Tәuelsizdik jyldary Qazaqstan әlemdik qoghamdastyq moyyndaghan, dinaralyq jәne konfessiyaaralyq dialog pen kelisimdi qamtamasyz etude tәjiriybesi bar memleket retinde qalyptasty. Búl pikirdi QR Parlamenti Senatynyng deputaty Dinar Nóketaeva aitty, dep habarlaydy Abai.kz sayty QazAqparatqa silteme jasap.

«Tәuelsizdik jyldary Qazaqstan әlemdik qoghamdastyq moyyndaghan, dinaralyq jәne konfessiyaaralyq dialog pen kelisimdi qamtamasyz etude tabysqa jetuding biregey tәjiriybesi bar demokratiyalyq, zayyrly, qúqyqtyq jәne әleumettik memleket retinde qalyptasty. Elimizde býkilqazaqstandyq birlikting biregey modeli – Qazaqstan halqy Assambleyasy qúryldy, onyng basty mindeti elimizdegi qoghamdyq-sayasy túraqtylyqty qamtamasyz etu jónindegi memlekettik últtyq sayasatty iske asyru jәne etnosaralyq qatynastar salasynda memlekettik jәne azamattyq instituttardyng ózara is-qimylynyng tiyimdiligin arttyru», - dedi D. Nóketaeva býgin astanada ótip jatqan Álemdik jәne dәstýrli dinder liyderleri sezining sessiyalyq otyrysynda.

Óz sózinde deputat birlik, kelisim jәne beybitshilik – elding myzghymas qúndylyqtary ekenin, basty qaghidatymyz – әraluandyq birliginen esh auytqymaytynyn atap ótti.

«Elimizde memlekettik-konfessiyalyq ózara qarym-qatynastardyng zayyrly modeli qalyptasqan, osylaysha barlyq azamattar tili men diny senimine qaramastan zang aldynda teng jәne әrbir azamattyng diny nanymdaryna qúrmetpen qarau qaghidaty bar. El Konstitusiyasy Qazaqstandy zayyrly memleket retinde aiqyndaydy. Respondentter saualnamasyna sәikes, eldegi halyqtyng basym kópshiligi, dәlirek aitqanda 97 payyzy ózderin belgili bir dinge jatqyzady. Respondentterding tek 3 payyzy ghana dinge senbeytinin aitqan nemese qoyylghan súraqqa jauap beruden bas tartqan», - dedi D. Nóketaeva.

Sonymen birge deputat ghasyrlar boyy qazaqtardyng tarihy jerinde týrli mәdeniyetter, dinder men dәstýrler toghysqanyn aitty. Sonyng nәtiyjesinde qazaqtarmen birge 140-tan astam etnos pen 40 konfessiyanyng ókilderi beybit ómir sýrip jatqan biregey jaghday qalyptasty.

«Tәuelsizdik jyldary Qazaqstanda dinning naghyz renessansy boldy. Egemendik alghan song Qazaqstan halqynyng ortaq qúndylyqtary – óz taghdyryn erkin tandau, jana memleket qúrugha qatysu, el taghdyry men bolashaq úrpaq ýshin birlesken jauapkershilik boldy. Týrli etnostardyng úzaq uaqyt birge ómir sýrui qoghamda túraqty toleranttylyq dәstýrlerin qalyptastyrdy. Qazaqstandyqtarda barlyq etnostar, konfessiyalar men әleumettik toptar ókilderining ómir saltyna, әdet-ghúrpyna, sezimderine, pikirlerine, iydeyalaryna, nanymdaryna qatysty toleranttylyq dengeyi joghary», - dedi Dinar Nóketaeva.

Eldegi últtyq birlikti qamtamasyz etuding basty faktorlarynyng biri – jas qazaqstandyqtardy toleranttylyq pen kelisim qúndylyqtaryna tәrbiyeleu. Búl baghytta memleket barlyq dengeydegi ýzdiksiz bilim beru jýiesine arnalghan etnomәdeny bilim berudi engizip jatyr.

«Mektepke deyingi, orta, kәsiptik-tehnikalyq oqytu mekemeleri men joghary oqu oryndarynda etnomәdeny toleranttyq boyynsha interaktivti bilim beriledi. Mektepterde fakulitativtik-oqu kursyn, dintanu negizderin oqytu ýshin, óskeleng úrpaqtyng din mәselelerinde habardar bolu jәne bilim dengeyin arttyru ýshin jaghday jasalghan. Qazaqstanda diny qyzmet jәne diny birlestik turaly zang bar. Búl zang әr adamnyng diny senim bostandyghyna qúqyghyn nyghaytady, әr adamnyng diny nanymynyng teng qúqyly boluyna kepildik beredi», - dedi Senat deputaty.

Ayta keteyik, býgin elordada Álemdik jәne dәstýrli dinder liyderlerining VII sezi jalghasuda. Onda «Bilim men diny aghartudyng dinder men mәdeniyetterding syilastyqta qatar ómir sýru jәne beybitshilik pen kelisimdi nyghaytudaghy róli» atty seksiyasy ótip jatyr.

Abai.kz