Dýisenbi, 14 Qazan 2024
Arasha 305 0 pikir 14 Qazan, 2024 saghat 14:49

Qandasynyz arasha súraydy, Prokurur myrza!

Suretter Astana qalalyq prokuraturasynyng saytynan jәne A.Múqiybekting múraghatynan alyndy.

Redaksiyadan:  Redaksiyamyzgha túraqty avtorymyz Auyt Múqiybekten kelgen Astana qalasyndaghy qandas azamat - Ableyis Rahmannyng janayqayyn portal oqyrmandarynyng talqysyna úsynyp otyrmyz.

Abai.kz erkin aqparat alany. Múnda oy jarystyryp, pikir talastyrugha Qazaqstannyng әrbir azamaty qúqyly. Maqala avtorynyng pikiri redaksiya ústanymyn bildirmeydi jәne maqalada aty atalghan jekelegen túlghalar jauap beremin dese, portal betinde jariyalaytyn bolamyz!


Astana qalasynyng prokurory
E.R. Ótegenov myrzanyng nazaryna!

Qúrmetti Erlan Raqymjanúly!

Men on bes jyldan beri kóshi-qon sayasatymen tynbay ainalysyp kele jatqan azamatpyn. Sodan bolsa kerek, telefon shalyp, izdep kelip, menen kómek súraytyn qandastarymyzdyng qatary óte kóp. Búryn olar qújattanu mәselesi boyynsha jәrdem, kenes súrasa, songhy kezde alayaqtargha aldanghandar, sotta qúqyghy taptalghandar kóp shaghymdanatyn boldy.

Soghan baylanysty bir kezde óleng de jazyppyn.

Kóp bolghany jaqsy ghoy myqty adamdar,
Kileng algha basady nyq qadamdar.
Meni baylar eshqashan izdemeydi,
Izdeydi ylghy jylaghan-syqtaghandar.

Zaman salghan isikti, irindi emder,
Kerek mynau qoghamgha shynynda erler.
Meni əkimder eshqashan izdemeydi,
Izdeydi ylghy jyghylghan-sýringender.

Kóp bolsa eken júldyzy janghan jandar,
Nesibesin әr atqan tannan qarmar.
Meni zorlar eshqashan izdemeydi,
Izdeydi kep aldanghan, arbalghandar...

Bergim kelip jýrekting jyly aghysyn,
Kómektesem bәrine qúraq úshyp.
Biri kiyip ketedi tonymdy eski,
Taghy biri asymdy súrap iship...

Shaghymda da jas kelip tarlandaghan,
Biyigime jetermin armandaghan.
Quanamyn bir qazaq izdep kelse,
Jigit ýshin izdeusiz qalghan jaman!

Áriyne, men bir qúzyrly mekemening basshysy ne bir qoghamdyq úiymnyng jetekshisi emespin. Eki jyldan beri júmyssyz jýrgen qatardaghy belsendi azamatpyn.

Menen kómek súraytyndardyng kóbi búl jaqtyng jazuyn tanymaydy, zandy bilmeydi. Kim jaqsy sóz aitsa, soghan senetin ónkey momyn, aq kónil bayqústar...

Júrt jaqsy biledi, Atajúrtqa oralghan alghashqy jyldary men Túmanbay agha Moldaghaliyevtyng qasynda úzaq uaqyt jýrdim.

Sol kezde de arghy betten oralghan aghayyn maghan ýnemi telefon shalyp, kómek súraytyn, kenes alatyn.

Solarmen bolghan telefondaghy sóilesudi estip otyrghan Túmagha marqúm: «Auytjan, jerlesterine kómektesip jýrgening – óte dúrys. Olar búl jaqtyng jaghdayyn bile bermeydi ghoy, kómektesip jýr! Shamang kelmey jatsa, maghan ait, «Túmanbay» degen atym bar ghoy, men de qol úshymdy bereyin. Adam balasyna kómekteskennen kisi kemimeydi...», - degen edi.

Túmagha aitqan osynday sózdi marqúm Nesipbek Aytúly da maghan kóp aitatyn. Birde Nesipbek aghanyng ótken kýnderdi eske alyp: «Auytjan, qazirgi qandastardiki rahat qoy, sen sekildi qúqyghyn qorghap, jyrtysyn jyrtatyn azamattar bar. Bizdi aitsanshy, alpysynshy jyldary kelgenderding biylik basyndaghylardan kórgen qorlyghy az bolghan joq. Bizding ishimizden shyghyp, sen qúsap arasha týsetinder bolmady. Dauys kóterip shyqqandarynyng sonynan KGB týsetin. Sonyng kesirinen ne bir súmdyqtar boldy ghoy. Biraz talantty aghalarymyzdyng basylyp qalghany, ishimdikke ýiir bolyp ketkeni – sodan. Sening shyghyp, myna arghy betten oralghan aghayyndargha kómektesip jýrgening óte jaqsy boldy, kómektese ber...», - dep bir jaghy múnayghany, bir jaghy maghan dem bergeni bar...


Suret Astana qalalyq prokuraturanyng saytynan alyndy.

Qúrmetti Erlan Raqymjanúly!

Sonday jyghylghan-sýringenderding biri – Ableyis Rahman degen azamat.

Júmyssyz qalghanyn aityp kelgen son, mausym aiynda «№1 Avtobus parki» AQ-nyng basshysy Madiyar Túqpanov bauyrymyzgha ózim ertip baryp, jaghdayyn aityp edim, birden júmysqa qabyldaghan bolatyn.

Endi sol Ableyis Rahman keshe basqa bir dauly mәselege baylanysty, sotta әdiletsizdikke úshyraghanyn aityp, taghy kómek súrap kelipti.

«Aynalayyn, boldy ghoy...», - deyin desem, tauy shaghylghan azamattyng betin qaytarghym kelmedi. Onyng ýstine, qazaqtyng eki birdey ataqty aqynynyng ósiyeti taghy bar.

Sonymen, «Allanyng rizalyghy ýshin...», - dep, eng qúryghanda, «Abai.kz» portalyna sýienip, aqparattyq qoldau kórsetudi, ýnin Sizge jetkizudi jón dep taptym.

Mynau sol Ableyis Rahman bauyrymyzdyng óz auzymen aityp bergen sózderi.

Nazarynyzgha alatynynyzgha senemin!

Qúrmetpen,

Auyt MÚQIYBEK

«Eren enbegi ýshin» medaliynyn,
«Qúrmet» ordenining iyegeri    

13.10.2024


Suret Auyt Múqiybekting múraghatynan alyndy.

A. Múqiybek:

Rahman, júrt bilsin, aldymen ózing turaly qysqasha aityp bershi, qaydan kelgen, ne istep jýrgen qazaqsyn? 

Ableyis Rahman:

– Men Qytaydan oralghan qazaqpyn. 2017 jyly sәuir aiynda otbasymmen Ýrimji audanynan Atajúrtyma kóship keldim. Qazaqstan azamatymyn. Astana qalasynda pәter jaldap túramyn. Áyelim ýide, júmyssyz. Ózim óziniz júmysqa ornalastyrghan «№1 Avtobus parki» AQ-da motoris bolyp júmys isteymin.

A. Múqiybek:

– Endi meni izdegendegi negizgi sharuanyzdy aitynyz...

Ableyis Rahman:

– 2023 jyly nauryzdan bastap «Auto Bus Service» JShS-da motoris bolyp bir jyl júmys istedim.

Sol barysta atalghan JShS-ting basshysy Omarbaev Ahmediya Janserikovich degen jigit sol «Qúrban ait» merekesi qarsanynda, bir aidyng ishinde qaytaryp berem dep, menen 100 000 (júz myn) tenge qaryzgha aqsha aldy.

Sol jyly qarasha aiynan bastap, 2024 jylghy aqpan aiyna deyin maghan qúny 865 000  (segiz júr alpys bes myn) tengege Qytaydan ýy jabdyqtaryn aldyrdy.

Sóitip, Ahmediya Ormarbaev maghan, ekeuin qosqanda, 965 myng tenge qaryz boldy.

Ahmediya Janserikovich maghan Qytaydan zat aldyratyn kezde ózining bir million tenge ailyq alatynyn aityp, aqshandy uaghynda qaytaryp berem dep, uәde degendi ýi-tókken bolatyn.

Tipti, alghashqy aldyrghan kolonkany kishkene dep únatpay, ýlkenin aldyrdy. Ony ýige ózi kelip, alyp ketti. Sol zatty alyp jatyp: «Agha, eki qyzym bar, men Qúdaydan qorqam, aqshanyzdy qaytaramyn, alandamanyz...», - dep Allany aityp, ant ishken edi.

Ókinishke oray, Ahmediya Ormarbaev ol uәdesinde túrghan joq.

Mine, bir jylgha tayady, sol aqshalarymdy әli bermey keledi.

Maghan bereshek jalghyz Ahmediya Ormarbaev qana emes, «Auto Bus Service» JShS-da taghy bir Arnolid Evgeniy Albertovich degen brigadir boldy.

Ol da «Bastyghyma berem...» dep, maghan Qytaydan qúny 270 myng tenge túratyn bir jәshik araq aldyrdy.

Sonday-aq, soydyru, jetkizu aqysyn qosqanda, qúny 86 myng tenge bolatyn bir qoydyng etin, aqshasyn maghan tóletip, ýiine jetkizdirip alghan bolatyn.

Sóitip, Arnolid Evgeniy de mening 360 myng tengege juyq aqshamdy bermey ketti...

A. Múqiybek:

– Ábden tonalypsyng ghoy, sodan ne boldy?!

Ableyis Rahman:

– Sodan Ahmediya Ormarbaev bastabynda «aqshandy әne berem, mine berem, ekige bólip bereyin...», - dep jýrdi de, artynan ózime kýsh kórsete bastady. Sonynda, telefonymdy blokqa tyghyp, qarasyn kórsetpey ketti. Bir mәrte kezdesip qalyp edik, meni kórgen betten qashyp, kabiynetine kirip ketti...

Arnolid Evgeniy de sol Ahmediya Ormarbaevtyng ayaghyn qúshty. Kýnde súraymyn, bermeydi.

«Senderdi sotqa berem!», - desem: «Búl sening Qytayyng emes, mynau Qazaqstan! Maghan dym da istey almaysyn! Maghan po...!», - dedi, ekeui de. «Eki-ýsh jylgha seni sottatyp jiberem seni!», - dep, Ahmediya Ormarbaev meni qorqytatyndy shyghardy.

Sonynda ekeui eki jaqtap týrtpektep jýrdi de, kelisim-shartymnyng merzimi tolghan son, júmystan shygharyp jiberdi. Ornyma bir orysty júmysqa aldy.

Negizi, men atalghan JShS-da júmysty óte jaqsy istedim. Bir minut keshikken ne erte ketken jerim joq. Jaza túrmaq, eshqanday eskertu de alghan emespin. Kelesi kelisim-shartymdy janartyp, júmysymdy ary qaray taghy jalghastyrugha tolyq haqym bar edi. Oghan ana ekeui mýmkindik bermedi. Jolatpady...

Sodan, ekeuin de sotqa berdim.

A. Múqiybek:

Advokattyng kómegine jýginding be?

Ableyis Rahman:

– Endi sony aitayyn dep otyrmyn.

Mening Ahmediya Ormarbaevty sotqa beruime Jaylaubay Shәmet degen azamat sebep boldy.

Jaylaubay Shәmet Ahmediya Ormarbaev pen mening aramdaghy búl daudy jaqsy bilushi edi.

Biyl mausym aiynda Halyqqa qyzmet kórsetu otalyghynda otyryp  Jaylaubay Shәmet degen aqsaqalmen kezdesip, tanysyp qaldym. Ol ózining advokat ekenin aityp, kuәligin kórsetti. Men Ahmediya Ormarbaevtaghy ala almay jýrgen aqsham jayly jayly aityp edim, ol maghan: «Sotqa aryz ber! Men әkesin tanytyp otyryp aqshandy óndirip berem!», - dedi.

Sol Jaylaubay Shәmetke senip, men Ahmediya Ormarbaev pen Arnolid Evgeniyden aqshamdy óndirip beru turaly sotqa aryz berdim.

Ýsh mәrte sot otyrysy boldy.

Ahmediya Ormarbaevtyng menen aqsha qaryz alghany, Qytaydan tauar aldyrghany; Arnolid Evgeniyge de Qytaydan bir jәshik araq aldyryp bergenim, bir qoydy soydyryp, ýiine aparyp tastaghanym jәne ekeuining onyng aqshasyn bermey kele jatqany jayly mende dәlel tolyq bolatyn.

Ahmediya Ormarbaev pen Arnolid Evgeniyding menimen WhatsApp arqyly sóilesken sózderi telefonymda tolyq saqtalghan bolatyn.

A. Múqiybek:

Rahman inim, әngimeni týiindenkirep aitshy, sot qanday sheshim shyghardy?

Ableyis Rahman:

– Astana qalasynyng azamattyq ister jónindegi audanaralyq sotynyng sudiyasy Q.A. Ermaghanbetova tergeu jýrgizdi.

Sottyng alghashqy eki otyrysy sudiyanyng súraq berip, jauap aluymen ótti.

Tergeu barysynda, Ahmediya Ormarbaev sudiyanyng súraghyna jauap berip, «Ableyis Rahmannyng tauarynyng aqshasyn bergem...», - dep túryp aldy. Demek, menen maghan tauar aldyrghanyn moyyndap túr. Biraq, men qúsap, tauardyng aqshasyn maghan bergeni turaly tolyq dәlel keltire almady.

Bir qyzyghy, Ahmediya Ormarbaev sotta emes, toyda otyrghan sekildi boldy. Birese, telefonyn shúqylaydy, birese dalagha shyghyp ketedi...

Al, Arnolid Evgeniyding qorghaushysy isti qanaghantandyrusyz qaldyrudy súrady.

Sol-aq eken, sudiya sonyng aituy boyynsha, mening Arnolid Evgeniydin ýstinen jazghan aryzmdaghy talaptarymdy qanaghattandyrusyz qaldyra saldy.

Qysqasy, men sotta jenildim.

Biraq, men sottyng búl sheshimimen kelispeymin!

Sot әdiletti tergeu jýrgizgen joq jәne әdiletti sheshim de shygharghan joq dep esepteymin!

A. Múqiybek:

Jaylaubay Shәmetting kómegi bolghan joq pa?

Ableyis Rahman:

– Joq! Jaylaubay Shәmet sottyng alghashqy eki otyrysyna qatysty da, songhy sot otyrysynda tóbesin kórsetpedi. Qazir telefon soqsam: «Maghan zvondama!», - dep jaba salady. Shamasy, ol da satylyp ketti-au deymin...

A. Múqiybek:

Ary qaray ne istemek oidasyn?

Ableyis Rahman:

– Ary qaray apellyasiyalyq shaghym jazbaqshymyn.

Jalpy, er jigit ýshin million ýsh jýz myng tenge degen týk emes. Jan aman bolsa, aqsha tabylady. Janymnyng auyratyny, Ahmediya Ormarbaev pen Arnolid Evgeniyding meni basynghany, jәbirlegeni bolyp otyr.

Mýmkin, shetten kelgen qazaq dep, kózge ilmegen bolar.

Odan da qorlyghy, ekeuining «Búl sening Qytayyng emes, mynau – Qazaqstan! Maghan dym da istey almaysyn! Maghan po...!», - degen sózderining sotta anyq dәleldengeni bolyp túr.

Sudiyanyng myna sheshimine qaraghanda, Ahmediya Ormarbaev pen Arnolid Evgeniy ýshin sot, zang degeniniz rasynda po... sekildi...

Mening bastan-ayaq dәlelim tolyq, Sudiya әdil sheshim shygharady dep oiladym jәne sendim.

Ókinishke oray, Ermaghanbetova, eng qúryghanda, mening uәjimdi tolyq tyndaghan joq. Óz dәlelimdi aita bastasam, «Toqtat sózindi!», - dep auzymdy ashtyrmaumen boldy.

Tipti, Ahmediya Ormarbaev pen Arnolid Evgeniyding WhatsApp arqyly aitqan býkil sózderin fleshkagha jazyp aparyp, sudiyagha tapsyrgham ghoy.

A. Ermaghanbetova sony ana eki jauapkerge tyndatyp, «Mynau senderding sózdering be?!», - degen de joq. Ayaq-astynan kompiuteri «istemey» qalypty...

Kompiuter býgin istemese, jóndetse, erteng isteydi.

Sot otyrysyn kelesi bir kýnge qaldyryp, mening uәjderimdi de ortagha saluyna bolady ghoy.

Joq, sudiya A. Ermaghanbetova mening sózimdi tyndamastan, birden bir jaqtyly sheshim shyghara saldy.

Osy da әdildik pe, aitynyzshy?!

A. Múqiybek:

Qazirgi júmys ornynyzdaghy basshylarynyzdyng Sizge degen mәmilesi qalay?

Ableyis Rahman:

– Qúdaygha shýkir, qazirgi basshylarym jaqsy adamdar eken. Ýlken basshymyz Madiyar Túqpanovty óziniz ertip baryp, júmysqa oranalastyrghannan keyin kórgen joqpyn.

Al, ózimning tike basshym Bauyrjan Túyaqúlymen jiyi-jii úshyrasyp túramyn. Baukeng kezdesken sayyn hal-jaghdayymdy súrap, aghalyq tanytyp jýredi.

Al, odan tómengi basshylarym jinalysta ózge jigittermen birge mening de atymdy atap, júmysty dúrys istep jatqanymdy aityp, maqtap qoyady.

Men búl kisilerge dәn rizamyn!

Endi Sizge ótinish, mening osy jaghdayymdy BAQ-qa shygharyp, maghan aqparattyq qoldau kórsetip qoysanyz.

Eng qúryghanda, meni basynghan anau Ahmediya Ormarbaev pen Arnolid Evgeniyding jigittikke jat әreketteri men Q.A. Ermaghanbetova sekildi shalaghay, әdiletsiz sudiyanyng bar ekenin júrt bilse eken deymin...

A. Múqiybek:

– Kelesi sotta jenip shyghuyndy tileymin!

Ableyis Rahman:

– Aumiyn! Sizge kóp rahmet!

Materialdy dayyndap, redaksiyagha úsynghan Auyt Múqiybek

Abai.kz

0 pikir