Ekobelsendiler aghash týpterin әktep, jasyl jelekting týpteri men jol jiyekterin aramshópterden tazalady. «Taza Qazaqstan» aksiyasynyng basty maqsaty – ýiimiz ben tughan jerimizdi taza ústau, qoqys shashpau, halyq arasynda ekologiyalyq sauattylyqty arttyru, ekologiyalyq mәdeniyetti saqtaudy ýiretu.

«Taza Qazaqstan» aksiyasy bastalghan sәuir aiynan beri Týrkistan oblysy boyynsha oblystaghy 2500-den astam bilim beru úiymdarynda (1421 balabaqsha, 1052 mektep, 50 kolledj) ekologiyalyq mәdeniyetti qalyptastyra otyryp, otansýigishtikke, tabighatty qorghaugha, halyqty qorshaghan ortany lastamaugha ýiretu.

Balalardy tabighatqa úqypty qaraugha tәrbiyeleytin 2000-gha juyq ashyq sabaq, 650 kezdesu, 960 dóngelek ýstel ótkizilgen. Aksiya ayasynda oblysta medisinalyq nysandardyng aumaghynda 10 957 dana týp aghashtary otyrghyzylyp, 61 842 aghash týpterine әkteu júmystary jýrgizildi.

Sonday-aq, oblys aumaghynda ornalasqan turistik nysandar aumaqtaryna sanitarlyq tazalau júmystaryn úiymdastyru boyynsha әzirlengen jol kartasyna sәikes, Q.Yasauy kesenesi, Otyrar qalashyghy, Ýkash-ata Kesenesi, «Shagha» turistik – rekrasiyalyq ortalyghy, «Aqmeshit» jerasty ýngiri, «Domalaq ana» kesenesi men búlaghy, Biybi mәriyam kesenesi, Shahan ata kesenesi, Ýkasha Ata kesenesi, Gauhar ana kesenesi, Arys muzey ghimaraty, Shammat Ishan muzeyi, Erubaev muzeyi syndy kiyeli jәne tarihy oryndarda tazalyq aksiyalary úiymdastyryldy.

Sonymen qatar, Týrkistan oblysy Volonterlik úiymdardyng bastamasymen «Jas Týrkistan» eriktiler assosiasiyasy qúrylyp, «Búl sening ónirin» aksiyasy negizinde timbilding ótti.

Jastar «Taza Alem» últtyq jobasy boyynsha «Qorshaghan ortany taza ústau - әrbir azamattyng boryshy» taqyryby ayasynda jazghy shomylu mausymdaghy ózen, kól mandaryn tazalauda.

Oblysqa qarasty audan, qalalarda «Taza Jaghajay», «Óz ómiring - óz qolynda» taqyryby ayasynda, shomylu mausymyndaghy qauipsizdikting aldyn alu maqsatyndaghy ýnparaqshalar taratyluda. «Eko volonter» atty erikti jastar kiyeli ólkeler men ózen, taularda qoqys izdeu sayysy ótti.

Aksiyagha atsalysyp jýrgen Qazaqstan halqy Assambleyasynyng oblystyq 11 etno mәdeny birlestikter mýsheleri әr senbi kýni aumaqtyq senbilikterge belsene qatysyp keledi.

Etnostar kóp ornalasqan Sayram, Sauran, Jetisay, Maqtaral, Keles,Tóleby audandarynda Assambleya jastary «Birligimiz jarasqan» taqyrybynda ploging sayystary arqyly ainalany tazartu aksiyalaryn dәstýrli týrde ótkizude. Sayram audanynda «Qoqystan qúndy zattar jasau iydeyalary» jýzege asyryluda.

«Generation» qoghamdyq birlestigi Sayram audanyndaghy bilim beru úiymdarymen birlesken 36 ekologiyalyq aksiya ótkizdi. Atalghan aksiya boyynsha 15 tonnagha juyq qaytalama shiykizat satyp alynyp, qayta óndeuge jiberildi. Búl rette, qoqysty arnayy jerge aparudyng qajeti joq, búl óz kezeginde ony aparatyn jol men jergilikti aimaqtardy taza ústaugha óz septigin tiygizude.

Topyraq sularyn qorghau jәne jerding tozuymen kýresu maqsatynda Tóleby audany, Lengir qalasynda ornalasqan mýgedek balalardyng mektep-internaty ýshin ekosantualet qúrylysyn jýrgizu josparlanuda.

Oblysta ekologiyalyq baghytta 4 ýkimettik emes úiym júmys jasaydy. «Ógem» qoghamdyq birlestigin tarapynan tabighy aimaqty saqtap qalu maqsatynda ekoagroturizmdi damytu boyynsha jana joba iske asuda. Atalghan joba ónirge kelgen turisterge «jasyl» tehnologiyalardy kýndelikti ómirge endiru boyynsha sheber-synyptar kórsetilip, demouchaskelerde 16 sayahat jýrgizildi. Tabighy jolmen energiya kózin ashyp, ónirding ekologiyalyq jaghdayyn jaqsartu boyynsha da birqatar sharalar atqaryldy. «Ógem», «EKO-Atameken» qoghamdyq birlestikteri Sayram-Ógem, Qaratau qoryqtaryndaghy tabighatty qorghau maqsatynda 7 ekoaksiya ótkizip, jergilikti túrghyndar men turisterding ekologiyalyq mәdeniyetin qalyptastyruda ýlesi erekshe boldy.

Aldaghy uaqytta «Qazavtojol» Últtyq kompaniyasy» AQ arqyly Týrkistan oblysy aimaghynda ornalasqan aqyly avtojoldardyng baqylau beketterinen ótken avtokólik iyelerine «Qúrmetti jol jýrgizushi, tazalyq saqtap, jol boyynda qoqys tastamaularynyzdy súraymyz! Búl – bizding Qazaqstan, búl – Taza Qazaqstan!» mәtindi SMS-habarlamalardy jiberu josparlanuda. Oblys әkimi Darhan Satybaldynyng bastamasymen «Ýlgili auyl» oblystyq bayqauy bastau aldy. Búl óz kezeginde «Taza Qazaqstan» ekologiyalyq aksiyasynyng jalghasy bolyp tabylady.

Bayqau eki kezennen túrady: 1-kezeng – audandyq, yaghny oblystaghy 15 audan, qalada bayqaudyng audandyq kezenin ótkizu ýshin arnayy komissiyalar qúrylyp, 1 qyrkýiekke deyin qújattar qabyldanady. Jenimpaz auyldar oblystyq komissiyagha úsynylyp, 1 qarashagha deyin «Ýlgili auyl» jenimpazy anyqtalady. Ekologiyalyq aksiyany tabysty jýzege asyrghan auyldar arasynan jenip shyqqan jýldegerge bir әleumettik nysan salynady. Biregey joba «TurkistanTV» telernasy efiyrinde «Ýlgili aula» telejobasy arqyly nasihattaluda.

Memleket basshysynyng tapsyrmasyna sәikes, osy baghyttaghy júmystar bir rettik aksiya emes, elimizdi kógaldandyru jәne abattandyru baghytyndaghy túraqty týrde iske asyrylatyn júmystar bolyp jalghasyn tabatyn bolady.

Abai.kz