Maghan solay kórinedi. Kýlli әlem kóz tigip, Qazaq eli ýmitin ýkilep otyrghan iri múnay-gaz qory әlemning mýddesi toghysqan erekshe meken.

         Býginde AQSh, Fransiya, Italiya, Gollandiya siyaqty әlem alpauyttarynyng kompaniyalary birlese dayyndap jatqan jobagha 46 mlrd. dollar qarjy salynypty. Atalghan múnay qorynan jylyna 75 mln. tonna múnay óndirip, tolyq quatyna shyqqanda Qazaq eli әlemning múnay óndirushi ýzdik 5 memleketining qataryna enbekshi. Paydasyn Qazaqstannyng әrbir azamaty kórse búl degeniniz – jarqyn bolashaq.

         2000 jyly ashylghan «Qashaghan» ken ornynyng atauy tarihy túlgha – jyrau Qashaghan Kýrjimanúlynyng qúrmetine qoyylghan. Býginde «Qashaghan» úghymy ýlken baylyqty, dәuletti bildirse meninshe ol qazaqtyng ruhyn da bildiretin siyaqty. Yaghny «malym janym sadaghasy, janym arym sadaghasy» deytin óte joghary prinsipti ústanghan qazaqtyng babasy osy mol baylyqqa bógip jatqan jerdi nayzanyng úshy, bilekting kýshi, aqyldyng mysymen úrpaghyna jaydan jay qorghap, qan tógip alyp qalmaghan shyghar. Jan beru onay ma, әr qazaqtyng babasy aiqastaghy songhy demi tausylyp bara jatqanda artta qalyp bara jatqan úlym qúl, qyzym kýng bolsyn demegen shyghar.  Meninshe býginde «Qashaghan» tek ekonomikalyq, geosayasy ghana emes ol sakralidik qasiyetke ie úghym.  

Maghan solay kórinedi. Kýlli әlem kóz tigip, Qazaq eli ýmitin ýkilep otyrghan iri múnay-gaz qory әlemning mýddesi toghysqan erekshe meken.

         Býginde AQSh, Fransiya, Italiya, Gollandiya siyaqty әlem alpauyttarynyng kompaniyalary birlese dayyndap jatqan jobagha 46 mlrd. dollar qarjy salynypty. Atalghan múnay qorynan jylyna 75 mln. tonna múnay óndirip, tolyq quatyna shyqqanda Qazaq eli әlemning múnay óndirushi ýzdik 5 memleketining qataryna enbekshi. Paydasyn Qazaqstannyng әrbir azamaty kórse búl degeniniz – jarqyn bolashaq.

         2000 jyly ashylghan «Qashaghan» ken ornynyng atauy tarihy túlgha – jyrau Qashaghan Kýrjimanúlynyng qúrmetine qoyylghan. Býginde «Qashaghan» úghymy ýlken baylyqty, dәuletti bildirse meninshe ol qazaqtyng ruhyn da bildiretin siyaqty. Yaghny «malym janym sadaghasy, janym arym sadaghasy» deytin óte joghary prinsipti ústanghan qazaqtyng babasy osy mol baylyqqa bógip jatqan jerdi nayzanyng úshy, bilekting kýshi, aqyldyng mysymen úrpaghyna jaydan jay qorghap, qan tógip alyp qalmaghan shyghar. Jan beru onay ma, әr qazaqtyng babasy aiqastaghy songhy demi tausylyp bara jatqanda artta qalyp bara jatqan úlym qúl, qyzym kýng bolsyn demegen shyghar.  Meninshe býginde «Qashaghan» tek ekonomikalyq, geosayasy ghana emes ol sakralidik qasiyetke ie úghym.  

Býgingi kýni memleketting alansyz bolashaghy sol «Qashaghan» múnayyn jaqyn arada úqsatyp, kәdege jarata aluyna tirelip túr dep aitugha bolady.

Jalpy qashaghan úghymy asaulyqty, erkindikti, órlikti bildirmey me. Osy kezde kóz aldyma Moldahmet Kenbaevtyng әigili «Qashaghangha qúryq salu» sureti keledi. Sol siyaqty minezi aduyn kәri Kaspiyding erke qyzyna ainalghan «Qashaghan» múnay qorynan múnay óndiruding tehnikalyq qiyndyqtary óndiris merzimin jyldan jylgha jyljytyp keledi. Shamasy múnday teketiresten sharshaghan boluy kerek amerikandyq ConocoPhillips ózining 8,4% ýlesin satuda. Sondyqtan atalghan ýlesti býginde jiyntyq altyn-valuta rezevteri 70 mlrd. dollargha jetken Qazaq eli ózi satyp ala ma әlde qatty yntyghyp otyrghan Qytaygha jol bere me degen diylemma tuyndauda. Ózi alsa ýlesi 25,2% deyin artyp, ýlken aksioner retinde basymdyqqa ie bolady, Qytaygha berse onyng Qazaqstan ekonomikasyndaghy salmaghy edәuir artyp, últtyq qauipsizdik mәselesi tuyndaydy. Býgingi tanda Qazaq elining jarqyn bolashaghy tarazy basyna salyndy.  Yaghny «Qashaghan» múnay qory asqan jauapkershilikpen úqsata bilsek baghymyz, bilmesek sorymyz bolayyn dep túr.

Qaraghandy qalasy

Abai.kz