Forbes.kz: Qazaqstannyng eng yqpaldy 50 biznesmeni – 2023. Yqpaldy adamdar reytingi jasalghannan beri tizimdi birinshi ret basqa adam bastap túr.

Qazaqstandaghy eng yqpaldy biznesmenderding alghashqy reytingi 2011 jyldyng qazan aiynda shygharylghan. Sodan beri birinshi oryndy Timur Qúlybaev pen Bolat Ótemúratov alma kezek iyelenip keldi. On ýshinshi ret jasalghan statistikada ekeui de kósh basynan kórinbedi. Biyl búl tizimdi Kaspi.kz negizin qalaushy jәne eng iri ýsh aksionerding biri 54 jastaghy Vyacheslav Kiym bastady. Osydan 13 jyl búryn ol 15-shi orynda bolghan.

Reytingting úzyn tizimine elding eng tanymal jәne belsendi 80-nen astam biznesmenderi kirdi. Olardyng ishinen zertteu toby kapital, qyzmetkerler sany jәne 2022 jylgha eseptelgen salyqtar boyynsha jiyntyq úpaylar boyynsha eng joghary nәtiyje kórsetken 62 qatysushyny tandady. Búl tizimdi bes baldyq shkala boyynsha sarapshylar baghalady, onyng qúramyna biznes ókilderi (qatysushylardyng ózderin qospaghanda), biznes-qauymdastyqtardyng basshylary, sayasy jәne qogham qayratkerleri, sarapshylar men iskerlik BAQ jurnalisteri kirdi. Qysqa tizimdi jasau kezinde saraptamalyq baghalau eng joghary salmaqqa ie boldy – 60%. Qatysushylardyng jasy 2023 jyldyng 1 qazany boyynsha esepteldi.

Sonymen, yqpaldy әri 50 biznesmenning tizimi tómendegidey:

1. Vyacheslav Kiym

Ártaraptandyrylghan biznes | 54 jasta

Kaspi.kz aksioneri jәne Diyrektorlar kenesining tóraghasy, kompaniyanyng 23,40% aksiyasyna iyelik etedi. Majoritarlyq aksioner «Aliseko» AQ bolyp tabylady, ol arqyly «Astana-ERC» JShS baqylaydy. Sonday-aq «ELTOP Soft» JShS jәne «Pozitiv Invest» JShS aksiyalary bar.

Ótken jazda London qor birjasynda ózining jartyjyldyq esebinde Kaspi kelisimder ayasynda Kolesa Group-tyng 39,76% satyp alghanyn jәne aksioner Mihail Lomtadzeden basqa 11% basqarugha alynghanyn jariyalady. Osylaysha, Kaspi 51% dauysqa ie bolady jәne Kolesa Group basqaruynda baqylaugha ie bolady. Mәmile somasy $88,5 mln (shamamen 39 mlrd tenge) qúraydy. «Kolesa Group» Qazaqstanda eki qyzmet boyynsha tanymal: Kolesa.kz jәne Krisha.kz, jәne taghy biri Market.kz Kaspi ekojýiesine biriktirilgen jәne qazir «Kaspi-ads» retinde belgili. Ózbekstanda kompaniyany Kolesa.kz jergilikti analogy Autoelon.uz serviysi úsynady. Kaspi birneshe jyldan beri Ázirbayjanda da osynday qyzmetterdi damytyp keledi.

Vyacheslav Kim – Qazaqstan taekvondo federasiyasynyng preziydenti, Qazaqstan Respublikasy Sporttyq jekpe-jek jәne kýsh qajet etetin sport týrleri konfederasiyasy Atqaru komiytetining tóraghasynyng orynbasary jәne mýshesi, Almaty triatlon federasiyasy ÝEÚ Qamqorshylyq kenesining mýshesi, basqarma mýshesi. Qazaqstan qarjygerler qauymdastyghynyn, «RFMSh» KEAQ diyrektorlar kenesining mýshesi, «Fizmat» qory» QQ Qamqorshylyq kenesining mýshesi, «Meyirim» erikti qoghamy» QQ Qamqorshylyq kenesining tóraghasy.

2. Bolat Ótemúratov

Ártaraptandyrylghan biznes | 65 jasta

«ForteBank» AQ-nyng 81,82% aksiyasyna iyelik etedi (ekinshi iri aksioner – 7,5% ýlesimen onyng úly Alidar). Sonday-aq, «KaR-Tel» JShS jәne «Skay Mobayl» jauapkershiligi shekteuli seriktestigining (tiyisinshe Qazaqstan men Qyrghyzstandaghy Beeline baylanys operatorlary), RG Gold altyn óndirushi kompaniyasynda 65% aksiyalaryna iye. Oghan Astanadaghy, Venadaghy jәne Mәskeudegi Ritz-Carlton qonaqýileri, Aqmola oblysyndaghy Rixos Borovoe, Qazaqstandaghy Burger King franshizasy, Global Development damu kompaniyasy, Qaraghandydaghy Sary-Arqa әuejayyndaghy ýlesi, aqparat jәne Informburo.kz analitikalyq internet-portaly, 31 arna sauda-oyyn-sauyq kompaniyasynyng aksiyalary, Video International Kazakhstan media-jarnama naryghynyng operatory (50%), Narxoz uniyversiyteti jәne Astana men Almatydaghy Heyliybery mektepteri tiyesili.

Bolat Ótemúratov qamqorshylyq kenesi qorynyng negizin qalaushy jәne mýshesi, Qazaqstan tennis federasiyasynyng preziydenti, Qazaqstan Respublikasy ÚOK atqarushy komiytetining mýshesi, Halyqaralyq tennis federasiyasynyng viyse-preziydenti jәne diyrektorlar kenesining mýshesi (ITF) jәne osy sport týrin damytu qorynyng negizin qalaushy.

3. Timur Qúlybaev

Ártaraptandyrylghan biznes | 57 jasta

Kәsipkerding eng iri aktiyvi – «ALMEKS» holding toby, ol arqyly ol әieli Dinara ekeui «Qazaqstan Halyq Banki» AQ-nyng 69,52 payyzyn baqylaydy jәne «Altyn Bank» AQ-nyng 40 payyzyna iyelik etedi. Top Qazaqstan, Qyrghyzstan, Ózbekstan jәne Gruziyada júmys isteydi.

Qúlybaev sonymen qatar «Viyled» jәne «Emdeu» toptaryndaghy aksiyalary jәne «Joint Technologies» JShS baqylauyn kiretin әrtaraptandyrylghan «Kipros» JShS iyelik etedi. Songhysynyng qúrylymyna «Qamqor Menedjment» JShS, «PetroRetail» JShS (QazaqOil janarmay qúy stansiyalary jelisi), «SilkwayTransit» JShS, «PTC Holding» JShS, «Petrolex Group» JShS (Petrolex Group) jәne t.b. aksiyalary kiredi.

Kәsipker Almaty, Astana, Atyrau, Aqtóbe, Aqtau, Shymkent jәne Dubayda jalpy audany 950 myng sharshy metr kommersiyalyq jyljymaytyn mýlikti basqaratyn «Mercury Properties» JShS-ning ýlesine iye.

Qazaqstan Respublikasy ÚOK preziydenti jәne Atqaru komiytetining tóraghasy, Kazenergy qauymdastyghynyng tóraghasy, Qazaqstan boks federasiyasynyng qúrmetti preziydenti, HOK Olympism365 komissiyasynyng mýshesi, Aziya últtyq olimpiadalyq komiytetteri qauymdastyghynyng mýshesi.

4. Vladimir Kiym

Metaldar, qarjy | 62 jasta

KAZ Minerals Ltd aksioneri, preziydenti jәne atqarushy emes diyrektory. Onyng iyeligine Pavlodar oblysyndaghy Bozshakól jәne Shyghys Qazaqstan oblysyndaghy Aqtoghay ashyq kenishteri, Shyghys Qazaqstandaghy ýsh jerasty kenishi jәne Qyrghyzstandaghy Bozymshaq altyn-mys kenishi kiredi.

Shildede top «GDK Baimskaya» jauapkershiligi shekteuli seriktestigining iyelikten shygharylghanyn jariyalady, ol arqyly Chukotka avtonomiyalyq okrugindegi (Resey) osy attas Baimskaya ken ornyna ie boldy. Satyp alushy Trianon Limited kompaniyasy, AHQO-da tirkelgen jәne KAZ Minerals aksionerleri Vladimir Kim men Oleg Novachukke tiyesili.

«Qazaqmys Korporasiyasy» JShS jәne «Bank RBK» AQ aksiyalarynyng basym bóligine iyelik etedi.

«Qazaqmys mys» AQ Diyrektorlar kenesining mýshesi.

5. Timur Turlov

Fintech | 35 jyl

«Freedom Finance Bank Kazakhstan» AQ (búrynghy Kassa Nova Bank), «Freedom Finance Insurance» saqtandyru kompaniyasy» AQ, «Ómirdi saqtandyru kompaniyasy» AQ jalghyz qatysushysy bolyp tabylatyn «Fridom Finans» AQ arqyly Qazaqstanda júmys isteytin Freedom Holding Corp. investisiyalyq tobynyng negizin qalaushy jәne majoritarlyq aksioneri.

Freedom Holding Corp. bas diyrektory, Freedom Finance Insurance, Freedom Finance Life, Freedom Finance Bank Kazakhstan diyrektorlar kenesterining tóraghasy, «Ksell» AQ Diyrektorlar kenesining mýshesi.

Qazaqstan shahmat federasiyasynyng preziydenti, Qazaqstan futbol federasiyasynyng atqarushy komiytetining mýshesi, Freedom QJ League jastar futbol ligasynyng teng qúryltayshysy jәne qamqorshylyq kenesining tóraghasy, Qazaqstan qarjygerler qauymdastyghy basqarmasynyng mýshesi, qatysushy IQanat bilim beru jobasynyn, YPO Kazakhstan-nyng mýshesi.

6. Aleksandr Mashkevich

TMK, qarjy | 69 jasta

Patoh Shodiyevke, Ibragimovtar otbasyna jәne Qazaqstan Respublikasynyng ýkimetine ortaq iyelik etetin Eurasian Resources Group (ERG) aksioneri jәne diyrektorlar kenesining tóraghasy. Topqa TNK Qazhrom, Sokolov-Sarybay tau-ken bayytu óndiristik birlestigi, Qazaqstan aluminiyi, Qazaqstan elektroliz zauyty jәne t.b. kiredi.

Shodiyev jәne Ibragimovpen birge ol «Euraziyalyq qarjy kompaniyasy» AQ, «Euraziyalyq ónerkәsiptik kompaniya» AQ jәne «Euraziyalyq óndiristik kompaniya» JShS iyelik etedi.

«Euraziyalyq qarjy kompaniyasy» AQ jәne «Euraziyalyq bank» AQ diyrektorlar kenesterining tóraghasy, Qazaqstan Respublikasy Preziydenti janyndaghy Sheteldik investorlar kenesining mýshesi, Qazaqstan Respublikasy At sporty federasiyasynyng qúrmetti preziydenti.

7. Núrlan Smaghúlov

Avtobólshek, mashina jasau, damytu | 58 jasta

Qúramynda Astana Motors, MEGA sauda ortalyqtary jelisi (MEGA Alma-Ata, Almatydaghy MEGA Park jәne Astanadaghy MEGA Silk Way) jәne paydalanylghan avtokólikter ainalasyndaghy ekojýieni damytushy MyCar jobasy (onlayn jarnamalar) kiretin Astana Group holdingining negizin qalaushy jәne tóraghasy.

Núrlan Smaghúlov qorynyng qúryltayshysy jәne qamqorshylyq kenesining mýshesi.

8. Aydyn Rahymbaev

Qúrylys | 51 jasta

BI Group holdingining aksioneri jәne Diyrektorlar kenesining tóraghasy.

IQanat bilim beru jobasynyng bastamashysy jәne teng qúryltayshysy Armanjan Baytasovpen birge (№24 reyting), Quantum STEM Schools mektepter jelisining Berik Qaniyevpen (sonymen birge №24) teng qúryltayshysy, «Últtyq Bala asyrap alu agenttigi» jәne «Analar ýii», YPO Kazakhstan qatysushysy.

9. Aleksandr Belovich

Qúrylys | 68 jasta

Aleksandr Belovich - úly Pavelmen birge iyelik etetin «Baziys-A» korporasiyasynyng negizin qalaushy jәne diyrektorlar kenesining tóraghasy.

«Atameken» Últtyq kәsipkerler palatasynyng tóralqa mýshesi jәne qúrylys jәne túrghyn ýi-kommunaldyq sharuashylyq komiytetining tóraghasy, Qazaqstan Respublikasy Su sporty federasiyasynyng viyse-preziydenti.

10. Eduard Ogay

Metaldar | 53 jasta

Eduard Ogay qúramyna «Qazaqmys Korporasiyasy» JShS kiretin «Kazakhmys Copper» AQ-nyng 30% iyelik etedi. Sonday-aq, eki balasymen birge osy attas kómir ken ornyn iygerip jatqan «Qarajyra» AQ-nyng 70 payyzyn baqylaydy.

«Kazakhmys Copper» AQ diyrektorlar kenesining mýshesi, Qazaqstan futbol federasiyasynyng atqarushy komiytetining mýshesi.

Sonymen qatar, búl tizimde:

11. Shuhrat Ibragimov (37 jasta)

12. Oleg Novachuk (52 jasta)

13. Raimbek Batalov (52 jasta)

14. Ghalymjan Esenov (41 jasta)

15. Erkin Tatiyshev (47 jasta)

16. Dinmúhamet Ydyrysov (58 jasta)

17. Baqytbek Bayseitov (65 jasta)

18. Daniyar Abulgazin (53 jasta)

19. Aydan Karibjanov (51 jasta)

20. Kenes Raqyshev (44 jasta)

21. Aleksandr Klebanov (60 jasta)

22. Almas Súltanghazin (59 jasta)

23. Serikjan Seytjanov (74 jasta)

24. Armanjan Baytasov (53 jasta)

24. Berik Qaniyev (53 jasta)

26. Andrey Lavrentiev (44 jasta)

27. Eduard Kim (58 jasta)

28. Qanat Kóbaev (47 jasta)

29. Saydulla Qojabaev (64 jasta)

30. Elidar Abdrazakov (50 jasta)

31. Qayrat IYtemgenov (52 jasta)

32. Elidar Sarsenov (38 jasta)

33. Marghúlan Seysembaev (56 jasta)

34. Qayrat Majibaev (55 jasta)

35. Baharidin Ablazimov (54 jasta)

36. Serik Tolukpaev (52 jasta)

37. Farruh Mahmudov (47 jasta)

38. Erlik Balfanbaev (59 jasta)

39. Ivan Sauer (65 jasta)

40. Aydarbek Qojanazarov (39 jasta)

41. Bauyrjan Ospanov (55 jasta)

42. Oraz Jandosov (61 jasta)

43. Aleksandr Deriglazov (54 jasta)

44. Vladimir Denisov (63 jasta)

45. Rustam Karagoyshin (40 jasta)

46. Marat Sarsenov (56 jasta)

47. Raushan Sagdiyeva (61 jasta)

48. Marat Bakkulov (50 jasta)

49. Almas Qúdaybergen (44 jasta)

50. Almas Chukin (62 jasta) bar.

Abai.kz