Elektrondy ýkimet iydeyasy týpting týbinde әlemdik basqaru jýiesine birjola enetini týsinikti jayt. Ásirese halyqpen júmys jasau mәselesinde virtualdy baylanys resmy mekemelerge de, halyqqa da aitarlyqtay jenildik  beredi. Búryndary mekeme basshysyna bir auyz ótinish, aryz-shaghym, lebiz aitu ýshin de resmy túlghanyng qabyldauyna kezekke túryp, kýndep, aptalap, ailap kýtetin jaghdaylar kezdesedi. Al «Elektrondyq ýkimet» veb-portaly janynan qúrylghan memlekettik organ basshylarynyng resmy blog-túghyrnamasy jәne әkimderding jeke paraqshalary halyqpen shúghyl baylanys ornatudy jenildetti.

Jalpy aitqanda, qazir qala men shaghyn ónirlerdi aitpaghanda, oblys әkimderining kez kelgeninde jeke blog-túghyrnama jú­mys jasap túr. Túrghyndardyng әrtýrli ta­qyryptardy qamtityn saualdaryna bir әkim shúghyl jauap qaytarsa, ekinshisi jay­ba­sarlyq tanytyp, biri túshymdy jauap ai­typ, qol úshyn berip jatsa, ekinshi bireu­leri halyqtyng ótinishterine salghyrt qarap jatqan jayy bar. Qazir әkimning jeke blo­gy onyng júmys belsendiligining bir kór­setkishine ainalghany da ras. Jalpaq tilmen ait­qanda, әkimning blogy әkimdikting aina­syna ainalyp keledi.

Elektrondy ýkimet iydeyasy týpting týbinde әlemdik basqaru jýiesine birjola enetini týsinikti jayt. Ásirese halyqpen júmys jasau mәselesinde virtualdy baylanys resmy mekemelerge de, halyqqa da aitarlyqtay jenildik  beredi. Búryndary mekeme basshysyna bir auyz ótinish, aryz-shaghym, lebiz aitu ýshin de resmy túlghanyng qabyldauyna kezekke túryp, kýndep, aptalap, ailap kýtetin jaghdaylar kezdesedi. Al «Elektrondyq ýkimet» veb-portaly janynan qúrylghan memlekettik organ basshylarynyng resmy blog-túghyrnamasy jәne әkimderding jeke paraqshalary halyqpen shúghyl baylanys ornatudy jenildetti.

Jalpy aitqanda, qazir qala men shaghyn ónirlerdi aitpaghanda, oblys әkimderining kez kelgeninde jeke blog-túghyrnama jú­mys jasap túr. Túrghyndardyng әrtýrli ta­qyryptardy qamtityn saualdaryna bir әkim shúghyl jauap qaytarsa, ekinshisi jay­ba­sarlyq tanytyp, biri túshymdy jauap ai­typ, qol úshyn berip jatsa, ekinshi bireu­leri halyqtyng ótinishterine salghyrt qarap jatqan jayy bar. Qazir әkimning jeke blo­gy onyng júmys belsendiligining bir kór­setkishine ainalghany da ras. Jalpaq tilmen ait­qanda, әkimning blogy әkimdikting aina­syna ainalyp keledi.

Ákimderding virtualdy jauaptaryn sipatyna qaray eki topqa bóluge bolady eken. Alghashqysyn - túshymdy jauap, ekin­­shi­sin syrghytpa jauap dep ataudy jón kór­dik. Ókinishke qaray, sheneunikterding blo­gyn aqtara bastasanyz syrghytpa, nem­­­qúray­dy jauapty kóp kezdestiresiz. Bú­ghan sebep - blog-túghyrnamadaghy túr­ghyn­dardyng saualyna әkimning kómekshileri nemese qol astyndaghy qyzmetkerler ja­uap beredi. Ádette búl «jansyz jauaptar­da» zannamadan, ýkimet qaulylarynan, jer­gilikti biylikting belgili bir mәselege qa­tysty jarlyqtarynan kesek-kesek ýzin­di­ler berilip túrady. Keyde búl resmy ja­uap­tar túrghynnyng qoyghan saualyna say kel­mey de jatady.

Saualyna salmaqty qaraytyn әkimder

Al әkimning ózi qarap, ózining qarapayym tilimen, janashyrlyghymen bergen jauap­tary da kózge birden bayqalady. Múnday erek­shelikti Pavlodar oblysynyng әkimi Er­lan Aryn, Astana qalasynyng әkimi Iman­­ghaly Tasmaghambetov, Shyghys Qazaq­s­tan oblysynyng әkimi Berdibek Saparbaev, Ontýstik Qazaqstan oblysynyng әkimi Asqar Myrzahmetov, Batys Qazaqstan oblysynyng әkimi Núrlan Noghaevtardyng blogtarynan bayqaugha bolady. Ásirese Astana әkimi men ShQO әkimining blog-túghyrnamadaghy kelip týsken saualdaryna salmaqty qaraytyny túrghyndar ýshin jaghymdy qúbylys ekeni týsinikti.

Songhy kezderi OQO әkimi Asqar Myr­za­h­metovtyng belsendiligi artyp, halyq­pen, túrghyndarmen naqtyly júmys ja­sau­gha degen úmtylysy sezilip jýr. Búl be­sen­dilikti Onitýstik Qazaqstan oblysy әkim­digi saytyndaghy blog-túghyrnamadan da bayqaugha bolady.

Sonday-aq Almaty oblysynyng әkimi An­sar Músahanovtyng ózi basqaratyn aimaqtaghy túrghyndargha degen qúrmeti jeke blogynan-aq bayqalady. Jalpy, Almaty oblysynyng eks-әkimi Serik Ýmbetov te búl mәselede úqypty bolatyn. A. Músahanov sol qarqyndy ústap qalgha­nyn bayqaugha bolady. Bir kýn ishinde kelip týsken on shaqty saualgha jauap jazylyp ýlgeriledi. Bir ókinishtisi, qazir barlyq әkimderding blogyna kýnine qansha súraq kelip týsetinin jәne sonyng qanshasy resmy ja­uappen tolyghyp otyratyny belgisiz. Bú­ryn­dary birqatar әkimdikterding sayt­taryn­da túrghyn tarapynan qoyylghan sú­raq birden kórinip túratyn. Qazir tek ja­uap jazylghan súraqtarmen ghana tanysa al­asyz.

Pavlodar oblysynyng әkimi Erlan Aryn­nyng óz isine úqypty әri biylikting emes, túrghyndardyng kónil kýiine qaray jú­mys isteytin sheneunik ekeni búrynnan bel­gili. Búl belsendilikti biz әkimning blog-tú­ghyrnamasynan da bayqap otyrmyz. Mә­selen keshe keshke deyin әkim túrghyndardyng on shaqty saualgha jauap beruge uaqyt tauyp­ty. Búl jauaptardy әkim óz qolymen jazghanyn bayqau qiyndyq tudyrmaydy.

Salghyrttyqty әkimning blogynan da bayqaugha bolady

Qostanay oblysynyng әkimi Núraly Sә­duaqas­ov blogyna kelip týsken súraqtargha songhy ret 9 qantarda jauap bergen. Sodan beri oghan otyz shaqty jana súraq kelip týs­ti. Jauap әli joq. «Ýmitsiz - shaytan» degen, túr­ghyndar bir jauaptan ýmittenip súraq­taryn әli de joldap jatyr.

Biylghy qys Almaty qalasynyng әkimi Ahmetjan Esimovting bedeline birshama әser etip túr. Qalalyq әkimdikting saytynan túrghyndardan qanday súraq berilip jatqany jәne oghan qanday jauap qaytary­lyp jatqanyn tolyq kóre almaysyz. Eger әkimge kelip týsken saualdar men syn pikir­ler sayt paydalanushylaryna kórinip túr­ghan bolsa bir ghana «Almatyda qar nege ký­rel­meydi?» degen saualdyng astynda qa­la­tynyna kóz jetkizer edik. Alayda iyn­ternet paydalanushylargha tek jauap ja­zyl­ghan súraqtar ghana kórinip túrady. Son­ghy jauap ótken aptada, 10 qantarda be­ril­gen bolyp shyqty. Ákimdik saytynyng re­dak­torlarynyng aituynsha, kelip týsken súraq­targha bir aidan keyin ghana jauap ja­zylady.

Jambyl oblysynyng әkimi Qanat Bo­zym­baevty belsendi әkim dep jatady. Alayda sol belsendiligin blog-túghyrnama­sy­nan bayqalyp túr deuge kelmeydi. Ákim son­ghy ret túrghyndardyng saualyna 2012 jyl­dyng 14 jeltoqsanynda jauap bergen. Oghan deyin de belsendi bolmaghan. Aragha bes kýn salyp qazaq tilinde bir súraqqa, orys tilinde bir súraqqa jauap jazyp otyrady.

Túrghyndardyng saualdaryna selqos qaraytyn әkimderding qataryna Aqmola oblysynyng әkimi Qayrat Qojamjarovty, Soltýstik Qazaqstan oblysynyng әkimi Serik Bilәlovty da jatqyzugha bolady.

Oy-týiin

Halyqtyng virtualdy jelidegi belsendiligi men elektrondy ýkimetke degen súranysy kýn sayyn artyp keledi. Alayda keybir әkimqaralar búl ýrdisti óz dengeyinde baghalay bermeydi. Sondyqtan әkimder blogy reytingting asa manyzdy kriyteriyine ainalghanda ghana qordalanghan kóp mәselelerge qatysty tek jauap berip qoymay, jauapkershilik artylghanda elektrondy ýkimetting iygiligin kóretin bolamyz.

Avtor: Sәduaqas KEBEKBAY

"Alash ainasy" gazeti