Kanada men Meksikagha, Qytaygha Tramptyng «kedendik salyq» úrtoqpaghy taghy ýiirildi. 4-shi nauryzdan bastap Aq ýy qojayynyng atalghan ýsh elge kedendik salyqty ýstemeleu turaly jarlyghy kýshine endi.

Arada bir kýn ótkende Amerika taraby eki kórshisi - Meksika men Kanadagha belgilengen ekonomikalyq jazany taghy bir ay keshiktirip atqaratynyn jariyalady. Al Amerikagha kiretin Qytay tauarlaryna kedendik salyqty ýstemeleu búiryghy kýshinde qaldy.

Oghan Qytay taraby da qatqyl jauap qatty. Qytaydyng Amerikadaghy elshiligi: «AQSh biyligining kóksegeni soghys bolsa, meyli kedendik salyq, sauda soghysy bolsyn, basqa týrdegi soghys bolsyn, biz saqaday saymyz», - dep mәlimdedi. Búl Qytay tarabynyng Tramp preziydentikke kelgeli-beri jasaghan eng qatang mәlimdemesi. Nauryzdyng besinde ashylghan Qytay uәkilderi qúryltayynyng ashylu saltanatynda sóz sóilegen Qytay Ýkimetbasy Lichyang biyl qorghanys budjetining 7,2 payyzgha (1.78 trillion yuani) jetetinin atap ótti.

Tramptyng kezekti kedendik salyq bopsasyna jauap retinde AQSh-tyng auylsharuashylyq ónimderine 10-15 payyz kedendik salyq salugha, 20-gha juyq amerikandyq kompaniyalardy qara tizimge engizuge sheshim qabyldady.

Qytaydyng Syrtqy ister mәlimdemeshisi Trampptyn: «Amerikagha Meksika men Kanada aqyly enetin himiyalyq esiritkining qaynar kózi – Qytay», - degen tújyrymyn teristep, ony «jay ghana syltau» dep baghalady.

2008 jyly Qytay Japoniyany basyp ozyp, AQSh-tan keyingi әlemdik ekinshi ekonomikasy quatty elge ainalghanan keyin, AQSh pen Qytay jahandyq geosayasattaghy eki basty oiynshygha ainaldy. Búryn jaqyn sauda әriptes bolyp kelgen AQSh-Qytay qatynasy әlemdik dengeydegi bәsekelestikke úlasty.

Tramp úlyqtau mýrәsimine Qytay basshysyn shaqyryp, onyng arnauly ókili qatysqannan keyin, eki el qatynasy retteletindey kóringen. Tramp Qytay basshysymen telefon arqyly sóileskenin de jetkizgen. Biraq Orta Shyghys, Ukraina mәselesinde bólek ústanymda bolghandyqtan, arasy әli jaqynday qoymaghan.

Tramp Qytaygha ekonomikalyq jazany kýsheytip, kerisinshe, Reseydi ózine tartugha baryn saluda. Tramptyng AQSh-tyng eng jaqyn odaqtasy bolyp kelgen Europa elderining tauarlaryna kedendik salyq salu, kerek bolsa NATO-dan shyghu, Dýniyejýzilik densaulyq saqtau úiymy, Parij kelisiminen shyghu, AQSh-tyng júmsaq kýshin әlemge taratatyn úiymdardy qarjylandyrudy toqtatu siyaqty sheshimderi Qytaygha jana oray, әlemdik yqpalyn eseleuge mýmkindik ashayyn dep túr.

Sarapshylar «Qazir eki tarap, bir-birimen ishtey arbasyp, jýrisin andyp, orayly sәtti kýtir otyr» deydi.

Abai.kz