Sәrsenbi kýni Aqtau qalasyndaghy «Caspian Riviera» qonaqýiining konferensiya zalynda Qazaqstannyng Últtyq kәsipkerler palatasynyng basqarma tóraghasy Abylay Myrzahmetovting qatysuymen Manghystau oblysy kәsipkerler palatasy ónirlik kenesining birinshi mәjilisi bolyp ótti. Mәjilis júmysyna Manghystau oblysynyng әkimi Alik Aydarbaev, oblys әkimining orynbasarlary Sholpan Ilmúhanbetova, Raqymbek Ámirjanov, Aqtau qalasynyng әkimi Edil Janbyrshiyn, oblystyq basqarmalar men kәsipkerlik birlestikterining basshylary, oblysymyzdyng isker qauym ókilderi men búqaralyq aqparat qúraldarynyng jurnalisteri qatysty.

Isker qauym ókilderining bas qosuynda Qazaqstanda qolayly biznes ahualdy qalyptastyru, Últtyq kəsipkerler palatasynyng aldyna qoyylghan mindetterdi eskere otyryp, Manghystau oblysynda, sonymen birge jalpy Qazaqstanda kəsipkerlikti damytudyng keleshegine qatysty məseleler talqylandy.

Məjilis júmysyn Últtyq kəsipkerler palatasynyng basqarma tóraghasy Abylay Myrzahmetov kirispe sóz sóilep ashyp, Manghystau kəsipkerlerining ónirlik palatasy oblys isker qauym ókilderining mýddelerin bildiretindigi men qorghaytyndyghyn aityp, onyng biznesti damytugha yqpal etetindigin atap ótti.

Sәrsenbi kýni Aqtau qalasyndaghy «Caspian Riviera» qonaqýiining konferensiya zalynda Qazaqstannyng Últtyq kәsipkerler palatasynyng basqarma tóraghasy Abylay Myrzahmetovting qatysuymen Manghystau oblysy kәsipkerler palatasy ónirlik kenesining birinshi mәjilisi bolyp ótti. Mәjilis júmysyna Manghystau oblysynyng әkimi Alik Aydarbaev, oblys әkimining orynbasarlary Sholpan Ilmúhanbetova, Raqymbek Ámirjanov, Aqtau qalasynyng әkimi Edil Janbyrshiyn, oblystyq basqarmalar men kәsipkerlik birlestikterining basshylary, oblysymyzdyng isker qauym ókilderi men búqaralyq aqparat qúraldarynyng jurnalisteri qatysty.

Isker qauym ókilderining bas qosuynda Qazaqstanda qolayly biznes ahualdy qalyptastyru, Últtyq kəsipkerler palatasynyng aldyna qoyylghan mindetterdi eskere otyryp, Manghystau oblysynda, sonymen birge jalpy Qazaqstanda kəsipkerlikti damytudyng keleshegine qatysty məseleler talqylandy.

Məjilis júmysyn Últtyq kəsipkerler palatasynyng basqarma tóraghasy Abylay Myrzahmetov kirispe sóz sóilep ashyp, Manghystau kəsipkerlerining ónirlik palatasy oblys isker qauym ókilderining mýddelerin bildiretindigi men qorghaytyndyghyn aityp, onyng biznesti damytugha yqpal etetindigin atap ótti.

Ýstimizdegi jyldyng 9 qyrkýieginde Qazaqstan Ýkimeti men «Atameken» Odaghy» Qazaqstan Últtyq ekonomikalyq palatasy Últtyq kəsipkerler palatasyn qúru turaly sheshim qabyldady. Últtyq palatanyng negizgi qyzmetteri kəsipkerlerding qúqyqtary men zandy mýddelerin qorghau jəne olargha ókildik etu, kəsipkerlik belsendiliginin, ónirlerdegi kəsipkerlik qyzmet jaghdaylarynyng qoghamdyq monitoringisin jýrgizu, kəsipkerlikti qoldau men damytu memlekettik baghdarlamala-
ryna qatysu, otandyq óndiristi qoldau jəne úiymdardyng satyp alularynda jergilikti mazmúndaghy ýlesti arttyru, tehnikalyq jəne kəsiby bilim berudi damytu, kadrlardy dayyndau, qayta dayyndau, biliktiligin arttyru, sertifikattau jəne attestattau, kəsipkerlik subektilerining syrtqy ekonomikalyq qyzmetin yntalandyru, investisiyalardy tartu jəne ekonomikany ərtaraptandyru bolyp tabylady.

Ótken qazan aiynyng 24-kýni Manghystau oblysynyng kəsipkerler palatasy zandy týrde tirkeldi, 20 qarashada Manghystau oblysy kəsipkerler palatasy ónirlik kenesining qúramy bekitildi, oghan oblys ortalyghy, 5 audan jəne 1 oblystyq manyzdaghy qala kəsipkerlerining ókildigin bildiretin 20 isker qauym ókili endi.

Isker qauym ókilderining jiynynda oblys əkimi A.Aydarbaev sóz sóilep, kəsipkerlerding aldynda túrghan mindetterge toqtaldy.

– 2005 jyly «Atameken» Últtyq ekonomikalyq palatasy qúryldy, «Atameken» ózining ómir sýrgen kezeninde ózin elimizdegi eng quatty qoghamdyq kəsipkerler birlestigi retinde tanyta bildi, onyng basty mindeti bizding halqymyzdyng senimin tolyqtay aqtau, qazaqstandyq biznesti halyqaralyq bəsekege qabiletti arenagha yqpal etuding basty faktorlarynyng birine ainaldyru boldy,-dedi Alik Serikúly.- Deputattyq korpustyn, biznes-assosiasiyalardyng tegeurindi qoldauynyng arqasynda sizdermen «Qazaqstan Respublikasynyng Últtyq kəsipkerler palatasy turaly» tiyisti zang qabyldau jóninde ýlken júmys jýrgizildi. 

Býgin bizde kezdesuding jana formattaghy týri ótkizilude, Manghystau oblysynyng ónirlik palatasy qúryluda, ol bizding oblysymyzdyng shaghyn jəne orta biznesin damytuda memlekettik sayasatty iske asyrudyng quatty qúraly bolugha tiyis. Býgingi kýni kəsipkerlikti damytu «Qazaqstan – 2050» strategiyasy mindetterining sýzgisinen ótuge tiyis, ol qazirgi uaqytta bizding elimiz ýshin damudyng tayau 40 jylgha arnalghan aiqyndamasyna ainaluda.

Qaytadan qúrylghan Manghystau oblysynyng kəsipkerler palatasy tolyqqandy kýshti apparatqa ie bolyp otyr, ol shamamen 50 adamnan túrady jəne bizding oblysymyz kəsipkerlerining aldynda túrghan meylinshe kýrdeli mindetterdi sheshuge qabiletti.

Búl jerde men bizding oblystyq əkimdikte úiymdastyru qúrylymynda keybir ózgerister jýrgizgenimizdi atap ótkim keledi. Biz kəsipkerlik jəne ónerkəsip basqarmasyn eki derbes basqarmagha bóldik – búl kəsipkerlik jəne sauda basqarmasy men industriyalyq-innovasiyalyq damu basqarmasy. Biz janadan qúrylghan eki qúrylym ózara tyghyz baylanys jasap, algha qoyylghan mindetterdi birlese jəne yntymaqtasa sheshedi dep senemiz. Sonday-aq biz biznesimizdi dúrys arnagha baghyttap, aldymyzgha batyl mindetter qoyyp, baghaly ónim óndirude əleueti bar joghary tehnologiyaly jobalar jasauymyz qajet.

Býginde Manghystau oblysy shaghyn jəne orta biznesti damytudyng kóptegen kórsetkishteri boyynsha respublikamyzda layyqty oryngha ie bolyp otyr, barlyq búl jetistikter sizderding enbeginizdin, Manghystaudy damytu men gýldendiruge qosqan ýlesterinizding jemisi. Kezdesude Manghystau oblysy kəsipkerler palatasynyng basqarma tóraghasy J.Dospaev jana qúrylymnyng aldynda túrghan mindettermen tanystyrdy.

– Ózderinizge belgili, qazirgi uaqytta Manghystau oblysynyng kəsipkerler palatasyn joghary dengeydegi Últtyq palatanyng birinshi kezektegi mindetterin iske asyrugha qabiletti bilikti kadrlarmen tolyqtyru jýrip jatyr. Búl, bərinen búryn, kəsipkerlik qauymdastyqty toptastyru, kəsipkerlerding qúqyqtary men zandy mýddelerin qorghau, memleketting ekonomikalyq sayasatyn jetildiru jónindegi úsynystar jasau ýshin kəsipkerlik subektilerining memlekettik organdarmen tiyimdi ózara is-qimylyn úiymdastyru, kəsipkerlik bastamalardy iske asyru ýshin qolayly qúqyqtyq, ekonomikalyq jəne əleumettik jaghdaylar jasaugha jərdemdesu, kəsipkerlik qyzmetti iske asyru məselelerin retteytin zannamalardy jetildiru prosesine qatysu. Osy belgilengen mindetterding shenberinde kəsipkerler ýshin əkimshilik kedergilerdi azaytu, iskerlik investisiyalyq jaghday qalyptastyru, ýdemeli industriyalyq-innovasiyalyq damu memlekettik baghdarlamasyn iske asyrugha kómektesu siyaqty qosymsha mindetter túr.

Ónirlik kəsipkerler palatasy – búl siyrek kezdesetin qoghamdyq qúrylym. Ol, birinshi jaghynan, biznesting barlyq jiginin-shaghyn, orta jəne iri kəsipkerlik subektilerining mýddelerin kózdeydi.
Ekinshi jaghynan, búl ónerkəsip pen ishki jəne syrtqy sauda, auyl sharuashylyghy, qarjy jýiesi, qyzmetter salalaryn qamtidy.

Aymaqtyq kəsipkerler palatasy kəsipkerlikting asa bay otandyq dəstýrleri men əlemdik təjiriybesine sýiene otyryp, ónirlik ekonomikany damytugha kómektesedi. Sonday-aq sheteldik əriptestermen iskerlik baylanystar ornatuda bizding kəsipkerlerge naqtylay kómek kórsetu palatanyng basym baghyty bolyp tabylady.

Ónirlik kəsipkerler palatasy aimaqtyq kəsipkerlikting býkil salasyn-shaghyn biznes ókilderinen bastap iri kompaniyalargha, ónerkəsiptik jəne qarjylyq toptargha deyin biriktiruge niyetti. Oblysymyzdyng 16 mynnan astam júmys isteytin kəsiporyndary men qoghamdyq birlestikterin biriktire otyryp, ónirlik kəsipkerler palatasy aimaqta kəsipkerlik ýshin qolayly ahual qalyptastyrugha yqpal etetin bolady.

Manghystau oblysynyng investisiyalyq əleueti bizge elimizde eng ýzdik iskerlik klimat jasaugha mýmkindik beredi – búl kəsipkerlerding ónirlik palatasynyng aldynda túrghan asa zor mindetterding biri.

Oblys kəsipkerleri osy kýnge deyin ərtýrli tehnologiyalyq qúral-jabdyqtardy syrttan əkeledi. Biz joghary investisiyalyq əleuetke ie bola otyryp, biznesti servistik qoldau ýshin qajetti jaghdaylar jasaugha mindettimiz. Sonymen qatar búl məseleni sheshu satyp alynatyn tauarlar men qyzmetterdin, júmystardyng qazaqstandyq ústalymy ýlesin úlghaytady, ol býgingi kýni tómen dengeyde túr.

Bizding ónirlik palata Janaózen monoqalasynyng ózekti məselelerin sheshuge basa nazar audarady. Bərinen búryn, búl jergilikti ekonomikanyng «Ózenmúnaygaz» qala qúraushy kəsipornyna təueldiligin tómendetu. Bizding oiymyzsha, múnday təueldilikti janaózendik jastardy kəsipkerlik qyzmetke tartu men shaghyn jəne orta biznesting júmys isteytin subektilerin qoldau jolymen azaytugha bolady.

Aymaqtyq palata qyzmetining taghy bir manyzdy baghyty auyldyq jerlerde shaghyn jəne orta biznesti damytu bolyp tabylady. Ótken ghasyrdyng sekseninshi jyldary bastalghan halyqtyng auyldardan qalagha aghyluy əli jalghasuda, auyl men qalanyng arasyndaghy aiyrmashylyq ósude. Jastar auyldyng keleshegin kórmey, qalagha kelip, júmyssyzdar armiyasynyng qataryn tolyqtyruda. Múny tek olardyng tughan auylynda tabys tabudyng naqty mýmkindigi, túraqty kiris pen aldaghy kýnge senimdilik qana toqtata alady.

Bizding oiymyzsha, agroónerkəsip keshenin damytu ýshin əlemdik standarttargha səykes keletin iri óndiristik bazalar salu qajet. Múnday jaghdayda oblys halqy men kəsiporyndaryn sapaly azyq-týlik týrlerimen qamtamasyz etu ghana emes, sonymen birge olardy elimizding ózge aimaqtary men Keden odaghy elderine shygharugha bolady.

Jaryssózde «Múnaygazqúrylys» kompaniyasynyng basshysy Mendihan Aqmaliyev sóz sóilep, keybir jaghdaylarda zang talaptarynyng oryndala bermeytindigin tilge tiyek etip, birqatar mysaldar keltirdi.

Məjilis barysynda Manghystau kəsipkerler palatasy ónirlik kenesining tóraghasy saylandy. Ónirlik kenesting mýsheleri aimaghymyzgha belgili kəsipker Janabay Sýiindikovting kandidaturasyn búl qyzmetke birauyzdan bekitti. Sonymen birge ol ónirlik kenesting tóraghasy
bolghannan keyin Qazaqstannyng Últtyq kəsipkerler palatasynyng prezidium mýshesi bolyp sanalady.

Janabay Sýiindikov búl qyzmetke saylaghany ýshin ónirlik kenesting mýshelerine alghysyn bildirdi.

– Memleket basshysynyng 2050 jylgha deyin əlemdegi 30 damyghan elder kluby qúramyna enudi jýzege asyru baghytyna baylanysty bizding oblysymyz aldynda keng aumaqty ýlken mindet túr. Búl strategiyalyq maqsatty iske asyru ýshin Manghystau airyqsha kýsh-quatqa iye. Osy onjyldyqta Kaspiy tenizining qazaqstandyq bóliginde elimizding kómirsutegi baylyghyn iygeruge baghyttalghan keng kólemdi qyzmet kózi ashylmaq,-dedi ol. – Qazir Kaspiydegi ýlken múnay oshaghyna qyzmet etetin servistik ekonomikanyng basty aimaghyna ainalu ýshin Manghystau oblysynyng barlyq mýmkindigi bar. Bizding oblysta búl bolashaghy zor joba qyzmetine belsene qatysa alatyn servistik kompaniyalar az emes. Sonymen qatar Qazaqstan boyynsha da búl servistik biznesting tabys kózine eleuli nazar audaryp otyrghan kəsiporyndar da jetkilikti.

Búl – qarjylyq qory ondaghan milliard dollardy qúraytyn jəne bolashaghy aldaghy ondaghan jylgha óris alatyn airyqsha atalar is tútqasy. Qazir kómirsutegi baylyghyn iyelengen dýnie jýzining barlyq zamanauy elderi búl məselege birinshi kezekte nazar audaryp otyr. Sebebi, onyng úlanghayyr aumaqty qyzmetining irgetasy biznes ýshin, sonday-aq elding ekonomikasy salasynda joghary tehnologiyalyq óndiristi qalyptastyrugha, tabysy mol enbekaqyly jana júmys oryndaryn qúrugha, transporttyq-logistikalyq jəne basqa da infraqúrylym keshenderin, keng kólemdi túrghyn ýy men kommersiyalyq, taghy basqa da qúrylystardy damytugha shekteusiz mýmkindikter kózin ashugha negiz bolady jəne de búl kóterilgen məsele memlekettik dengeydegi iygilikti is tiyimdiligine qol jetkizedi.

Isker qauym ókilderining ózekti məseleleri talqylanghan məjilisting júmysyn osy kezdesuge deyin Janaózen qalasynda bolyp, múnayshylar shaharynyng shaghyn jəne orta biznesining órkendeuimen tanysqan Abylay Myrzahmetov qorytyndylap, týlegen týbegimizde janadan qúrylghan Manghystau kəsipkerleri ónirlik palatasynyng aimaqtyng iskerlik ortalyghyna ainalaryna senim bildirdi. Biz de jana kəsipkerler palatasy qazynaly jartyaralymyzda industriyalyq-innovasiyalyq jəne investisiyalyq jobalargha serpin berip, Manghystau aimaghyn damytugha aishyqty ýlesin qosady dep oilaymyz.