Belgili sayasattanushy Zbignev Bjezinskiy qaytys bolarynyng aldynda Reseyding Ukrainany jene almaytynyn aityp, boljam jasap ketken eken.

Zbignev Bjezinskiy:

«Mening oiymsha, Putin belgili bir dәrejede ózin imperiyalyq nostaligiyanyng kepiline ainaldyrdy. Ol Reseyding úlylyghy Mәskeuding búrynghy kenestik nemese Resey imperiyasy kenistiginde ózining gegemoniyasyn qanshalyqty jandandyryp, qayta bekite alatyndyghyna baylanysty degen iydeyany ústanatyn adam retinde qalyptasty. Mening oiymsha, búl kýrdeli mәsele – kózqaras pen tarihy baghyt mәselesi. Mening kózqarasym boyynsha, múnday kózqarastary men basymdyqtary bar Reseyge eldegi keng auqymdy, ótkir ishki mәselelerdi sheshu óte qiyn bolady.

Kenes Odaghy endi joq, al AQSh Reseydi jau retinde qarastyrmaydy. Reseymen qarym-qatynasymyzda problemalar bar, biraq búl problemalar strategiyalyq óshpendilik pen tarihy jaulyqty kórsetpeydi. Men dәl osynday kózqaras basqa jaqta, atap aitqanda, Putinde ekenine senimdi emespin. Reseyding aldynda egemendikti saqtau mәselesi túr. Mening úzaq tarihy kezenge boljamym optimistik sipatta. Óitkeni men Reseyding ózgerip jatqanyna senimdimin.

Al Putin sahnadan ketkennen keyin ózgerister prosesi aitarlyqtay jyldamdaydy. Men Putinning sayasy sahnada qansha uaqyt qalatyny turaly boljam jasay almaymyn. Putinning sayasattan alshaqtap bara jatqany – ol meni endi ózine senimdi, jigerli jәne tym jas kóshbasshy retinde tang qaldyrmaydy.

Búl býgingi Reseydegi ýlken diylemmanyng bir bóligi – mening oiymsha, reseylikter múnday biylik formulasy Reseyge әlemdik arenada jetekshi oryn beruge qabiletsiz ekenin týsine bastady. Qazir orys qoghamyndaghy jaghday, mening oiymsha, eki qarama-qayshy prosesspen anyqtalady.

Birinshisi – shekten shyqqan últshyldyqtyng órshui. Onyng kórinisterin biz kóshelerde, sherulerde, sonymen qatar sayasatta kórip jýrmiz. Búghan Putinning ózi rúqsat berip otyr. Búl qozghalys әsirese, iri qalalar manyndaghy orys halqynyng edәuir bóligin qamtidy. Belgili bir dәrejede orys últshyldyqtarynyng sebepteri týsinikti - 60 jyldan astam Resey tipti, kartalarda belgilenbegen. Kenes Odaghy sosialistik respublikalardyng birlestigi boldy, al Resey tipti, respublika bolghan joq.

Al qazir biz orys últshyldyghy, belgili bir maghynada qarabayyr últshyldyqtyng órshuin kórip otyrmyz jәne búl tolqyn shynymen de qauipti boluy mýmkin. Biraq, qalay bolghanda da, ony basqarugha bolady, óitkeni ol avtoritarizmning instinktisine baghynady.

Ekinshi jaghynan, iri qalalarda últshyldardan mýldem basqa әleumettik mәselet – orta tap ósip keledi. Búl adamdardyng kópshiligi kosmopoliyt. Olar aqylgha qonymdy, әlemge ashyq jәne әlemmen internet arqyly baylanysady, kóbisi shetelde bilim aldy, kópshiligining basqa elderde túrugha rúqsaty bar, kóbisi jinaqtaryn shetelde saqtaydy. Mening oiymsha, búl eki tendensiya bir-birine qarama-qayshy.

Qysqa merzimdi perspektivada últshyldyq tendensiya Euraziyalyq odaq siyaqty iydeyalargha әleuetti serpin tudyruy mýmkin, biraq shyn mәninde Euraziyalyq odaqqa kim kirgisi keledi? Tizim úzaq bolady dep oilamaymyn.

Búl Reseydegi problemalardyng bir bóligi ghana. Taghy da kóp. Reseyding týsinu kerek eng bastysy mәselesi – gýldenu jәne tabysqa jetu ýshin Batyspen jaqyndasu kerek, әitpese Qytaydan onbay jeniledi. Demokratiyalandyru - Reseyding gýldenuining negizgi sharttarynyng biri.

Al búl Putinnen keyin bolady dep oilaymyn. Múny tarihy optimizm dep atanyz, biraq men Resey men Batystyng jaqyndasuy sózsiz ekenine senimdimin jәne búl jaqyndasudyng nәtiyjesinde Reseyge ýlken payda әkeledi», - depti.

Kerimsal Júbatqanov

Abai.kz