Beysenbay DÁULETÚLY. BIYShI QYZDYNG BIYIGI
1-suret. Kishkentay Gýlstan jana jyldyq shyrsha toyyna kelgen Preziydentpen birge. Qaraghandy, 2000 jyl.
2-suret. Qazaq ekonomika, qarjy jәne halyqaralyq sauda uniyversiytetining magistranty Gýlstan Omarova. Astana, 2014 jyl.
Kópten kýtken kýn
1-suret. Kishkentay Gýlstan jana jyldyq shyrsha toyyna kelgen Preziydentpen birge. Qaraghandy, 2000 jyl.
2-suret. Qazaq ekonomika, qarjy jәne halyqaralyq sauda uniyversiytetining magistranty Gýlstan Omarova. Astana, 2014 jyl.
Kópten kýtken kýn
By tobyna bes jasynan barghan Gýlstan arada әli de sol nәzik ónerden qol ýzgen joq. Ómirdegi jetistigining barlyghy da biymen baylanysty bolyp keledi. Ásirese by arqyly shyqqan alghashqy biyigining jóni bólek.
2000 jyly Qaraghandydaghy M.Júmabaev atyndaghy №39 mektep-gimnaziyasynyng 3-synybynda oqityn oqushy qyzgha jana jyl qarsanynda ústazdary әri quanyshty, әri qobaljytatyn janalyq jetkizdi. Qalada ótetin Shyrsha toyyna Preziydent Núrsúltan Nazarbaev qatysatyn bolypty. Al Gýlstan Omarovagha sol merekede jana jyldyng iyesi – Jylan keypine enip, myng búralghan qimylymen kórermendi tanyrqatu jýktelip otyr. Áriyne, bas ainaldyrar baq myndaghan balanyng arasynan ózine qonghanyna ol barynsha quanyshty edi. Alayda biydi birshama mengergenimen, ýlken sahnalargha әli boy ýiretpegen kezi. Onyng ýstine Elbasynyng ózi kelip tamashalaytynyn oilap, orasan jauapkershilikti sezindi.
Gýlstan kóp oilanbastan dayyndyqqa kiristi. Tórt jyldan beri qabiletin oyatyp, sheberligin shyndap kelgen «Sholpan» by ansamblindegi jetekshileri belgilengen bir ay ishinde bәrine ýlgeru ýshin kýndiz-týni tynym tapqan joq. Kiyim tiktirumen, әn jazdyrtumen, qimyl-qozghalysty shiratyp, jana ýlgilerin ýirenumen әurelenip jýrgende kýtken kýn de jetti.
21 jeltoqsan kýni tanerteng Qaraghandydaghy «Qiyal әlemi» ortalyghyndaghy Preziydenttik shyrshagha jinalghan balalardyng kýlimdegen kózderinen airyqsha kezdesudi asygha kýtkeni angharylyp túr. Ásirese ay boyy jany jay tappaghan kishkentay Gýlstannyng kónil-kýii tipten bólek.
«Álgi «jylan qyz» qayda?»
– Basqalargha qaraghanda mening qatty alandaghanym әli kýnge esimnen ketpeydi. Núrsúltan aghany barlyghymyz shuylday qarsy aldyq. Asa qadirli qonaq arnayy oryngha otyrghan song sahnalanghan kórinis te bastalyp ketti. Dayyndalghan qoyylymdargha sәikes jylan kiyimin kiygen meni ertegi keyipkerleri Ertóstik men Alpamys kóterip әkeldi de, Ayaz ata men Qarsha qyzgha tapsyrdy. Jana ghasyrdyng simvolyn qúrmetpen qarsy alghan olar jyly lebizderin bildirip jatty. Sodan keyin men әnimdi aityp, by biyledim. Dumangha úlasqan konsertimizding sonynda Elbasynyng erekshe rizalyqpen qol soqqanyn bayqadym. Kezek tort taratugha kelgende Núrsúltan Ábishúly ony óz qolymen kesti de: «Álgi jylan qyz qayda? Jylan qyzdy shaqyryndar, tortty birinshi sol jesin», – dedi dauystap. Núrsúltan aghanyng shaqyrghanyn esty sala jýgirip bardym. Qolymdy alyp, rahmetin aitqan Preziydent әkemning atyn, qayda oqitynymdy súrady. Tortty berip túryp, ónerde de, ómirde de biyikke jetuime tilektestigin aitqanda tóbem kókke jetkendey quandym. Basqa balalardan bólek suretke de týstik. Jýrekteri jarylarday quanghan әke-sheshem Qanat pen Gýlnar Núrsúltan Ábishúlymen týsken suretimdi onshaqty dana etip shygharyp, ýiimizding barlyq bólmesine ilip qoydy.
Gýlstannyng ónerdegi joly osylay ashylyp jýre berdi. Oblystyq, respublikalyq, halyqaralyq bayqaulargha baq synaugha barghan sayyn Elbasydan estigen tilegi qúlaghynda túrghanday sezinetin. Sóitip, synaqqa týsken sayyn baryn salyp, qazaqtyng últtyq biyin bar naqyshymen jarqyrata kórsetuge úmtylatyn.
Shyngha shyqqan «Sholpan»
Qúramynda Gýlstan Omarova da bar «Sholpan» by tobynyng songhy onshaqty jylda baghyndyrghan biyikteri orasan. Eng alghash №39 orta mektep bazasynda qazaq balalar by ansambli retinde qúrylghan «Sholpannyn» últtyq mәdeniyetting ýzdik ýlgisin elge, shetelderge tanytpaq iygi niyeti jýzege asty. Últ kóshbasshysymen birge qarsy alghan jana ghasyr búl újymnyng júldyzyn biyikten jarqyratty.
2001 jyly Bolgariyanyng Obzor qalasyndaghy «Horovod drujby» halyqaralyq konkursyna barghan shygharmashylyq top 2-oryn iyelenip, kәdimgidey arqalanyp qaytty. El ishinde әjepteuir tanylyp qalghan «sholpandyqtar» ýshin búl halyqaralyq dengeydegi alghashqy olja edi. Kem-ketigin tez arada týzegen top 2003 jyly Latviyanyng Yurmala qalasyndaghy «Rainbow Stars» halyqaralyq festivalinde óner kórsetkende tәnti bolghan qazylar alqasy bas jýldeni talassyz berdi. Ol ol ma, 2006 jyly Ispaniyanyng Mayorka aralynda úiymdastyrylghan VI «Jastyq» halyqaralyq konkursynda birneshe janr boyynsha sayysqa týsken újym birden 2 bas jýldeni enshilegende by ónerining biyik shynyna shyghyp, tylsymyn mengergen ispandyqtardyng ózi tandanystaryn jasyra almady. Endigi jerde qazaqtyng «Sholpany» halyqaralyq arenada bәigeden dәmelilerding basty qarsylasyna ainaldy. Aragha eki jyl salyp, 2008 jyly Fransiyanyng Portbail qalasynda ótken halyqaralyq «Hrustalinaya lira» festivali-konkursynda 1-oryn jәne «Kórermen kózayymy» jýldesin enshilep, talghampaz fransuzdardyng ózi tanday qaqtyrdy.
Dәl osy jyly aituly újymgha Preziydentimiz jas kýninde oqyghan, Ukrainanyng Dneprodzerjinsk qalasynda da ónerin kórsetuding sәti týsti. Qaraghandy oblysynyng Ukrainadaghy mәdeniyet kýnderining ayasynda Dnepropetrovsk, Dneprodzerjinsk shaharlaryn dumangha keneltken últtyq toptyng únaghany sonsha, ukraindyqtar da úzaqqa deyin qoshemetin bildirip, qimay qoshtasypty.
Jenister men jýldeler
Aragha birneshe jyl salyp Europanyng tórinen jarq etip kórinip, sheteldikterdi tanghaldyru «Sholpannyn» dәstýrine ainalghanday. 2010 jyly Italiyanyng Riminy qalasyna «Vivat, Italiya!» halyqaralyq konkursyna barghan shygharmashylyq top taghy da 1-oryn aldy. Ádemilik pen súlulyqty úshtastyryp, talant pen tapqyrlyqty toghystyryp, by qúpiyasyn erkin mengergen «Sholpan» osydan song europalyqtardyng esinde erekshe saqtalghany kýmәnsiz.
2011 jyly Tashkenttegi Zamanauy horeografiya men sporttyq plastika halyqaralyq bәsekesinde jýldeli oryndy jenip alghan top 2012 jyly Mәskeudegi «Solnse v detskih ladoshkah» halyqaralyq festivalinde de bas jýlde alatyn dәstýrinen janylghan joq. Tura osy kezende búdan alty jyl búryn baryp tanday qaqtyryp ketken Ispaniyadan qayyra shaqyrtu týsken. Lioret de Mar qalasyndaghy «OPUS – 2012» halyqaralyq konkursynda Gran-pry men 1-oryn taghy qazaqtyng «Sholpan» bi-ansambline búiyrghanda óshpes óner men ketpes baqqa bas shayqamaghan adam kemde-kem.
Byltyr ghana Belarusiyanyng Gomeli qalasyndaghy «Sojski karagod» halyqaralyq festivalinde 1-oryn alyp, әlemdik ónerdegi óz ornyn eshkimge bermeytinin taghy da dәleldegen «Sholpannyn» osy jenisteri men jetistikterining barlyghynda bizding keyipkerimizding – by tobynyng 17 jyl boyghy talantty biyshisi Gýlstan Omarovanyng sinirgen enbegi eren. Al Europany eliktirgen әuen men by qazaq mәdeniyetining qúnaryn bildirse kerek.
Búl – «Sholpan» by ansamblining tek halyqaralyq dengeydegi tabysy. Qúrylghanyna 20 jyl tolghan by toby el ishindegisimen qosa eseptegende 19 ret Gran-pri, 24 ret 1-oryn iyelengen eken. Áriyne, múnday ýlken újymda jenis ortaq ekeni belgili. Búl orayda «Sholpan» bi-ansamblining negizin qalap, Gýlstandy bes jasynan ýiirmege jetelep әkelgen anasynyng – әigili toptyng kórkemdik jetekshisi jәne baletmeysteri, QR Bilim beru salasynyng qúrmetti qyzmetkeri Gýlnar Omarovanyng enbegin erekshe atap aitugha tiyispiz.
Órnegi ózgeshe óner
– 1993 jyly Qaraghandyda qúrylghan «Sholpan» tynymsyz enbekting arqasynda osynday dәrejege jetti, – deydi Gýlnar Mendibayqyzy. – Qazir búl újymda 350-den astam talapker by ýirenip jýr. Qazaq halqynyng mәdeniyeti men biyine baulityn topta shәkirtterdi klassikalyq, estradalyq, zamanauy horeografiyalyq baghyttarda shyndap jatyrmyz. Qaraghandydaghy eshbir shara bizding ónerpazdardyng qatysuynsyz ótpeydi. Búdan bólek Astananyng onjyldyq mereytoyynda, elordadaghy Qysqy Aziya oiyndarynyng ashyluynda «Sholpannyn» biyshileri ózgelerge úqsamaytyn órnegimen elding sýiispenshiligine bólendi. Elbasynyng da aldynda birneshe ret óner kórsettik. Qyzym Gýlstannyng by ónerine jan-tәnimen qúlay beriluine Preziydentpen bolghan kezdesu qatty әser etti. Óz ónerining arqasynda Elbasymen jýzdesken ol talantyn tynymsyz enbekpen úshtastyru arqyly ómirde maqsatqa jetuge bolatynyn úghyndy. Sodan bastap sheberligin shyndaugha qúlshyna kirisken onyng júldyzy «Sholpanmen» birge jarqyrap jandy.
2009 jyly L.N.Gumiylev atyndaghy Euraziya últtyq uniyversiytetine turizm menedjeri mamandyghy boyynsha oqugha týsken balghyn qyz kóp úzamay óz tústary arasynda daralana bastady. Aldymen qyz syny bәigesine qatysyp, «Uniyversiytet aruy» atandy. Oqu ornynyng bas jýldegeri retinde respublikalyq arular bәigesine joldama aldy. Búl sayys tek kelbetti әri ónerpaz boludy ghana emes, aqyl men parasatty, tanym men tapqyrlyqty talap etetini belgili. Ón-kelbeti kelisti, oi-órisi joghary boyjetkenderding bәsekesinde bizding keyipkerimiz «Qazaqstandyq viyse-miss» ataghyn jenip aldy. Býginde Gýlstan Omarova Qazaq ekonomika, qarjy jәne halyqaralyq sauda uniyversiytetining magistraturasynda oqidy. Elbasymen kezdesu ómirin ózgeshe arnagha búrghan aru qyzdyng shyghar biyigi әli alda.
Abai.kz