Bolatbek Najmetdiynúly: «Zamanauy su ýnemdeu tehnologiyalaryn engizu qajet»
Mәjilis deputaty Bolatbek Najmetdiynúly jalpy otyrysta Premier ministr Álihan Smailovqa su mәselesine qatysty deputattyq saual joldady.
Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «Ádiletti Qazaqstannyng ekonomikalyq baghdary» atty Qazaqstan halqyna Joldauynda su tapshylyghynyng artuy – Ortalyq Aziya memleketterine ortaq mәsele ekenin jәne elimizding keybir ónirlerinde sudy eng kóp júmsaytyn auyl sharuashylyghy salasynda onyng 40 payyzy bosqa ysyrap bolyp jatqanyn aitty.
Osyghan oray, Bolatbek Najmetdiynúly ózining deputattyq saualynda AMANAT partiyasy Preziydentting sayasatyn qoldaytynyn jәne bizding su resurstarymyzdy útymsyz paydalanugha qarsy ekenin aitty.
Elding su resurstarynyng kólemin jer ýsti sulary qamtamasyz etedi, olardyng jartysy Qytay, Ózbekstan, Resey jәne Qyrghyzstannan transshekaralyq ózenderding aghynynyng arqasynda qalyptasady. Qazirgi uaqytta su resurstary halyq pen ekonomika salalarynyng qajettilikterin qamtymaydy, búl ontýstik ónirlerding odan әri әleumettik-ekonomikalyq damuyna kýmәn tughyzady, – dedi deputat.
Su alu jәne suarmaly su bolyp tabylatyn ótelmeytin resurstyng ónimsiz shyghyn dengeyi boyynsha Statistika ony tiyimsiz paydalanudy kórsetedi. Jerseriktik jerdi zondtau jýielerinen kýndelikti alynghan kenistiktik derekter múny rastaydy. Suretterde jerding birkelki suarylmaytyndyghy kórinedi, búl sudyng әr týrli suarmaly alqaptargha dúrys bólinbegendigin kórsetedi. Keybir uchaskelerde artyq ylghal bar, al keybir jerlerge su mýldem jetpeydi.
Arnalar men ózenderdi qayta baghyttau kezinde payda bolghan jasandy su jinaqtary aiqyn kórinedi. Sudy zansyz alu faktileri de tirkelgen. Preziydent birneshe ret su salasyn sifrlandyru turaly tapsyrma berdi. Degenmen, býgingi tanda zamanauy esepke alu aspaptary men aqparattyq jýieler shyn mәninde tek ghana Sәtbaev atyndaghy kanalda júmys isteydi, – dedi deputat.
Bolatbek Najmetdiynúlynyng aituynsha, su tarifterining tómendigi jәne avtomattandyrudyng joqtyghy esepke alu jýiesining tiyimsiz boluyna әkeledi. Sudy arzan әri baqylausyz paydalanugha bolady. Býginde sharualar arasynda sudy ýnemdeytin tehnologiyalardy engizuding yntalandyrushy tetikteri de joq. Mysaly, 1 kg kýrish óndiruge subsidiyalardy qosqanda (!!!) Eger 2 tenge baghamen keminde 6000 litr su qajet bolsa, onda su ýnemdeu tehnologiyalarymen ainalysatyndar 20-30 ese kóp tóleydi.
Deputat qolda bar sudy ýnemdeudi jәne tiyimdilikti arttyrudy ýirenuding ornyna, Su ministrligi ózenderdi búrumen ainalysatynyn, elge qansha su kelse de, ony tiyimsiz paydalanghan kezde tapshylyq saqtalatyny týsinikti ekenin aitty.
Osyghan baylanysty Bolatbek Najmetdiynúly qysqa merzim ishinde, sudy ýnemdeytin tehnologiyalardy qoldanatyn jәne joghary ónimdilikti qamtamasyz etetin jobalardy qosa alghanda, basymdyqtardy aiqyndau qajet ekenin aitty.
– Gharysh monitoringining kenistiktik derekteri negizinde jer paydalanushylar boyynsha naqty uaqyt rejiyminde sudy tiyimdi esepke aludy qamtamasyz ete otyryp, su resurstaryn saqtau jәne tasymaldau infraqúrylymyn sifrlandyru. Auyl sharuashylyghyna arnalghan su tariftik sayasatyn qayta qarau. Agrarshylar arasynda, onyng ishinde tariftik sayasat arqyly zamanauy su ýnemdeu tehnologiyalaryn engizudi yntalandyru sharalaryn әzirleu qajet, – dedi deputat.
Abai.kz