«Kompaniyamyz otandyq kәsiporyn retinde damy beredi» deydi «Ózenmúnaygaz» AQ bas diyrektory Maqsat Ibagharov «Manghystau» gazetine bergen súhbatynda.

 – Maqsat Ongharbayúly, óziniz basqarypotyrghan újym Janaózen qalasynyng tynys-tirshiligine belsendi aralasyp, qalanyng әleumettiksalasynyng órkendeuine qal-qadirinshe óz ýlesin qosyp jýrgen birden-bir ýlken kompaniya ekeni sózsiz. Siz bas diyrektor bolyptaghayyndalghannan keyin 2013 jyldyng sәuirayynda alghash ret ailyq jospardy 1862 tonnagha artyq oryndady. Búny nemen baylanystyrughabolady? 

– Búl jaghdaydy kezdeysoqtyqpen nemese biradamnyng enbegimen baylanystyrugha әste bolmaydy. Jospardyng oryndaluynyng ózindik sebepteribar. Olar: geologiyalyq-tehnikalyq is-sharalardynjoghary dengeyde nәtiyjeli jýzege asuy jәne qabat qysymyn saqtau jýiesining retke keltirilui. Su aidau jәne qysym saqtaudyng qalypta túruyda jospardyng oryndaluyna ózindik әserin tiygizgenin joqqa shyghara almaymyz. Eng azy himiyalyqreagentterding uaqytynda jәne tiyisti mólsherdejetkiziluining ózi de múnay josparynyng oryndaluyna ózindik róli bar. Mausym aiyndaghy múnayóndiru jospary 434 252 tonnany kórsetse, al isjýzinde múnayshylarymyz 435 703 tonna «qara altyn» óndirdi. Qysqasha aitqanday mausym aiyndaghymúnay jospary 100,30 payyzgha oryndaldy.

«Kompaniyamyz otandyq kәsiporyn retinde damy beredi» deydi «Ózenmúnaygaz» AQ bas diyrektory Maqsat Ibagharov «Manghystau» gazetine bergen súhbatynda.

 – Maqsat Ongharbayúly, óziniz basqarypotyrghan újym Janaózen qalasynyng tynys-tirshiligine belsendi aralasyp, qalanyng әleumettiksalasynyng órkendeuine qal-qadirinshe óz ýlesin qosyp jýrgen birden-bir ýlken kompaniya ekeni sózsiz. Siz bas diyrektor bolyptaghayyndalghannan keyin 2013 jyldyng sәuirayynda alghash ret ailyq jospardy 1862 tonnagha artyq oryndady. Búny nemen baylanystyrughabolady? 

– Búl jaghdaydy kezdeysoqtyqpen nemese biradamnyng enbegimen baylanystyrugha әste bolmaydy. Jospardyng oryndaluynyng ózindik sebepteribar. Olar: geologiyalyq-tehnikalyq is-sharalardynjoghary dengeyde nәtiyjeli jýzege asuy jәne qabat qysymyn saqtau jýiesining retke keltirilui. Su aidau jәne qysym saqtaudyng qalypta túruyda jospardyng oryndaluyna ózindik әserin tiygizgenin joqqa shyghara almaymyz. Eng azy himiyalyqreagentterding uaqytynda jәne tiyisti mólsherdejetkiziluining ózi de múnay josparynyng oryndaluyna ózindik róli bar. Mausym aiyndaghy múnayóndiru jospary 434 252 tonnany kórsetse, al isjýzinde múnayshylarymyz 435 703 tonna «qara altyn» óndirdi. Qysqasha aitqanday mausym aiyndaghymúnay jospary 100,30 payyzgha oryndaldy.

Osy jyldyng alghashqy 6 aidaghy óndiristik jospar 2 540 633 tonna edi. Alayda týrli óndiristiksebepterge baylanysty 2 538 995 tonna múnayóndirdik. Bylaysha aitqanda, jyl basynan berióndiriluge tiyis negizgi jospardan 1 638 tonna keyinkele jatyrmyz. Payyzben eseptegende jyl basynan 6 aidyng jospary 99,94 payyzgha oryndalyp túr.

Desek te, songhy ýsh aida jospar oryndauda birqatar artyqshylyqtargha qol jetkizdik. Atap aitqanda,sәuir aiynda 1862 tonna, mamyr aiynda 1748 tonna, al, mausym aiynda 1451 tonna múnay jospardanartyq oryndaldy.

Múnay ónimdiligining negizgi kórsetkishining oryndaluyna kompaniyamyzdyng әrbir qyzmetkerining qosqanýlesi bar. Qaytalap aitayyn, múnay josparynynoryndaluy múnayshylardyng eren enbekterininarqasynda ekeni sózsiz. Yrys ta, baq ta, baylyq ta,ynsap ta birlik bar jerde ghana túrady. Qazaq «birikken bitiredi, úiymdasqan útady» dep beker aitpasa kerek. Siz ben biz júmys atqaryp otyrghan alypkәsiporyndy ýlken dvigatelige teneytin bolsaq,osy dvigateliding sapaly júmys jasauy ýshinonyng týrli tetikterining qyzmetin atqaratyn bizding әrqaysymyzdyng alatyn ornymyz zor.

Búdan basqa kәsiporynnyng óz kýshimen 4 nysanboyynsha 12 shaqyrym qúbyrdy qalpyna keltirumenqatar qosymsha agregattyng iske qosyluy da múnayónimdiligin aitarlyqtay joghary dengeyge kóterdi.

Osynyng nәtiyjesinde tәuligine 270 tonna múnay artyq óndirildi.

Bizding kompaniya múnay ónimdiligin arttyrudynnegizgi joly óndiris salasyna jana tehnika mentehnologiyany qarqyndy týrde engizu ekeninjaqsy týsinedi. Osyghan oray búl prosess batyltýrde jýzege asyryluda. Kenoryndaghy enbekjaghdayyn jaqsartu, jazatayym oqighalardyng aldyn- alu ýshin «Geyzer» gidravlikalyq shybyqtyjetek qondyrghysyn jәne gidravlikalyq úzynjýristi sorapty engizu júmystary jýrgizildi. «Tatnefti» kәsipornymen birigip, bolashaqta Janaózenqalasynda jana tehnikalar shygharatyn kәsiporynqúru jәne ony engizu júmystary kózdelip otyr.

– Qalagha kómek kórsetude qanday júmystarjýzege asuda?

– Qalanyng әleumettik mәselelerine keletinbolsaq, kompaniyanyng negizgi mindeti múnay óndirubolghanmen, tughan ólkening әleumettik mәselelerinsheshuge atsalysudy ózining qasiyetti paryzy sanaydy. Biz eshqashan mәngilik qúndylyqtardy estenshygharmaymyz. Sózimiz dәleldi bolu ýshin, birsypyra mәlimetterge toqtalyp óteyin.

Qalamyzdaghy múnayshylar qarajatyna boykótergen 200 pәterlik túrghyn ýiding kiltterimýjәlsiz otbasylaryna, Aughan soghysy ardagerlerine, otbasy jaghdayyna baylanysty pәtergemúqtaj 20 múnayshygha, memlekettik qyzmetkerlerge tabys etildi. Jalpy bizding kompaniyadanjyl sayyn Janaózen qalasynyng әleumettik-infraqúrylymdyq salasyn damytu maqsatynda750 mln. tenge bólinedi. Atalghan qarajat esebinenqalamyzdaghy asa ózekti mәseleler retimen sheshilipkeledi. Mәselen, shaghynaudanishilik avtokólik joldary, «Qyzylsay» kentindegi 300 oryndyq, «Tenge» kentindegi 300 oryndyq qos birdey mәdeniyet ýileri,neke sarayynyng qúrylysy bizding demeushiligimizben salynuda. Sonymen qatar, Qaraqiya audanynajylyna 150 mln. tenge qarjylay qoldau kórsetip,audannyng әleumettik nysandarmen tolyghuyna múryndyq bolyp otyrmyz. «Ózenmúnaygaz» AQ tekJanaózen qalasynyng әleumettik mәselelerimenshektelip qoymaydy. Aytalyq, Týpqaraghan audanynyng liysey-mektebine avtobus alyp berdik.

Qalamyzdaghy mektep-gimnaziyanyng oqushylarysport kiyimderimen qamtamasyz etildi. Qalalyqauruhanagha medisinalyq qondyrghy alyndy. Sonday-aq, Úly Otan soghysy ardagerleri, oblystyqbalalar ýii men mýgedekter qoghamy, sport úiymdary, mýjәlsiz otbasynda tәrbiyelenip jatqanbalalardy jazghy kanikul kezinde lagerige baruýshin joldamalarmen qamtamasyz etu siyaqtyqayyrymdylyq sharalar bizding kompaniyada jaqsyýrdiske ainalghan. Bizding tarapymyzdan 2011 jylyjeltoqsan oqighasynda qaza bolghan jәne zardapshekken azamattardyng otbasylaryna materialdyqkómek berildi.

– Kez kelgen bedeldi kompaniya enbekti qorghaujәne tehnika qauipsizdigine qatty mәn beredi. «ÓMG» AQ-ynda búl mәsele qalay sheshilgen?

– Óte oryndy súraq. Bizding kompaniyada búlmәsele jaqsy jolgha qoyylghan. Enbekti qorghau jәnetehnika qauipsizdigin saqtau maqsatynda jana erejejasaqtalyp, jasampaz sayasat jýrgizilude. Tehnikaqauipsizdigining altyn erejeleri júmysshylargha tanystyrylyp, beynerolikter arqyly nasihattaluda. Skvajinalardy jerasty jabdyqtaryn jóndeubrigadasynyng operatorynyng enbek qauipsizdiginjaqsartu ýshin bekitilgen syzba boyynsha qabyldaushanalarynyng alanshasy tehnika qauipsizdigimensәikestendirildi. 2013-2016 jyldargha arnalghanenbekti qorghau jәne tehnikalyq qauipsizdigine orayjana baghdarlama jasaqtalyp, jýzege asuda. Zamanauy ekonomikalyq jaghdayda qoghamnyng әleumettik-ekonomikalyq әl-auqatyna júmys oryndaryndaqauipsiz jәne dúrys enbek etu jaghdayyn jasauaytarlyqtay әser etedi.

– Maqsat Ongharbayúly, jii aitylyp jýrgenmúnayshylardyng arnayy kiyimderining problemasy sheshildi me?

– Sheshildi. Júmysshylardyng qauipsizdigi ýshinarnayy kiyim tigilgen «Flame Fort» matasyndaghy auaótkizu qabileti joghary, may, su ótkizu qorghanyshy bar.

Arnayy kiyim dýkeni arnayy kiyimderdi ólshemderine sәikes júmysshylargha taratyp jatyr. Sapasy joghary júmysshylar etigi berile bastady.Múnayshylar arnayy kiyimning aua ótkizbeytindigijәne etikting auyrlyghy jóninde qynjylys bildiretin. Al myna jana arnayy kiyimge shaghym aitqanmúnayshyny kórgen joqpyn. Soghan qaraghanda arnayy kiyim olardyng kónilderinen shyqqan siyaqty.Múnayshylardyng alansyz enbek etuine jaghday tudyru - bizding negizgi mindetimiz ekenin biz eshuaqyttaesimizden shygharmaymyz.

– Óndiristi modernizasiyalau jobasy oidaghyday jýzege asuda ma?

– «IYә» dep senimdi aitugha tolyqtay negiz bar depoylaymyn. Siz aityp otyrghan óndiristi modernizasiyalau jobasy boyynsha «Ózen» kenornynda jananysandar boy kóterude. Atap aitatyn bolsaq, Jerasty jabdyqtaryn jóndeu jәne diagnostikadanótkizu sehy ashyldy. Búl nysannyng qúrylysyna «QazMúnayGaz» BÓ» AQ 4,799 mlrd. tenge bóldi.Skvajinalardy jóndeu kezinde payda bolatynmúnay búrqaghyn túnshyqtyru ýshin paydalanatyneritindi dayyndau sehynyng qúrylysy ayaqtaldy.

1000 arnayy tehnikagha arnalghan servistik ortalyq, janarmay qúy stansiyasy, múnay bazasynynqúrylystary da bastalmaq. Búl – auqymdy janartudyng bastamasy ghana.

Ángimelesken Biybigýl BÓBEKBAY. 

Abai.kz