Cheh júrtynyng cheh tilin qorghauy jayly
Cheh júrty myna jahandanu zamanynda, Europa halqy arasynda shekara joyylghanda bizdi cheh qylyp túrghan cheh tili dep biledi. Elde qyzmetting bәri cheh tilinde jýredi, sheteldikterge arnalghan polisiya bólimshesinde "múnda tek cheh tilinde qyzmet kórsetiledi" dep jazylghan taqtaysha túrady. Sheteldikterge arnalghan polisiya bólimshesine, Chehiyagha endi kelgenimde osy bólimshege cheh tilin biletin qazaq tanysymdy aparghan edim. Polisiyada sening Chehiyagha keshe kóship kelgenine mәn bermeydi de. Chehsha sóileydi. Aghylshynsha sóileseng qyzmet kórsetkisi kelmey, chehsha jauap beredi.
Ýsh jyldan keyin osy polisiya bólimshesine baryp, Qazaqstannan keletin qonaqtaryma vizagha shaqyrtu jasatpaq bolghanymda, sondaghy bir poliysey:
– Ýsh jyl túryp jatyrsyz, qalay chehsha bilmeysiz? - dep qabaq shytqany әli este.
Keyin cheh tanysymnyng birinen:
– Nege cheh organdary sheteldikterge cheh tilinde sóileudi talap etedi?- dep súraghanymda,
– Bizdi cheh etip túrghan tilimiz ben Skoda kóligi edi, Skoda nemisterding qolyna ketti, endi bizdi últ retinde saqtap túrghan tilden basqa nemiz qaldy?- dep kýlgen.
Búghan qosa, túraqty túrugha rúqsat (PMJ) alu ýshin cheh tilin A2 dengeyinde bilu shart. PMJ alugha cheh tilinen birinshi test tapsyru shyghyny memleket esebinen. Birinshi testen A2 dengeyin ala almasanyz 2-3 ret tapsyru aqyly.
Taghy bir til saqtaugha degen eng ýlken jobasy - grant. Cheh tilin bilgen kez kelgen sheteldik Chehiyada grantta oqy alady. Cheh tilin mengergen sheteldik grantqa konkursqa týserde Chehiya azamattarymen teng qúqyqqa iye. Mine, 11 milliongha jeter jetpes cheh halqynyng jany cheh tilinde. Janyn qorghau ýshin keyde kýshke de salady. Sebebi cheh halqy janynyng (tilinin) jabyrqaghanyn qalamaydy.
Ruslan Medelbek
Abai.kz