Biyl jyl basynan beri 10 488 etnikalyq qazaq tarihy otanymen tabysyp, qandas mәrtebesin aldy. Jalpy 1991 jyldan beri elimizge 1 mln 117,6 myng etnikalyq qazaq oralghan, dep jazady Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligi.

Jyl basynan beri Qazaqstangha kelgen qandastardyng jartysy (56%) Ózbekstannan, 19,3%-y Qytaydan, 9,7%-y Reseyden, 7,8%-y Mongholiyadan, 4,6%-y Týrikmenstannan jәne 2,6%-y basqa elderden kelgen.

1 shildedegi jaghday boyynsha enbekke qabiletti jastaghy etnikalyq qonys audarushylar sany – 65,6%, enbekke qabiletti jastan kishiler – 25,8% jәne zeynetkerler 8,6% boldy. Enbekke qabiletti jastaghy qandastardyng ishinen bilim dengeyi boyynsha 16,7%-y – joghary bilimdi, 37,1%-y – orta kәsiby bilimdi, 38,8%-y – jalpy orta bilimdi.

Qonys audarghan etnikalyq qazaqtar elimizding jer-jerine qonystandy. Sonymen birge, qandastardy qonystandyru ýshin Aqmola, Abay, Qostanay, Pavlodar, Shyghys jәne Soltýstik Qazaqstan oblystary siyaqty enbek kýshi tapshy ónirler anyqtaldy. Qonystandyru ónirlerinde 1 925 adamgha biylghy jylgha arnalghan qandastardy qabyldau kvotasy berildi. 2023 jylghy 1 shildedegi jaghday boyynsha qonystandyru ónirlerine 1 032 qandas qonys audardy», – delingen habarlamada.

Jogharyda atalghan ónirlerge qonystanghan qandastargha kóshuge subsidiya týrinde memlekettik qoldau sharalary úsynylady. Yaghni, bir mezgilde otaghasyna jәne otbasynyng әrbir mýshesine 70 AEK (241,5 myng tenge) mólsherinde qarjylay kómek berilse, túrghyn ýy jaldaugha jәne kommunaldyq qyzmetterge aqy tóleuge bir jyl ishinde 15-ten 30 AEK (51,7-den 103,5 myng tengege deyin) mólsherinde aqshalay qoldau kórsetiledi.

Jyl basynan beri 565 qandasqa týrli qoldau sharalary kórsetildi. Atap aitqanda, 293 adam túraqty júmysqa ornalasty, 565 adam birjolghy subsidiya aldy. Al 257 qandasqa túrghyn ýy shyghyndary subsidiyalandy.

Sonymen qatar erikti qonys audarudyng tiyimdiligin arttyru maqsatynda azamattardy soltýstik ónirlerge qonys audarugha qatysatyn júmys berushilerdi qoldau boyynsha institusionaldyq sharalar qabyldandy. Túrghyn ýy satyp alu, salu nemese ipotekalyq túrghyn ýy qaryzdary boyynsha bastapqy jarnanyng bir bóligin jabu ýshin ekonomikalyq útqyrlyq sertifikaty túrghyn ýy qúnynyng 50%-y nemese bir otbasyna 4 mln tengege deyin mólsherinde birjolghy óteusiz jәne qaytarymsyz negizde engizildi», – delingen odan әri habarlamada.

Eske sala ketsek, biyl pilottyq rejimde Qazaqstan elshilikteri arqyly «bir tereze» qaghidaty boyynsha qandas mәrtebesin beru tetigi iske asyryldy. Pilottyq joba shenberinde elimizge kelu, júmys orny, túrghyn ýy beru mýmkindikteri turaly mәseleni sheshuge jәne respublika aumaghyna kirmey-aq qandas mәrtebesin alugha bolady.

Býginde elimizding shet elderdegi mekemeleri arqyly etnikalyq qazaqtardan jana formatta 1 984 ótinishi (656 otbasy) qabyldandy.

Foto: ashyq derekkózden

Abai.kz