Assambleyanyng jәne onyng instituttaryn nyghaytu isi algha basuda
Qazaqstandyq auyzbirshilikting biregey modelin damytuda Qazaqstan halqy Assambleyasynyng róli zor. Jahanda túraqsyz geosayasy jaghday tuyndap, jer sharynyng týkpir-týkpirin soghys oty sharpyp otyrghan kezende elimizding birligi, birttastyghy aldynghy oryngha shyghary sózsiz. Osynday kezende Qazaqstan halqy Assambleyasy qyzmetin jemisti atqaryp otyr.
Tәuelsizdikting alghashqy aq tandaryn túnghysh preziydent osynau azamattyq qogham institutyn qúrghan bolatyn. Assambleya kópúltty elimizdegi barlyq adamnyng bostandyqtary men qúqytaryn qorghaudy basty maqsaty etip alghan. Qazirgi tanda Qazaqtan qoghamdyq kelisimnin, halyq birligining ýlgisin kórsetin әlemdik derjavalargha ýlgi bolyp otyr. Olay deytinimiz keybir elderde kópúlttyng basyn qosyp, birlikte ómir sýru problemagha ainalyp otyr.
Qazaqstan halqy Assambleyasy birlikting jalpyúlttyq biregey modelin tek el ishinde emes, shekaradan tys jerlerde de tanytyp otyr. Býgingi tanda Assambleya mýshelerine jýktelgen jauapkershilik kóp. «Qazaqstan halqy Assambleyasy turaly» Zangha say, memleket azamattaryna qatysty kez-kelgen kemsitushilikting jolyn kesu, beybitshilikpen kelisimdi nyghaytu, qoghamdyq-sayasy túraqtylyqty ornatu siyaqty jauapkershiligi zor dýniyelermen ainalysuy kerek.
Assambleyanyng negizgi maqsattarynyng birine toqtalsaq, ol qazaq halqynyng shoghyrlandyrushy róli arqyly Qazaqstan etnostarynyng azamattyq jәne ruhaniy-mәdeny tútastyghy negizinde Qazaqstan Respublikasynda qoghamdyq kelisim men jalpyúlttyq birlikti, patriotizmdi qamtamasyz etu.
«Qazaqstan halqy Assambleyasy turaly» Zannyng 5-babynda Assambleya qyzmetining negizgi qaghidattarynyng biri «shyghu tegine, әleumettik, lauazymdyq jәne mýliktik jaghdayyna, jynysyna, nәsiline, últyna, tiline, dinge kózqarasyna, senim-nanymyna, túrghylyqty jerine nemese kez kelgen ózge mәn-jaylargha baylanysty qanday da bir kemsitushilikke jol bermeu» bolyp tabylady.
28 jyldyng ishinde Assambleyanyng atqarar qyzmetining auany edәuir keneydi. Býgingi tanda Assambleya tek býkil ózge últtardyng mýddesin qorghaumen qatar, til ýiretu, qayyrymdylyq instituttaryn nyghaytu, mediasiya, sonymen birge elimizding etnomәdeny birlestikterdi akkreditteumen ainalysady. Jalpyúlttyq auyzbirshilikti, qoghamdyq kelisimdi ornatu әri damytu boyynsha memlekettik sayasatty dayarlaugha jәne iske asyrugha kómektesedi. Osy rette Assambleya TMD elderinde balamasy joq, biregey institut ekenin aita ketu kerek.
Assambleyanyng taghy bir funksiyasy, qazaqstandyq patriotizmdi damytu, osy baghytta Assambleya jastarmen belsendi júmys jýrgizip keledi.
Qazir Qazaqstannyng barlyq aimaghynda Dostyq ýileri júmys istep túr. Elordada túnghysh preziydentting tapsyrmasymen salynghan Beybitshilik jәne kelisim sarayy da qyzmet istep túr. Ol jerde manyzdy jiyndar, QHA-nyng әr jyl sayyn ótetin sessiyalary, dәstýrli әlemdik dinderding sezderi ótikiziledi. Qazaqstan halqy Assambleyasy memlekettik tilding jәne basqa da últtardyng tilderining qoldanu ayasyna, etnosaralyq qarym-qatynastargha monitoring jýrgizip otyratyn organ.
QHA mýsheleri memlekettik últtyq sayasat mәseleleri boyynsha zang jobalarynyng qoghamdyq-sayasy saraptamasyna qatysady, kelispeushilikter men daulardy retteu, etnosaralyq qatynastar salasyndaghy janjaldy jaghdaylardyng aldyn alu boyynsha úsynymdar әzirleydi jәne praktikalyq sharalardy iske asyrady.
Qoghamdaghy ekstremizm men radikalizmning belgilerine, adamnyng qúqyqtary men bostandyqtaryna núqsan keltiruge baghyttalghan is-әreketterge qarsy qimylda memlekettke jәrdemdesu Assambleyanyng bir mindeti bolyp tabylady.
Assambleya ayasynda etnosaralyq qatynastar boyynsha memlekettik organdar men qoghamdyq birlestikterding dialogyn úiymdastyratyn konferensiyalar, seminarlar jәne basqa da is-sharalar ýnemi ótkizilip túrady. Assambleyanyng etnomәdeny birlestikteri turaly bólek aita ketken jón. Olar QHA-nyng maqsat-mindetterin birge alyp jýretin kommersiyalyq emes úiymdar. Assambleyanyng etnomәdeny birlestikteri qyzmeti azamattardyng belsendiligi men әuesqoylyghyn damytumen, dәstýrlerdi, tilder men mәdeniyetti saqtau, damytumen ainalysady.
Assambleyanyng funksiyasy kýrdelengen sayyn, kóptegen tetikterdi janalau qajettigi tudy. Sol sebepti byltyr Qazaqstan halqy Assambleyasynyng 2022-2026 jyldargha arnalghan tújyrymdamasyn bekitildi. Tújyrymdama qazaqstandyq qoghamda beybitshilik pen kelisim sayasatyn qamtamasyz etuding negizgi iydeologiyalyq tetikterining biri retinde Assambleya qyzmetin qamtamasyz etuge arnalghan.
Sonday-aq, Assambleya azamattyq qogham instituttarynyn, memlekettik organdardyn, ghylymy jәne shygharmashylyq qauymnyn, jastardyng qoghamdy integrasiyalau, Qoghamdyq kelisim men Qazaqstan halqynyng birligin nyghaytu mәseleleri boyynsha keng auqymdy ózara is-qimylyn qamtamasyz etu ýshin әleumettik jәne aqparattyq alang retinde damidy.
Assambleyanyng jәne onyng instituttaryn nyghaytu tómendegidey negizgi baghyttarmen iske asady:
kez kelgen syrtqy janjal әleuetin QR aumaghyna jәne onyng azamattaryna kóshiru әreketterine jýieli qarsy is-qimyldy qamtamasyz etu boyynsha sheteldik әriptestermen ózara is-qimyldy úiymdastyru; etnosaralyq ahualdyng shiyelenisuine, etnikalyq kiykiljinge úlasuy mýmkin janjaldargha jedel nazar audaru boyynsha qúqyq qorghau organdarymen birlesken júmysty jandandyru jәne ózektendiru, sonday-aq olardyng aldyn alu sharalarynyng jýiesin qúru; etnosaralyq is-qimyl men kelisimdi nyghaytudyng manyzdy qúraly retinde QHA júmysyn jetildiru, sonday-aq onyng qoghamdaghy barlyq instituttarynyng birlik pen kelisim sayasaty, etnostardy integrasiyalau, etnosaralyq qarym-qatynas tili retinde qoghamda memlekettik tildi damytu mәseleleri boyynsha aghartushylyq jәne aqparattyq-týsindiru júmystaryn jýrgizu arqyly býkil etnosotyq toptardy birtútas azamattyq últqa integrasiyalau jónindegi kópjosparly júmysty kýsheytu; aqparattyq óriste taratylatyn etnosaralyq qatynastar salasyndaghy teris dýniyetanymdyq kózqarastardy beytaraptandyru maqsatynda halyq arasynda Assambleya instituttarynyn, Dostyq ýilerinin, memlekettik organdar men mekemelerding aqparattyq-týsindiru júmystaryn iske asyru; qoghamdyq kelisim men jalpyúlttyq birlikti nyghaytu maqsatynda Assambleya instituttarynyng memlekettik organdarmen jәne ózge de qoghamdyq birlestiktermen ózara is-qimylynyng jana tetikterin engizu jóninde úsynystar әzirleu; Qoghamdyq kelisim men birlikti nyghaytu tetigi retinde әleumettik saladaghy qayyrymdylyq, mediasiya, volonterlikti damytugha jәrdemdesu, etnosaralyq qatynastardy nyghaytudaghy QHA júmysyn jýielendiru jәne rólin kýsheytu; qoghamdyq sanany janghyrtu basymdyqtaryn iske asyru, qoghamda progressivti adamgershilik qúndylyqtardy qalyptastyru jónindegi QHA qyzmetin jetildiru.
Suret: ghalamtordan
Abai.kz