8 mausymda bastalyp, kýni býginge deyin jalghasqan órt qazaq qoghamynyng tóbesinen jay týsirgendey boldy. IYә, býgin elde Jalpyúlttyq aza tútu kýni.

Keshe Semeydegi qayghyly jaghdaygha baylanysty órt bolghan jerge úshyp barghan Qasym-Jomart Toqaev osynday sheshim qabyldady. Preziydent et-jaqynynan aiyrylghan aghayynnan Memleket basshysy retinde keshirim súrady. Sosyn osy oqighagha kinәlining bәri zang jýzinde jauapqa tartylady dedi. Búl órtten kóz ashpaytyn ónirlerde túratyn halyq ýshin Preziydent tarapynan 30  jyldan asa uaqyt boyy, zarygha kýtken ataly sóz edi.

Búl aza tútudyng týp sebebi «ózge últ ókilderining sýbeli salalardaghy jilikting mayly basyn ústaghan uaghynda elge jany ashymaytyn tirlikter jasaytyndyghynan tuyndaydy» degen Semeyding sanaly azamattarynyng ortaq qoghamdyq pikirining jany bar.

«Semey ormany» t.b. aimaqtardaghy orman mekemeleri elimiz tәuelsizdik alghannan beri memleket ishindegi memleket bolyp keldi. Búrynghy Preziydent búghan kóz júma qarady. Qazaq tildi jergilikti túrghyndar býkil Shyghys ónirleri boyynsha jogharghy mansapty qyzmetke orman salasy boyynsha jolatylmady. Búl salanyng qúlaghyn ústaghan ózge últ ókilderi dәl osy kezge deyin oilaryna kelgendi istep keldi. Endi ony biylghy «Semey ormanyna» qarasty eki birdey órt toghayly aimaqtardaghy kózboyaushylyq pen sybaylas jemqorlyqtyng tamyrynyng terenge ketkenin aiqara ashty. Búryn búl salagha qatysty týitkildi dýniyelerdi BAQ últarazdyq qarym-qatynasqa syzat týsiriledi dep jazdyrmaytyn. Tipti, kóbeydey kóp orman qorghaugha qatysty granttardyng qyzyghyn ózge últ ókilderi útyp alyp, qazaqqa dym da tiymeytini býrkemelenip aitylmay keletindi. Ormangha qatysty bólingen qarjylardy ózge últ ókilderi qúrghan týrli firamalar iygerip otyrghany ot basy oshaq qasynda qazaqtar ózara sybyrlap qana aitatyn әngimege ainalghaly qashan!?

14 birdey adamnyng ólimi osy uaqytqa deyingi barsha bylyq pen shylyqtyng betin ashyp berdi. BAQ «oybay oblys әkimine júmysyn dúrys atqara almaghany ýshin sógis jariyalandy», dep jarysa jazuda.

Osyghan oray biz sózge tartaqandardyng ishinde: «Biraq qúrylghanyna jyl tolmaghan oblystyng basshysyna sógis beru birjaghy dúrys shyghar, ekinshi jaghynan qúrylyghanyna 30 jyldan asqan, eshbir oblys әkimin esiginen qaratpaytyn «Semey ormanynyn» tizginin ústaghandardy jogharydan basqaryp otyrghandarda auyr jazadan tys qalmay, osy saladaghy jemqorlyq pen últtyq kemisitushilik joyylsa eken», - deydi atyn atamaudy ótingen bir ormanshy.

10 ózge últ ókili ishindegi 4 qazaqtyng birining tuysy aghasynyng jalghyz úlynan aiyrylyp qara jamylyp otyrghan jigitterding biri: «Búnday memlekettik manyzy bar salalardy jergilikti tituldi últtyng ókilderi biylemey, is algha esh baspay, osylaysha arystay azamattarymyzdan aiyrylyp otyra beremiz», - dep kýrsine kózi jasauraydy.

Su shasha salsa boldy tez sónedi degen pighylmen ministrlik pen basqa da jauapty organdar apattyng auqymy boyynsha qate boljam jasauynyng ayaghy auyr qazagha úlasty. Qalyng el qara jamyldy.

Qayghydan qayghyrghan júrttyng ortasynan tabylghan Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti Qasym-Jomart Toqaev:

- Kónil aitugha arnayy kelip túrmyn. Búl – býkil halqymyz ýshin ýlken qasiret. Elimizding qayghysy. Bekem bolynyzdar. Orny tolmas qayghy ekenin týsinemin. Sizderge jan-jaqty kómek kórsetu jóninde Ýkimetke tapsyrma berdim. Ýkimetke nemese maghan jeke ótinishteriniz bolsa, aitynyzdar. Barlyq ótinishti oryndaymyz. Qaza tapqan azamattar qaytyp kelmeydi. Biraq ómir jalghasady. Osy qayghyly jaghdaygha kinәlilerding bәri zang boyynsha jauapqa tartylady. Dýisenbi kýnin elimiz boyynsha jalpyúlttyq aza tútu kýni dep jariyaladym. Biz qaza tapqan azamattardy eske alamyz. Sabyr saqtap, bekem bolynyzdar. Qara jamylghan shanyraqtargha kómek kórsetiledi Tas týsken jerine auyr. Memleket basshysy retinde osy jaghday ýshin keshirim súraymyn, - dep basu aitty.

Qazaq tapqandardyng otbasylaryna týrli әleumettik jenildikter jasaalghanymen ómirden ozghan jandardy tirilte almaydy ghoy?!

Osy órtke qatysty qylmystyq is qozghalyp, kinәlining bәri endi tergeu kezinde anyqtalady. Memleket basshysy búl jaghdaydan mindetti týrde tiyisti qorytyndy shygharamyz dep kesip aitty.

«Tergeu jýrgizilgeni oryndy biraq osy uaqytqa deingi oryn alghan barlyq bylyq, memlekettik satyp alular taghy basqasy nazardan tys qalmay tergelse eken. Biz qaytys bolghan arysymyzdyng tirilip kelmesin bilemiz. Tek olardyng aruaghy razy boluy ýshin tergeu әdil jýrgizilse eken», - deydi basyna qayghy oranghan әkelerding biri.

Biraq júrttyng kónilindegi kýpti súraq: Órt qashan sóndiriledi? Ne de bolsa, jaqsylyqtan ýmit etip, búl apat elimizde oryn oryn alghan zobalannyng sony bolsyn dep tileyik!..

Ábil-Serik Áliakbar

Abai.kz