2022 jylghy 1 tamyzdaghy jaghday boyynsha 9 077 etnikalyq qazaq tarihy otanyna oralyp, qandastar mәrtebesin aldy. 1991 jyldan bastap respublikagha barlyghy 1 mln 96,9 myng etnikalyq qazaq oraldy. Búl turaly Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi habarlady.

Biylghy jyldyng basynan bastap Qazaqstangha kelgen qandastardyng jartysynan astamy (69,9%) Ózbekstannan, 10,3% – QHR-dan, 7,1% – Týrkimenstannan, 4,0% – Mongholiyadan jәne 8,7% – basqa elderden kelgen.

Qazaqstan Ýkimeti etnikalyq qazaqtardy repatriasiyalau salasynda belsendi memlekettik qoldau jýrgizude. Qonys audarugha jәne túrghyn ýidi jaldau jónindegi shyghystardy jabugha arnalghan subsidiyalarmen qatar qandastargha júmyspen qamtugha jәrdemdesu sharalary jәne basqa da jenildikter beriledi.

Qandas mәrtebesin alugha nemese úzartugha, sonday-aq qandastar men qonys audarushylardy qabyldaudyng ónirlik kvotasyna engizuge ótinishti etnikalyq qazaqtar jergilikti atqarushy organdargha, «Azamattargha arnalghan ýkimet» memlekettik korporasiyasy» KEAQ-gha jәne Qazaqstan Respublikasynyng shet elderdegi mekemelerine bere alady.

Qandastar men qonys audarushylardy qabyldaudyng ónirlik kvotasy QR Ýkimeti qandastardy qonystandyru ýshin aiqyndaghan ónirlerge – Aqmola, Atyrau, Shyghys Qazaqstan, Batys Qazaqstan, Qostanay, Pavlodar jәne Soltýstik Qazaqstan oblystaryna bólinedi.

Búl rette ónirlik kvotagha engizilgen qandastargha kóshuge (otbasynyng әrbir mýshesine 70 AEK-ten birjolghy tólem) jәne 12 ay ishinde jaldau shyghystaryn jabugha jәne kommunaldyq qyzmetterdi tóleuge (otbasyna 15-ten 30 AEK-ke deyingi mólsherde) subsidiya týrinde memlekettik qoldau sharalary qoljetimdi.

Sonymen qatar qandas mәrtebesin alghan etnikalyq qazaqqa kelesi qyzmetter qoljetimdi:

– QR aumaghyna kiru kezinde kólik qúraldaryn qosa alghanda, jeke paydalanugha arnalghan mýlikke kedendik tólemderdi tóleuden bosatu;

– qandastardy beyimdeu jәne yqpaldastyru ortalyqtarynda tegin beyimdeu jәne yqpaldastyru qyzmetterin qamtamasyz etu;

– tehnikalyq jәne kәsiptik, orta bilimnen keyingi jәne joghary bilim beretin oqu úiymdaryna oqugha týsuge kvota shenberinde bilim alu (Qazaqstan Respublikasynyng azamattary bolyp tabylmaytyn últy qazaq adamdar ýshin kvota 4% mólsherinde belgilengen);

– Qazaqstan azamattarymen teng jaghdayda júmyspen qamtugha jәrdemdesu sharalarymen qamtamasyz etu;

– memlekettik túrghyn ýy qorynan túrghyn ýy alugha ótinish beru mýmkindigi.

Búdan basqa elde túraqty túratyn qandastar jenildetilgen tәrtippen (tirkeu tәrtibimen) Qazaqstan Respublikasynyng azamattyghyn ala alady.

Abai.kz