Dәl sol kýni aspanda ay qoralandy. Ony bәlkim eshkim kórmegen de shyghar. Biraq mening ishki janaryma aidyng betinde «Ayjorgha*» biyin biylegen súlba aiparaday anyq kórindi. Ol ishki bir әlemnen ózine ghana estilip túrghan tylsym әuenge eltip, bayau qozghalyp, úzaq biyledi...Búl baqilyq sapargha attanghannan son, 70 kýnnen keyin denesi Jer ananyng qúshaghyna tabystalghan Maykl Djeksonnyng azattyq alghan ruhynyng bii edi.

Birde ózim erekshe qúrmetteytin agham Ámirhan Balqybekting maghan: «Sen osy bilesing be, Temuchin aqyn bolghan ghoy?..» - degeni bar. Men onyng pikirin birden qúptaghanym esimde. Sebebi, Temuchin bolu ýshin Shynghyshan birinshi kezekte aqyn boluy kerek-ti. Bir qaraghanda әkesinen erte aiyrylyp, tuys-tughanynan zәbir-zapa shegip, qudalaudan kóz ashpaghan qauqarsyz Temuchiyn: «Týbinde men dýniyejýzin jaulap alatyn senderding Qaghandaryng bolamyn!» - degende dalada manyp jýrgen mongholdar ony esi auysqan bala dep oilaghan da shyghar. Mýmkin Temuchin jýrekting týbindegi úly armanyn eshkimge jariya qylmaghan da bolar. Qalay desekte Temuchinning tabighatynan romantik adam bolghany dausyz. Óse kele ol qiyaldyng qúdyrettiligin barsha adamzatqa moyyndatty. Shynghyshannyng aqyndyq-romantikalyq jan-dýniyesin týisingen Ámir agham týgili, júmyrbasty bir pende de Temuchinning jazghan ólenderin әriyne oqyghan joq. Esesine, Shynghyshan adamzat balasyna «Úly monghol imperiyasy» atty úly dastandy qaldyryp ketti.

Dәl sol kýni aspanda ay qoralandy. Ony bәlkim eshkim kórmegen de shyghar. Biraq mening ishki janaryma aidyng betinde «Ayjorgha*» biyin biylegen súlba aiparaday anyq kórindi. Ol ishki bir әlemnen ózine ghana estilip túrghan tylsym әuenge eltip, bayau qozghalyp, úzaq biyledi...Búl baqilyq sapargha attanghannan son, 70 kýnnen keyin denesi Jer ananyng qúshaghyna tabystalghan Maykl Djeksonnyng azattyq alghan ruhynyng bii edi.

Birde ózim erekshe qúrmetteytin agham Ámirhan Balqybekting maghan: «Sen osy bilesing be, Temuchin aqyn bolghan ghoy?..» - degeni bar. Men onyng pikirin birden qúptaghanym esimde. Sebebi, Temuchin bolu ýshin Shynghyshan birinshi kezekte aqyn boluy kerek-ti. Bir qaraghanda әkesinen erte aiyrylyp, tuys-tughanynan zәbir-zapa shegip, qudalaudan kóz ashpaghan qauqarsyz Temuchiyn: «Týbinde men dýniyejýzin jaulap alatyn senderding Qaghandaryng bolamyn!» - degende dalada manyp jýrgen mongholdar ony esi auysqan bala dep oilaghan da shyghar. Mýmkin Temuchin jýrekting týbindegi úly armanyn eshkimge jariya qylmaghan da bolar. Qalay desekte Temuchinning tabighatynan romantik adam bolghany dausyz. Óse kele ol qiyaldyng qúdyrettiligin barsha adamzatqa moyyndatty. Shynghyshannyng aqyndyq-romantikalyq jan-dýniyesin týisingen Ámir agham týgili, júmyrbasty bir pende de Temuchinning jazghan ólenderin әriyne oqyghan joq. Esesine, Shynghyshan adamzat balasyna «Úly monghol imperiyasy» atty úly dastandy qaldyryp ketti.

Jiyrmasynshy ghasyrdyng belortasynda jahandy dauys pen biyding  qúdyretimen jaulap alu ýshin Maykl Djekson atty qúbylys dýniyege keldi. Maykl Djozef Djekson da Kot-d'Ivuardaghy Sanvy atty patshalyq әueletting túqymy. Osyny eskergen Kot-d'Ivuarlyqtar 1992 jyly Mayklgha sol elding hanzadasy ataghyn resmy týrde bergen bolatyn. Búl jerde bizding tektilikti menzep otyrghanymyzdy oqyrmanymyz qapysyz týsindi dey alamyz.

Toghyz balanyng jetinshisi bolyp jaryq dýniyening esigin ashqan Maykl óz shanyraghynda bóten baladay jýrip erjetti. Segiz balasynan erekshe bolyp tughan Maykldyng dara darynyn birinshi bolyp óz әkesi qyzghanghany - barshagha belgili jaghymsyz jәit. Búl jaghday keyinirek bozbala Mayklgha jalghyzdyq jolyn tandaugha әser etkeni de belgili. Onyng jigitke ainalghan shaghynda birinshi alibomynan týsken qarajatqa salynghan ýiin Kishi Disneylendke ainaldyrghanyn, 20 jastaghy eresekting oiynshyqqa toly sarayday ýiinde kishkentay býldirshindermen      asyr salyp oinaghanyn da biz jaqsy bilemiz. Maykldyng baqytsyz balalyq shaqty qayta ótkizu әreketinen keyin qanshama dau-damaygha qalghanynan da habardarmyz. Óitkeni múnday «janalyqtardy» biz qalt jibermeytin adamzat qoghamymyz ghoy. Alayda, biz býgin Maykl Djekson ómirining belgili jaqtaryn aqtaryp, oqyrmandy mezi etpeymiz. Biz býgin ishinde mәngilik bala bolyp qalghan hәm erte qartayghan tarihy túlghanyng belgisiz jaqtaryn ashyp kórsetudi maqsat tútyp otyrmyz.

Bizding keyipker taghdyr talayy syigha tartqan auyrtpashylyqtarynan esh kýiregen joq. Ol әr qadam sayyn biyiktey berdi, әr qadam sayyn armanyna jaqynday týsti.

Birinshi qadam arqyly ol tughan otbasynan bezdi, ekinshi qadam arqyly ol dostarynan aiyryldy, ýshinshi qadam arqyly ol mahabbat pen baqytqa degen ýmitimen qosh aitysty. Qansha qadam arqyly ol Olimpke shyqqany bizge beymaghlúm. Degenmen, jalqy boludy tandau arqyly Maykl Djekson jalghyzdyqqa ýirendi jәne ózinen basqa eshkimdi sýimeidi adamzatqa ýiretip ketti. Maykl Djekson tarihta jalghyz jәne qaytalanbas әnshi ekenin býgin siz ben biz ishtey moyyndap otyrmyz.

Pop-muzykanyng patshasy atanghan Maykldyng ómiri sәuleli shaqtardan góri ókinish pen múngha, baqytsyz balalyq shaqtan bastalghan jan kýizelter jalghyzdyqtyng ashy sәtterine toly boldy. Búl barlyq úly adamdardyng basynda bolatyn taghdyr. Odan qútylu әste mýmkin emes. Týbinde jalghyzdyq adamdy filosofiyalyq oilargha jeteleytini anyq. Týbinde jalghyzdyq - adamnyng tylsymdy seze alatyn altynshy sezim kózin ashatyny bar. Týbinde jalghyzdyq adamdy aqyngha ainaldyratyny da zandylyq. Jalghyzdyq sosyn aqynnyng fәniydegi jalghyz serigi bolyp qala beredi. Aqynnyng tabighatyn ashatyn búl tújyrymnyng Maykl Djeksongha qanday qatysy bar deysiz ghoy?

Bylayghy júrt onyng keremet әnshi, ghajayyp biyshi ekendigin ghana biledi. Al, jany nәzik Maykldyng aqyndyghynan onyng milliardtaghan tyndarmanynyng kóbisi beyhabar. «Armandy biyge shaqyru» atty Djeksonnyng kitabynda onyng jalghyzdyq turaly jәne jalghan dýniyeni qabyldaugha arnalghan 20 shaqty ólenderi toptastyrylghan eken.

Osy bir júmbaqtap jazylghan kitabynda Maykl Gharyshty Tәnirding biyinen jaratylyp, sodan beri ol ýzdiksiz ýilesimdi qozghalysta ómir sýrip keledi dep sipattaydy. Qay әnshiden siz múnday oy estip ediniz? Nemese bir óleninde: «...ghayyp bolghan taypalardyng biyleri men zamanalar kýilerine toly mening jýregim» - deydi.

Mynjyldyqtar boyy әuede qalyqtap jýrgen әuenderdi jalghyzdyqtan japa shekken jýregine toghystyryp, ózeginen әn keypindegi jalyn atqan, mynjyldyqtar boyy әlemning әr qiyrynan onyng ghana keudesine týsken baqsylar biyining kólenkesin jana týrde ómirge alyp kelgen de - osy marqúm Maykl Djekson.

«Mensiz úshqan qanattar» atty oi-tolghamynda Maykl Djekson bylay deydi: «Tamyz aiy edi. Men kókte qalyqtap úshyp jýrgen qyrandy kórdim. Ol auada ainalyp-aynalyp joghalyp ketti. Men ózimdi tastandy jetim siyaqty sezindim. Nege meni bәri tastap kete beredi dep qatty qayghyrdym. Sol kezde mening janym: sen qyrannan da joghary úsha alasyn, eng bastysy ózindi oy erkindigine tәrbiyele dedi. Men qiyalymmen kóksengirge qaray sharyqtadym. Biraq mening jalghyzdyghymnyng derti aspanda odan әri ýdey týsti. Sen mensiz qanat qaqtyn! - dedi jýregim. Mahabbatsyz - erkindik túl dedi ol. Sol kezde men besikte jatqan balaqaygha besik jyryn aityp berdim. Kenet mening jýregim auagha kóterilip meni shat-shadyman etti. Sen mensiz qanat qaqtyn! - dedi tәnim. Sol kezde men tariyhqa jýginip, qústay úsha alatyn әuliyeler jayly kitaptargha den qoydym. Ýndistan, Qytay men Iranda jasaghan әmbiyelerding taghdyry meni shabyttandyrdy. Sodan keyin men qyran bolyp kókke úmtylghan әulie balagha ainaldym».

Myna bir qysqa әngimeden biz Maykl Djeksonnyng talanty men onyng shyqqan biyigining artynda adamzat qoghamymen elene bermeytin júmbaq adamnyng túrghandyghyn sezine alamyz. Osy jerde úly Abaydyng «...men bir júmbaq adammyn, ony da oila» degen sózderi erksiz oigha oralatyny taghy bar.

«Ómir biyi» degen aq óleninde Maykl Djekson mynanday oilar aitady: «Júldyzdyng jaryghy bitken kezde óletin shyghar? - dep oilauym múng eken, mening ishimdegi bir dauys: Júldyz eshqashan ólmeydi. Ol kýlki bolyp shashylyp, gharyshtyq muzykanyng ishine enip ketedi, al, onyng kishkentay úshqyndary sol sәtte ómirding biyine úlasyp jatady - dedi. Búl men janarym sónip bara jatqanda estip ýlgirgen ghajayyp jauap. Mine, men de synghyr kýlki bop shashylyp, muzykanyng ishine enip bara jatyrmyn...». Búl joldardy әnshi osydan 17 jyl búryn jazypty.

Úly adamdar ózining ghúmyry nemen jәne neden ayaqtalatynyn bilgen deydi kәri tariyh. Maykl Djekson 14 jyl búryn ózining rok-n-roll patshasy Elvis Presly siyaqty dýnie salatynyn boljaghan desedi. Elvis Presly de aurudy sezdirmeytin dәri-dәrmekterdi shamadan tys qabyldaghannyng arqasynda qaytys bolghany oqyrmandarymyzdyng esinde bolar.

Maykl Djekson ataqty Elvis Presliyding qyzyna ýilengen bolatyn.  Layza-Mariya Presliyding esteligine sýiensek, Maykl Djekson songhy kezde Elvisting qalay ólgendigi jóninde súrastyra bergenge úqsaydy. Jarynyng әngimesin múqiyat tyndap alghan әnshi: «Men tura Elvis siyaqty óletin shygharmyn» - degen eken.

Tiri ata-anasy túryp әke men shesheni ansau, qasynda jýrgen agha-qaryndastaryna kónili tolmay bauyr izdeu sezimderi úly әnshini tiri jetimge ainaldyrdy. Adam jany jylylyq pen meyirimnen ada bolghan kezde ýlken maqsattargha tistene, tyrmysa jetetinin ómir taghy da Maykldyng taghdyry arqyly dәleldep berdi. Mayklgha deyingi óner tarihynda qalghan sanlaqtar ishinde qyzghanshaqtar da, menmenshil talanttar da, pasyqtar men jasyqtar da bolghan. Alayda, óner tarihynda óz jetistigine nemqúraydy qaraytyn, ataq pen danqty ózine qúl qyp tastaghan Maykl Djekson ghana qaldy. Osynday biyikke kóterilgen Maykldyng jany biraq óle - ólgenshe bayyz tappay ketti.

Ómirining birde bir sekundyna deyin ol qarapayym adam bolghan joq. Ony millionaghan adam bir sәtte sýiip, milliondaghan adam bir sәtte jek kóre alatyn. Ol baqytsyz hәm eshkimge úqsamaytyn ghúmyr keshti.

Ýstimizdegi jyldyng 3 qyrkýieginde Maykl Djeksonnyng denesi Los-Andjeles qalasynyng Glendale Forest Lawn ziratyna  jerlendi.

Birneshe úrpaqty óz túlghasymen tәrbiyelegen, ózining jiptiktey súlbasyna tabyndyrghan Maykl shynymen de Tәnirding úly shygharmalarynyng biri bolyp qala bermek. Áygili Maykldyng ólimi әlemge dybystyng jyldamdyghynan tez taralyp ketti. Ár adam ózining qimas adamynyng ólimin estigendey esengirep qaldy. Sebebi, ol bizding sanamyz ben jýregimizdi jaulap alghan bolatyn.

Býgin Aydyng betin sahna qylyp ap, Maykl sәuleler simfoniyasyna «Ayjorgha» biyin biylep jýr. Bir ókinishtisi - ony pendeler kóre almaydy. Ol o dýniyege mәngilik gastrolige ketip qaldy.

--------------------------------------------------------------------------------------

* «Ayjorgha» - Maykl Djeksonnyng ataqty «lunohod» atty biyi.