Júma, 27 Qyrkýiek 2024
Biylik 1363 0 pikir 15 Qarasha, 2023 saghat 14:37

Áyelder isteri jónindegi Últtyq komissiya: Túrmystyq zorlyq-zombylyq boyynsha talqylau jasaugha bastamashy boldy

Áyelder isteri jónindegi Últtyq komissiya otbasylyq-túrmystyq zorlyq-zombylyq mәseleleri boyynsha keninen saraptamalyq jәne qoghamdyq talqylau jasaugha bastamashy boldy.

Astana qalasynda QR Mәdeniyet jәne aqparat ministri Aida Balaevanyn tóraghalyghymen Qazaqstan Respublikasy Preziydentining janyndaghy Áyelder isteri jәne otbasylyq-demografiyalyq sayasat jónindegi Últtyq komissiyanyng otyrysy ótti.

Últtyq komissiya tóraghasy Aida Balaeva túrmystyq zorlyq-zombylyqtyng aldyn alu qazirgi qogham ýshin asa manyzdy mindetterding birine ainalghanyn aitty.

Ol azamattyq sektor men qoghamdyq pikir kóshbasshylarynyng osy jaghymsyz qúbylyspen kýresuding tiyimdi sharalaryn әzirleuge jәne iske asyrugha belsendi qatysuynyng manyzdylyghyn atap ótti.

«Memleket basshysynyng tapsyrmasy boyynsha «Ákimshilik qúqyq búzushylyq turaly» QR Kodeksine engizilgen ózgeristerdi qosa alghanda, túrmystyq zorlyq-zombylyq ýshin jazany qatandatu ýshin birqatar pәrmendi sharalar qabyldandy. 1 shildeden bastap polisiya ótinish berushiden túrmystyq qúqyq búzushylyqtardy tirkeuding anyqtau sipatyna kóshti. Jana týzetuler jәbirlenushilerding ótinishinsiz әkimshilik qúqyq búzushylyq turaly is qozghaugha mýmkindik beredi. Ol ýshin kuәgerlerdin, kórshilerding jauaptary, beynebaqylau kameralary men beynetirkeuish jazbalary jetkilikti bolady.

Biz naqty is-qimyl baghdarlamasyn әzirleu arqyly júmysty kýsheytuimiz kerek. Últtyq komissiya basymdyqtardy anyqtaugha baghyttalghan birneshe bastamalar men jobalardy úsyndy», - dedi birneshe sandargha toqtala ótken Aida Balaeva.

1 shildeden bastap túrmystyq qúqyq búzushylyqtar ýshin jauapkershilik kýsheygennen keyin 4 ay ishinde jauapqa tartylghandar sany artqan.

Eger osy jyldyng ekinshi toqsanynda 7 myng adam jauapqa tartylsa, ýshinshi toqsanda olardyng sany 27 myng adamgha jetken. Biyl 60 myng qúqyq búzushy әkimshilik jauapkershilikke tartyldy. Olargha qatysty 75 myng qorghanys úigharymy shygharyldy. Sot arqyly qúqyq búzushylardyng minez-qúlqyna 12 myng erekshe talap qoyyldy. Jalpy, qabyldanyp jatqan úiymdastyrushylyq jәne qúqyqtyq sharalardyng nәtiyjesinde osy jyldyng 10 aiynyng qorytyndysy boyynsha otbasylyq-túrmystyq qatynastar salasyndaghy qúqyq búzushylyqtar turaly habarlamalardy tirkeu 20%, onyng ishinde qylmystyq qúqyq búzushylyqtar 4,2%, otbasylyq-túrmystyq qatynastar boyynsha jasalghan auyr qylmystar 12% tómendedi.

Parlament Mәjilisining Zannama jәne sot-qúqyqtyq reforma komiytetining tóraghasy Snejanna Imasheva әielder men balalardyng qauipsizdigin qamtamasyz etu jәne túrmystyq zorlyq-zombylyqtyng aldyn alu jónindegi normativtik qúqyqtyq aktilerge ózgerister men tolyqtyrular engizu jónindegi júmysty iske asyru turaly aityp berdi.

Qúqyq qorghaushy Ayman Omarova otbasylyq-túrmystyq zorlyq-zombylyqqa jәne jazanyng búltartpastyghyna qarsy is-qimyldy kýsheytu jónindegi úsynystaryn ortagha saldy.

Qazaqstan halqy Assambleyasynyng Analar kenesining tóraghasy Nazipa Shanay ruhani-adamgershilik tәrbie men ata-analardyng osy ýderistegi rólin arttyru turaly sóz qozghady.

Otbasylyq-túrmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy is-qimyl boyynsha jýrgizilgen júmystyng qorytyndysynda birqatar zannamalyq jәne úiymdastyrushylyq-praktikalyq bastamalar dayyndalyp, tanystyryldy.

Últtyq komissiya mýsheleri әielder men balalargha qarsy túrmystyq zorlyq-zombylyqty kriminalizasiyalaudy, sonday-aq zorlyq-zombylyqtyng qaytalanuyn boldyrmau men aldyn alu sharalaryn әzirleudi atap ótti.

Olar Qylmystyq kodekske qylmystyng derbes qúramy retinde «Otbasyndaghy zorlyq-zombylyq» jeke babyn engizudi úsyndy. Búl múnday jaghdaylardyng aldyn aludan bólek, qúqyq qorghau organdarynyng – polisiya, prokuratura jәne sot qyzmetkerlerining arnayy kәsiby dayarlyghyn qalyptastyruda kómek dep sanaydy.

Sonday-aq, «Túrmystyq zorlyq-zombylyqtyng aldyn alu turaly» Zangha ózgerister engizu úsynylady.

Mәselen, «Túrmystyq zorlyq-zombylyqtyng aldyn alugha júrtshylyqtyng qatysuy» atty jana bap qosu. Ol otbasylyq zorlyq-zombylyqtyng aldyn alugha qoghamnyng belsendi atsalysuyna baghyttalghan birqatar sharalardy qarastyrady.

Zannamagha «Ekonomikalyq zorlyq-zombylyq» turaly normany engizuge erekshe nazar audarylady. Búl norma otbasylyq zorlyq-zombylyqqa tap bolghan әielderdi jýieli qoldaudy retteuge baghyttalghan. Osylaysha, zardap shekkenderge qajetti qoldaudy qamtamasyz etetin zandy tetikterdi belgileu úsynylady.

Búdan basqa, 2018 jyly Bas prokuratura qabyldaghan «Otbasyndaghy zorlyq-zombylyqsyz Qazaqstan» Jol kartasyn tirajdau úsynyldy. Búl joba Týrkistan oblysynyng eki audanynda pilottyq joba retinde sәtti jýzege asyryldy. Sarapshylar ony iske asyrudy elimizding barlyq ónirlerine keninen taratudy úsynady.

Sonday-aq smartfondarda mobilidi qosymsha әzirleu qajettiligi tuyndap otyr. Onyng kómegimen yqtimal qúrbandar tuystary men tanystaryna óz ómirine qauip tónip túrghany turaly habarlay alady.

Odan bólek, otyrys qatysushylary túrmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy is-qimyl jónindegi keshendi jospargha engiziletin negizgi baghyttardy talqylady. Últtyq komissiya búl baghyttaghy júmysty bastady.

Komissiya mýsheleri aldyn alu shara mәselelerinde vedomstvoaralyq ózara is-qimyldy kýsheytu qajettigine toqtalyp ótti. 25 qarashada bastalatyn «Zorlyq-zombylyqsyz 16 kýn» aksiyasy ayasynda aqparattyq-týsindiru júmystary, auqymdy is-sharalar jýrgiziletin bolady.

«Biz ýshin qúqyq búzushylardy jazalap qana qoymay, osy qylmystardyng qaytalanuyn boldyrmaytyn jýie qúru manyzdy. Búl bizding otbasyndaghy zorlyq-zombylyqqa qarsy kýrestegi sheshushi sәt. Biz qoghamymyzdaghy әielder men balalardyng qauipsizdigin qamtamasyz etu ýshin birlesip jәne dәiekti týrde әreket etuimiz kerek», - dedi Aida Balaeva.

Otyrys qorytyndysy boyynsha Últtyq komissiya otbasylyq-túrmystyq zorlyq-zombylyq mәselelerin talqylau ýshin birqatar saraptamalyq kezdesulerge bastama jasau turaly sheshim qabyldady.

Abai.kz

0 pikir

Ýzdik materialdar

Alashorda

IYdey Alasha y sovremennyy Kazahstan

Kerimsal Jubatkanov 2553