Mәjilistin búrynghy deputaty Bekbolat Tileuhanov elordanyng qayta «Astana» dep ataluyna qarsy ekenin aitypty. Ol ózining әleumettik jelidegi paraqshasynda jariyalaghan ýndeuinde bas qalanyng atauy Núr-Súltan bolyp qaluy kerek ekenin aitty.

«Men keshegi Dospambet, Qaztughan, Shalkiyiz, Aqtamberdi, Búharlardyng múrasyn dәriptep, ónerin jalghap kelemin. Sol jyraulardyng sarqynshaghy ispetti adam bolghandyqtan da, osy bir sózdi aitu mindetim dep bilgendikten de sózge qonaq alyp otyrmyn.

Osydan otyz-aq, jyl búryn bodannan bosaghan elderding arasynda ay mandayy jarqyrap, oza shapqan qazaq elining tizginin Núrsúltan Nazarbaev ústaghan edi. «Basqa-basqa, tap osy – Qazaqstan el bolmaydy. Ústaghannyng qolynda, tistegenning auzynda ketedi. Kópúltty el. Oq-dәri toltyrghan bóshke siyaqty. Erteng búrq ete qalady», - dep boljam jasaghan Bjezinskiyge arada birneshe jyl ótkennen keyin: «Bjezinskiy myrza, boljamynyz bolmady ghoy», - degende: «Men Nazarbaev fenomenin eskermeppin», - degenin úmytyp kettik pe, aghayyn? Býkil jaqsylyqtyng bastauynda beybit kýn, tynyshtyq túratynyn bilesizder. Osynyng kepili Nazarbaev edi. Qapiyada jol tapqan, qaranghyda el tapqan, ailasy aldy on bolghan Nazarbaev orys ormanmen de, basqamen de, qytaydyng tilin tauyp shekara shegendegeni esimizden shyghyp ketkeni qalay, aghayyn? Kaspiyde de alashtyng esesin jibermey ýlken ýles alyp qalghan da Nazarbaev edi. Qandastardy tarihy otanyna qaytarghan, qazaqtan basqa qanday el bar edi? Izraili men Germaniyany aitpaghanda… Million qazaq. Jer betinde milliongha jetpeytin últtar bar. Millionnan astam qazaq tarihy Otanyna, Qazaqiyagha qayta oraldy. Qara shanyraqqa qaytarghan kim? Nazarbaev! Orysy qayysqan soltýstikke qazaqty әkeluding qanday bir sayasy tәsilin tapty? Ol da bir beyne esimizden shyghyp ketkendey», – dedi Bekbolat Tileuhan.

Ol búrynghy preziydentting elge sinirgen enbegin aita kele, Elorda atauyn Núr-Súltan ataluyn «tarihy әdilettilik» dep baghalady.

«Alataudyng bauyrynda tughan, Almaty oblysynyng jigiti Almatydan astanany Aqmolagha auystyrdy. Rulasy da, syrlasy da qarsy boldy. Sol kezde bәri qarsy boldy. Bәrimiz oghan kuәmiz. Eshtenege qaraghan joq. Sayasy tegeurinine saldy da auystyryp alyp keldi. Óitkeni, múraty – asyl, maqsaty – aiqyn bolatyn. Qazaqqa qajetti bolashaqty boljay bilgendikten de Nazarbaev solay istedi. Osy bir tereng sarabdal sayasattyng terenine boylay almay qalghanymyz ba, aghayyn?

Keshe ghana Hrushevting shengelinen әupirimmen aman qalghan Aqmola edi ghoy. Sol Aqmolany Alashqa astana qylghandaghy oidyng terenin týsinetin jónimiz bar ghoy, aghayyn. Osy nәrsesi ýshin-aq astanamyzdyng Núr-Súltan ataluy – tarihy әdilettilik. Erding erekshe enbegine berilgen bagha. Alashtyng alghysy. Qúsyghyn qayta jegen qúnsyz qúsamay, aitylghan sóz, atalghan esim atqan oqtay qaytpasa, naghyz әdildik osy bolar edi», - dedi eks-deputat.

Ayta keteyik, tayauda «Jana Qazaqstan» deputattar tobynyng mýsheleri Elordagha Astana atauyn qaytaryp beru turaly bastama kótergen edi.

«Konstitusiyamyzgha ózgeris engizetin bolsaq, onda osy mýmkindikti paydalana otyryp, Ata Zangha taghy bir asa manyzdy mәseleni engizu kerek. Ol – Elordanyng atyn qayta qaytaru. Adamnyng kózi tirisinde qalagha onyng esimin bergen dúrys dep eseptemeymiz jәne qalanyng jana atauyn halyq ta qabyldamady. Sondyqtan Túnghysh Preziydentting ózi úsynghan Astana atauyn qayta qalpyna keltiru tarihy әdildik bolar edi. Búl Túnghysh Preziydentting bas qalamyzdyng qúrylysyn saldyrudaghy enbegin de baghalau jәne halqymyzdyng úsynys-pikirin de eskeru», - delingen Mәjilis deputattarynyng mәlimdemesinde.

Bekbolat Tileuhan deputattardyng bastamasyn qate dep sanaytynyn aitty.

«Keshe ghana Nazarbaevtyng kózine qalay týserin bilmey jýrgen 1-2 deputat Núr-Súltannyng atyn joyyp, Alashtyng ayauly aqsaqalynyng saghyn syndyrmaqqa bastama kóteripti. Biraq, búl býkil qazaqtyng kózqarasy dep týsinbeymiz, aghayyn.

IYә, jaza basqan jeri bar shyghar. Otyz jyl el basqardy. Biraq, biz keshirimshil, darhan qazaq edik qoy. Tabloda taghy da Qazaqstannyng astanasy auysyp jatsa, berekesi ketken, mazasy qashqan el deydi ghoy, aghayyn-au. Sondyqtan tarihy әdildigine jýginip, Astana qalasynyng atauy Núr-Súltan dep ózgerdi. Sol atauynda qaluy kerek. Kóshelerding atauy, Túnghysh Preziydent kýni siyaqty dýniyeler ózgere bersin. Mýmkin oghan layyq, mýmkin layyqsyz. Biraq, tap Núr-Súltan qalasynyng aty – Nazarbaevtyng enbegine berilgen tarihy bagha. Mening ghana pikirim emes. Osy pikirde talay qazaq baryn bilinizder. Ýndeudi men Toqaevqa, Parlamentke joldaghanym joq. Men joldauymdy, ainalayyn, kóziqaraqty qazaqtyng azamattary – sizderge salmaq etip artyp otyrmyn…», – dedi Bekbolat Tileuhan.

Abai.kz