Vsesilinye, «vsederjiyteli» kazah Nazarba-ev, uzbek Kariym-ov, azerbaydjanes Aliy-ev, kirgiz Atamba-ev, turkmen Berdymuhamed-ov, chechenes Kadyr-ov do sih por nosyat familiy kak u russkih Ivan-ov, Petr-ov, Sidor-ov, Put-iyn. O kakom duhovnom renessanse, vozrojdeniy kulitury y yazyka, tradisiy y istoriy y «nezavisimosti» mojno govoriti u etih narodov? Togda poluchaetsya, chto gruzin Saakshvili, armyanin Sargsyan, latysh Berzinish, estones Hendriyk, litovchanka Gribauskayte, tadjik Rahmon predstavlyait bolee drevniy, s vysokoy stepeniu samosoznaniya, sivilizovannyi, nezavisimyi, velikiy narod. No comment.

*       *       *

Pokuda kazahy Shahan-ov, Magau-iyn, Taj-iyn, Abdilid-iyn, Kajygelid-iyn, Tasmaganbet-ov, Ergaliy-eva, Abiyl-ov, Kosan-ov, Ablyaz-ov, Masiym-ov, Kuliba-ev, Kasym-ov  budut nositi rusofisirovannye familii, kazaham ne vidati svoy rodnoy yazyk kak sobstvennyh ushey eshe let pyatidesyat. No comment.

*       *       *

Kazaham davno pora otkazatisya ot termina «oblasti» - «oblys», kogda mojno zameniti ego prekrasnymy – «aymaq», «ólke», «ónir», «alqap» y t.d. Togda po-novomu budut zvuchati:

Vsesilinye, «vsederjiyteli» kazah Nazarba-ev, uzbek Kariym-ov, azerbaydjanes Aliy-ev, kirgiz Atamba-ev, turkmen Berdymuhamed-ov, chechenes Kadyr-ov do sih por nosyat familiy kak u russkih Ivan-ov, Petr-ov, Sidor-ov, Put-iyn. O kakom duhovnom renessanse, vozrojdeniy kulitury y yazyka, tradisiy y istoriy y «nezavisimosti» mojno govoriti u etih narodov? Togda poluchaetsya, chto gruzin Saakshvili, armyanin Sargsyan, latysh Berzinish, estones Hendriyk, litovchanka Gribauskayte, tadjik Rahmon predstavlyait bolee drevniy, s vysokoy stepeniu samosoznaniya, sivilizovannyi, nezavisimyi, velikiy narod. No comment.

*       *       *

Pokuda kazahy Shahan-ov, Magau-iyn, Taj-iyn, Abdilid-iyn, Kajygelid-iyn, Tasmaganbet-ov, Ergaliy-eva, Abiyl-ov, Kosan-ov, Ablyaz-ov, Masiym-ov, Kuliba-ev, Kasym-ov  budut nositi rusofisirovannye familii, kazaham ne vidati svoy rodnoy yazyk kak sobstvennyh ushey eshe let pyatidesyat. No comment.

*       *       *

Kazaham davno pora otkazatisya ot termina «oblasti» - «oblys», kogda mojno zameniti ego prekrasnymy – «aymaq», «ólke», «ónir», «alqap» y t.d. Togda po-novomu budut zvuchati:

1. Akmolinskaya oblasti, sentr –Kókshetau; - Aqmola aimaghy, ortalyghy – Kókshetau;
2. Almatinskaya oblasti, sentr – Taldyqorghan; - Jetisu aimaghy, ortalyghy – Taldyqorghan;
3. Aktubinskaya oblasti, sentr – Aktobe; - Aqtóbe aimaghy, ortalyghy – Aqtóbe;
4. Atyrauskaya oblasti, sentr – Atyrau; Atyrau aimaghy, ortalyghy – Atyrau;
5. Zapadno-Kazahstanskaya oblasti, sentr – Uralisk; Jayyq aimaghy, ortalyghy Oral (Jayyq);
6. Jambylskaya oblasti, sentr – Taraz; - Áulieata aimaghy, ortalyghy – Taraz;
7. Kostanayskaya oblasti, sentr – Kostanay;  - Qostanay aimaghy, ortalyghy – Qostanay;
8. Kyzylordinskaya oblasti, sentr – Kyzylorda; - Syrdariya aimaghy, ortalyghy – Altynorda (Syrorda);
9. Karagandinskaya oblasti, sentr – Karagandy; - Saryarqa aimaghy, ortalyghy – Qaraghandy;
10. Mangistauskaya oblasti, sentr – Aktau; - Manghystau aimaghy, ortalyghy – Aqtau;
11. ijno-Kazahstanskaya oblasti, sentr – Shymkent; - Týrkistan aimaghy, ortalyghy – Shymkent;
12. Pavlodarskaya oblasti, sentr – Pavlodar; - Ertis aimaghy, ortalyghy – Ertis;
13. Severo-Kazahstanskaya oblasti, sentr – Petropavlovsk; - Esil aimaghy, ortalyghy – Qyzyljar;
14. Vostochno-Kazahstanskaya oblasti, sentr – Usti-Kamenogorsk; - Altay aimaghy, ortalyghy – Óskemen.

*       *       *

V Kazahstane sledovalo by ustanoviti edinoe astaninskoe vremya, kak v Kitae edinoe pekinskoe vremya. Vremya v zapadnyh oblastyah priravnyati k astaninskomu.

*       *       *

Posle ischeznoveniya E.Ertysbaeva na prostorah SMY kak griby posle dojdya poyavlyaitsya novye bratiya kazahstanskogo «soloviya».

Nekto kembridjskiy issledovateli, «umniyk» Chokan Laumulin v ²Liytere², №114, 27.06.2013. «Nasionalizm vs nasionalinyy interes?» piyshet: «nyneshnih sytyh y ²prikormlennyh vlastiu nasionalistov vselyait trevogu v chuti ly ne polovinu nashih sograjdan»;

«Nashy je nasionalisty v ogromnom bolishinstve svoem obeskurajivaishe akademichesky slaby, krayne predvzyaty y absolutno nelogichny, chto y pozvolyalo nashemu obrazovannomu postsovetskomu obshestvu praktichesky «ne zamorachivatisya» po ih povodu vploti do nedavnego vremeniy»;

«Proizoshedshaya, odnako, nedavno povtornaya urbanizasiya y yavlyaetsya v selom pitatelinoy osnovoy nashego nasionalizma». Deystviytelino, tezka velikogo Ualihanova svalilsya s Luny, priyletel iz Kembridja. No comment.

*       *       *

Russkoyazychnye SMY s udovolistviyem pechataiyt nekompetentnyh kazahov «ekspertov», «politologov» kotoryh mojno privlechi kak razjigateley sosialinoy rozni. Nurtay Mustafaev, rukovodiyteli Analiticheskogo Sentra «Nashe Delo» v Central Asia Monitor, №23, 14-20 iinya 2013, piyshet: «Dlya kazahskih nasional-patriotov prevyshe vsego kazahskaya nasiya y krovi. Pod kazahskoy nasiey ony ponimait lishi kazahov. Tem samym naspaty vybrasyvait za bort vseh grajdan strany-nekazahov»; «Izvestna izlublennaya u bezgramotnyh v svoem bolishinstve t.n. «liyberalov» krylataya fraza: «Patriotizm – poslednee priybejiyshe negodyaev!», kotoryy ony pridait negativnyy smysl»;

Mustafaev kak popugay tochi-v-tochi povtoryaet soloviya Ertysbaeva:

²Y nyne t.n. «demokraty» lishi prikryvaitsya patriotizmom, razygryvait «etnicheskui» kartu, a nasional-patrioty iz sredy tvorcheskoy intelliygensiy toje prikryvait lishi svoy uzkokorystnye interesy vytesneniya russkogo yazyka iz SMI, kulitury, iskusstva. Tem samym stremyasi stati vostrebovannymi, edinstvennymy v monoetnichnoy, monoyazykovoy srede. Pobediti bolee uspeshnyh kolleg nekonkurentnymy sposobami, v nekonkurentnoy boribe. Pry etom nekazahy – kollegy po rabote, sosedy po podezdu – daje ne podozrevat, chto pishut ih takie intelliygentnye znakomye iz chisla podobnyh «patriotov», kotorye jdut ne dojdutsya, kogda oni, russkoyazychnye, vse «peredohnut»². No comment.

*       *       *

Nu kak bez nebezyzvestnogo krylatogo «pisatelya» Kabdrahmanova, S.A.Monitor, №23, 14-20 iinya 2013: «Te, kto biet sebya v grudi, nazyvaya sebya patriotami, esti na samom dele kto ugodno, no toliko ne patrioty. Ony nasionalisty, shovinisty, duraki, no otnudi ne ludi, nosyashie v sebe osoznannyy grajdanskiy patriotizm. Potomu chto ego ne mojet byti v eto vremya y v etom meste». No comment.

*       *       *

Talgat Ismagambetov, «nezavisimyi» politolog, S.A.Monitor, №25, 27iinya - 4 iilya 2013, piyshet: «Kak uje bylo skazano, esti prejnie nasional-demokraty y esti priyshedshie s remeykom nasionalizma v 2004-2005 gg., kogda nachal prosmatrivatisya povorot k ispolizovanii nasionalizma ryadom oppozisionnyh partiy v politicheskoy igre protiv deystvuyshey vlastiy».

Etot «nezavisimyi» politolog gde uchilsya politologii, takoy uj u nego «analiticheskiy um». No comment.

*       *       *

Preziydent nauchno-obrazovatelinogo fonda «Aspandau» Kanat Nurov S.A.Monitor, №25, 27iinya - 4 iilya 2013: «No daje esly sovremennaya kazahskaya nasionalinosti, kak y vse ostalinye etnosy Kazahstana, stanet kazahskogovoryashey vo vseh smyslah etogo slova, a ne toliko v bytovom, to ot etogo ona ne perestanet byti russkogovoryashey, tak kak russkiy yazyk stal dlya sovremennyh kazahov, po suti, odnim iz kluchevyh etnicheskih (kuliturno-bytovyh) priznakov».

Kanatjan! Dlya tebya y podobnyh tebe chukcham russkiy yazyk stal «etnicheskim priznakom», blagodarya ubogosty kazahskoy intelliygensiy y trusosty nyneshney vlasti. No comment.

*       *       *

Musulimaninu, «teologu» Maratu Smagulovu rasprostranenii salafizma v Kazahstane okazyvaetsya vinovat kazahskiy yazyk. Smotry «Vremya», №85, 12.06.2013, «Nelizya teryati svoy veru»: «A kak toliko v mechetyah staly propovedati iskluchiytelino na kazahskom yazyke, proizoshel kolossalinyy ottok russkoyazychnoy molodejy v salafizme y drugie techeniya. Kak mojno bylo zagnati mecheti v ramky kazahskogo yazyka – v strane, gde mirno sosushestvuit predstaviytely bolee 130 nasiy?!». «Kak mogut imamy, ne znaishie russkogo yazyka, vesty disputy s predstaviytelyamy drugih religiy y salafitamiy?». Vot kak. No comment.

*       *       *

Syn velikogo Bolathana Tayjana Muhtar vseh etih «ekspertov» nazyvaet «tolerastamiy», ony vedi antogonisty nasionalizma, to esti storonniky tolerantnogo vzglyada, znachit tolerasty. S.A.Monitor, №28-29, 12.07. 2013

*       *       *

Vernemsya k futbolu. V Astane dva kluba s odnim y tem je nazvaniyem «Astana» y «Astana-1964», eto tavtologiya. «Astana-1964» yavlyaetsya pravopreemniysey slavnogo kluba «Jenis». Pod nazvaniyem «Jenis», etot klub dvajdy stanovilsya chempionom RK, obladatelem kubka Kazahstana y vystupal v evropeyskih klubnyh turnirah.

*       *       *

«Vostok» (Usti-Kamenogorsk). Chto za nazvaniye? Kakoy vostok, chey vostok, po otnoshenii k chemu vostok? Naprashivaetsya «Altay», «Óskemen», «Zaysan» ily drugoe zvuchnoe nazvaniye.

*       *       *

«Shahter» (Karaganda). Ukrainsy «Shahter» (Donesk) nazyvait «Shahtar». U kazahov «shahter» perevoditsya kak «kenshi». Mojno bylo by pereiymenovati nazvanie komandy kak «Kenshi»,  «Saryarqa» ily «Qaraghan» (nazvaniya rasteniya ily po-inomu mojno perevesty kak «bojiy vzglyad»).

*       *       *

V Kazahstane nazvaniya komand, gorodov y t.d. po logiyke veshey doljny iymenovatisya v kazahskoy transkripsii, tem bolee my na kirilliyse, eto uvajenie k kazaham, k rodnoy zemle. «Irtysh» - «Ertis», «Tobol» - «Tobyl», «Almaty», «Qaraghandy», «Óskemen», «Aqtóbe». Zarubejnye ily rossiyskie SMY iymeiyt pravo nazyvati ih kak hotyat, kak im udobno, t.k. eto ishodit iz zakonomernostey ih yazykov y eto pravilino.

*       *       *

Glavnogo trenera sbornoy Kazahstana po futbolu M.Beranika nado gnati v try shei. 150-e mesto v mirovom reytinge, niyje plintusa. Sosedy priglashait topovyh trenerov. Russkie priglashait Hiddinga, Kapello, uzbeky Skolari, a u nas odny «fizkuliturniki» - Timofeev, Pahomov, Paypers, Shtork, Beranek. Na futbol ne nado jaleti «neftyanye» denigi, imidj strany prevyshe vsego.

*       *       *

Ne mogu ponyati bolelishikov iz Samary. «Kryliya Sovetov» - Sovetov uje net, kryliya davno obrezany, a nazvanie komandy ostalosi. «Samara» - zvuchit kak «Barselona», «Valensiya».

Tatary priysepilisi k «Rubinu» - on krasnyi, dorogoy, no vse-taky kamushek. Pochemu by ne nazvati «Rubiyn» - «Kazani» - «Kazan», krasivo zvuchit kak «Milan», «Turiyn», «Gamburg».

*       *       *

Schitai evropeyskoy (UEFA) «glupostiu» davati preimushestvo golam zabitym na chujom pole pry ravenstve golov, ochkov. Gol esti gol, kakaya raznisa gde on zabit – na svoem ily na chujom pole. V etom otnosheniy mudro postupayt latinoamerikansy – ony ne priznait takoe pravilo. Voobshe sledovalo by ne naznachaya dopolniytelinye taymy (30 minut), srazu probivati penaliti, eto bylo by bolee obektivno. Vspomniyte «Barselona» - «Chelsi» - 0:0, 1:1.

Abai.kz