Elimiz tәuelsizdigin alyp, óz aldyna jeke memleket qúrghan jyldary, diny ahual da ózindik senim bostandyghyna ie bolghan edi. Qazaqstan Respublikasy tәuelsizdikting 31 jyly ishinde әlemdik qauymdastyq moyyndaghan, dinaralyq jәne konfessiyaaralyq dialog pen kelisimdi tabysty ilgeriletude biregey tәjiriybesi bar egemendi memleket retinde qalyptasty.

Qazirgi tanda elimizde әrtýrli etnostar men konfessiya ókilderi toleranttylyqtyq aq tuyn jelbiretip, bir-birin mәdeny túrghydan ózara bayytyp ómir sýrude. Respublika aumaghynda alghash ret Qazaqstan halqynyng mәdeniyetin jәne dәstýrli ruhany qúndylyqtaryn damytu ýshin qajetti sayasiy-qúqyqtyq jәne әleumettik-ekonomikalyq jaghdaylar qalyptasuda.

Elimizding Konstitusiyasyna sәikes tili men dinge kózqarasyna qaramastan barlyq azamattardyng zang aldynda tendik qaghidattaryna jәne әrbir azamattyng jeke nanym-senimine qúrmetpen qaraugha negizdelgen memlekettik-konfessiyalyq qatynastardyng zayyrly modeli qalyptasty.

Jalpy qabyldanghan әlemdik normalargha sәikes memleket azamattarynyng qúqyqtary men qoghamdyq qauipsizdikting qorghaluyn qamtamasyz etu maqsatynda diny úiymdardyng qyzmetin retteuge qúqyly.

Mәselen, «Diny qyzmet jәne diny birlestikter turaly» Qazaqstan Respublikasynyng Zany halyqaralyq qúqyq pen elimizding Konstitusiyasynda kózdelgendey әrkimning ar-ojdan bostandyghy qúqyghyn iske asyrugha baghyttalghan, ol din salasyndaghy memlekettik sayasatty iske asyrudyng jәne últtyq mýddeni qorghaudyng qúqyqtyq negizi bolyp tabylady.

Qoldanystaghy zannama ayasynda diny birlestikterding qyzmeti rettelgen, missionerlik qyzmetti jýzege asyru, diny is-sharalardy, dintanu saraptamalaryn jýrgizu, ghibadat ýilerin salu, diny әdebiyetti taratu tәrtibi aiqyndalghan

Qazirgi tanda elimizde 18 konfessiya atynan ókildik etetin 3808 diny birlestik el iygiligi ýshin júmys jasap jatyr. 2673 – islam, provaslav – 343, katolik – 83 jәne t.b. birlestik-fililaldar júmys jasauda. Olardyng ishinde sany jaghynan eng kóbi hanafy mazhabyndaghy islam men pravoslaviyelik hristian dini. Sonday-aq katolikter jәne protestanttar konfessiyalary, iudeyler, buddashylar jәne basqa da qauymdar bar.

Respublikada 3464 ghibadat ýii tirkelgen, onyng ishinde 2550 meshit, 294 pravoslavie jәne 109 katolik shirkeui, 495 protestant hramy men ghibadathanasy, 7 iudey sinagogasy, 2 buddashylar hramy, 7 «Krishna sanasy qoghamy» jәne bahay qauymynyng ghibadathanasy bar.

Qazaqstan el ishinde túraqtylyq pen kelisimdi saqtauda, әmbebap jalpy adamzattyq qúndylyqtardyng jalpy últtyq birligin nyghaytuda dinning manyzdy ról atqaratynyn, týrli dinder men konfessiyalardyng birge ómir sýre alatynyn jәne tolyq ózara týsinistik pen syilastyq negizinde ýilesimdi damy alatynyn әlemge aiqyn tanytyp keledi.

Qazaqstan kóp etnosty jәne kópkonfessiyaly tәuelsiz memleket retinde memlekettik biylik organdary men diny birlestikter arasyndaghy ózara qarym-qatynastyng ózindik ýlgisi men tәrtibin qalyptastyruda.

Respublika adam qúqyqtary men bostandyghyn qorghau salasyndaghy әmbebap kópjaqty halyqaralyq sharttargha qatysushy memleket bolyp tabylady.

Janna Qajmúqanqyzy Qadyrqúlova,

Jambyl oblysy әkimdigi «Din problemalaryn zertteu ortalyghynyn» dintanushy mamany

Abai.kz