúiyn bop soqqan kýiindey.

Ómirimning kýndizin,
Kónilimning qúndyzyn...
Jarym dep jýrip bilmeppin,
Jahannyng jaryq júldyzyn.

Erteni eding ýiimnin,
Kórkemi eding kýiimnin.
Talanttyng tauy eding sen,
Tauap qyp mәngi iyildim.

Tang edim.
Qazir keshkirdim,
Taghdyrdyng kórdim kóshkinin,
Ónerding úly adamy
Ekenindi әtten, kesh bildim.
Búlbúlgha shirkin keng ghoy baq,
Týsindim bәrin endi oilap.
Úlylyq kernep jýrgende,
Úrsyppyn saghan, men beybaq!

Shayqaldy kónil kóp kóli,
Artpaymyn saghan ókpemdi.
Ózindey maghan renjip,
Ózindey sýigen joq meni.

Ánindi sanap ózine,
Alamyn jasty kózime.
Samal bop soghyp anqyldap,
Ne jetsin aitqan sózine.

Dombyrang qaldy iluli,
Shaghamyn soghan múnymdy.
Tarqatam saghynyshymdy,
Tartqyzyp tarlan kýiindi.

Joldardy basyp aqtaban,
Jan tilegimdi aqtaghan.
Ózindey úly adamgha
Ómirim bolyp maqtanam.

Oy terbeu

Altyndap soqpasam da jyr bederin,
Alqynghan arnasynda bir kól edim.
Erkelep kezdeskende ózine agha,
Eleusiz sәlem berip jýrgendeymin.

Jýzinde jaydarylyq, imandylyq,
Jýrekten kisilikti ilandyryp.
Jýrushi eng әn qabyldap, jyr qabyldap,
Sezimge sergektikti qúighan kýlip.

Adamnan ayary joq qút jýregi,
Sanaushy eng bauyryna qúddy meni.
Milyqty kelgenmenen jazyq manday,
Iyghyng minezindey tip-tik edi.

Erekshe qadir tútyp jýrushi edim,
Talantty samarodnyy bilushi edim.
Anqyldap kele jatyp
qayran agha,
Baukenning minezine kýlushi edin.

Erentau emenindey boyyng súnghaq,
Sózinnen jýrushi edi oiyng tulap.
Ada ghyp seziktentip, sekirtetin,
Adamdy túshytpaytyn tatymsyz zat.

Aq samal anqyldaghan dala edin,
Darager ónerdegi dara edin.
Teginde tabighatyng tartyp tughan,
Kezinde nәrestedey bala edin.

Tolassyz tebirentken tolqy jyrym,
Saqtay bil tabighatyn jol syrynyn.
Qolday gór, Núrghisa agha aruaghynmen,
Bolsa eger dastanymda olqylyghym.

Tughanmen shuaqtanyp ózinde Kýn,
Túrmastay jatyp aldy tóring de mún.
Jalghaspay jatsa Án men asqaq kýiim,
Jalghay týs, jetpey jatqan jerimde ózin.

Baqytsyz aqyndyqpen jazyp ólen,
Qoshtasqan edim jastyq jazymmenen.
Silkingen jerding kýshi siyaqtanyp,
Silkintip eding «Otyrar sazynmenen».

Adamday týn ishinde aidy kýtken,
Jýregim qan jylaghan, shaylyghyp men.
Azynap Bayjigitting kýilerindey,
Azannan taralady qayghy bitken.

Bolghanday lapyldaydy jyrlarym ot,
Jaqsydan aiyrylu - búl da bir dert.
Auyryp jatqanynda Elbasynyn,
Kónilindi súrauy ózi bir ghaniybet.

Qarasam búl jaghynan baqyttylyq,
(Jaratqan ónerlini baqytty ghyp).

Al mening ondayym joq.
Sau janymdy,
Keybireu jaralaydy atyp, úryp...

Jýregim osyny oilap túralaydy,
Oiymnyng oqqa úshyp qúralayy.
Jatqanda emhanada orden túrmaq,
Shirkin-au!
Kónilimdi eshkim súramaydy.

Bolghanday lapyldaydy jyrlarym ot,
Kónilding qosh bolmauy búl da bir dert.
Auylyng tuyp-ósken alys bolmay,
Qasynda túruy ózi bir ghaniybet.

Audaryp yqylasyn dýiim kóptin,
Qazaqtyng qasiyetti kýiin sherttin.
Arqardyng qúljasynday shalt qimylmen,
San ret orkestrdi dýrildettin....

Biyiktep kóterilgen shyndaryna,
Bas iymeu mýmkin emes shyn daryngha.
Últtyq muzyka ýnin jarqyratqan,
Jatushy ed qúdirettilik ymdarynda.

Qazaqtyng darageri, әigili úly,
Ánimen shuaqtanghan aily týndi.
Sausaqtyng salasymen kýy terbegen,
Kiyeli sahnanyng sәigýligi.

Alystap jýrekterge jara saldyn,
Alaulap tughan kezde janasha Kýn.
Úlysyn.
Tirliginde kuә bolghan,
Kuә bop qaldy mәngi Alatauyn.

Kenesjan Shalqar

"Ana tili" gazeti

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1465
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3233
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5345