Seysenbi, 11 Aqpan 2025
Aqmyltyq 1538 19 pikir 10 Aqpan, 2025 saghat 14:34

Toqaevqa da bir Ilon Mask kerek...

Suretter: kaztag.kz saytynan alyndy.

Songhy birneshe jyldaghy әlemdik iri oqighalar, әsirese, kovid virusynyng taraluy, Reseyding Ukrainagha shapqynshylyghy jahandyq ekonomikagha aitarlyqtay әser etti. Zat baghasy qymbattap, aqsha qúnsyzdandy. Álemdik sayasy sahnada da túraqsyzdyq oryn aldy. Ontýstik Koreyadaghy, Fransiyadaghy, Germaniyadaghy sayasy tolqulardy, Amerikadaghy preziydent saylauynda demokrattardyng oisyray jenilip, konservativ Tramptyng qayta biylikke keluin de sonyng qataryna jatqyzugha bolady.

Álemdik geosayasattaghy ózgerister sayasatkerlerge ghana emes, sanaly azamattardyng sayasy ústanymyna da aitarlyqtay betbúrys jasauda. Onyng naqty mysaly retinde Aq ýige qayta kelgen Tramptyng «shtattan tys» kómekshisine ainalghan Ilon Maskty ataugha bolady.

Aldynghy jolghy preziydent saylauynda demokrat Baydendi qoldaghan Ilon Masktyng maydanyn ózgertip, búl joly Trampqa jaqtas boluynyng astarynda songhy jyldardaghy әlemdik ekonomikalyq jaghdaydyng kýrdenilenuinin, sayasi, әskery qaqtyghystardyng ashyqqa shyqqanynyng jatqany anyq.

Baydenning biyligi kezinde Ukrainagha niyettes bolyp, tegin internetpen qamtamasyz etken Ilon Mask Tramptyng tórt jyly kezinde, 36 trillion qaryzy bar AQSh-tyng jomart qoldyghyna shekteu qoyyp, el qazynasyn artyq shyghyndardan saqtap, halyq túrmysyn jaqsartqaly otyr. Atap aitqanda Ameikanyng 450-den asatyn fedaraldy organdarynyng esebin tekserip, qysqartyp, qayta qúrylymdap, 99-gha yqshamdaghaly otyr. 6 elden erek talantty komputer mamanyn qasyna alyp, tekseriske úzaq jyldar ketetin kiris-shyghystardy JIY-ding kómegimen birer kýnde tyndyruda. Arty ashylghanyn kim jaqsy kórsin?! Ilon Masktyng jalaqy almaytyn, memleketke degen adal peyilmen kirisken júmysy jana kedergilerge tap boluda. AQSh halyqaralyq damu agentin tekserudi ayaqtaghan onyng aldynda jyldyq shyghyny 850 milliard dollargha jetetin pentagon bastatqan iri kýshtik, ekonomikalyq qúrylymdar túr.

Qasiretti «Qantar oqighasynan» keyin Toqaevtyng da shetelge shygharylghan aktivterdi elge qaytaryp, «Ádiletti Qazaqstan» ornatu bastamasyn kótergenimen, Putinnyng Ukrainagha bastaghan soghysy tengesi rublige baylanghan, Reseymen ekonomikalyq odaqtaghy bizge de airyqsha әser etkeni júrtqa mәlim. Qazir bizding elde de budjet tapshylyghy anyq angharyla bastady. Ýkimetting tayaudaghy QQS kóteru bastamasyn preziydent qayta qaraugha tapsyrma berdi. Budjet týsimining azangynyng tamyry úzaq jyldar ornyqqan memleket baylyghyn ishte óndeuge emes, syrtqa shiykizat kýiinde satatyn sistemanyng saldary ekeni anyq. Eldegi keyingi kóp jaghdaylar býl jýieni ózgertuge tamyry terendegi Eski Qazaqstan olligarhtarynyng kedergi keltirip jatqanyn kórsetude. El ekonomikasynyng taghdyry ministr Serik Júmangharin men populist Rahym Oshaqbaevtyng dengeyinde sheshiletin sharua emes. Preziydent ózi qolgha aluy kerek.

Toqaevtyng óz súhbattarynda aitqan, el kónilinen shyqqan preziydent merzimindegi josparlaryn tolyq oryndaluy ýshin de ol kisige Ilon Mask siyaqty bir memleketshil túlgha, jana tehnologiya bilgiri kerek. Memleket  hatshysy aitqan qazirgi «kýshti preziydent, yqpaldy parlament, estiytin ýkimet» sayasy jýiesi de ony syrtqa teppesi anyq.

Esbol Ýsenúly

Abai.kz

19 pikir