Dombyra – qazaq halqynyng kóne zamannan kele jatqan kiyeli aspaby. Ol – últtyng ruhany jany, bolmysynyng ainasy.

Qos ishekten tógilgen kýy men әuen tek muzykalyq saz ghana emes, ol – halyqtyng tarihy, salt-dәstýri, armany men ýmiti, qayghysy men quanyshy.

Sondyqtan da dombyrany qazaqtyng ruhany kody deuge tolyq negiz bar. Dombyranyng ýni dalanyng tynysyn jetkizedi. Babalarymyz kóshpendi ómir sýrip jýrip-aq, osy aspap arqyly úrpaghyna ósiyet qaldyrdy, elding birligi men erligin dәriptedi. Ejelgi shejireler men anyzdar, batyrlar jyry men lirikalyq tolghaular osy dombyranyng shanaghynan syr shertti. Qazaq tarihyndaghy Qorqyt, Asan Qayghy, Búqar jyrau, Qúrmanghazy, Dina siyaqty alyptar dombyrany ómirining serigi etti. Olardyng kýileri ghasyrlardan ghasyrlargha ótip, úrpaqqa miras boldy.

Dombyra – tәrbie qúraly. Ol — jasty imandylyqqa, tәrtipke, sabyrgha, enbekke baulidy. Kýy tyndaghan bala elin, jerin sýiedi, ýlkenge qúrmet, kishige izet kórsetudi ýirenedi. Óitkeni kýilerding әrbirinde ómirlik ónege men tereng maghyna jatyr. Mysaly, Qúrmanghazynyng «Saryarqa» kýiin tyndaghanda erkindikti ansaghan halyqtyng ýni estiledi. Dinanyng «Nauysqysy» arqyly kóktemning lebi men jana ómirge qúlshynys seziledi. Búl – úrpaqty estetikalyq jәne patriottyq tәrbiyeleuding erekshe joly.

Qazirgi tanda memleket tarapynan últtyq qúndylyqtargha, sonyng ishinde dombyragha ýlken mәn berilip otyr. El Preziydentining jarlyghymen shilde aiynyng birinshi jeksenbisi «Últtyq dombyra kýni» bolyp bekitildi. Búl – halqymyzdyng últtyq bolmysyna, mәdeniyetine jasalghan zor qúrmet. Elding týkpir-týkpirinde dombyra sherui, kýy sayystary, óner keshteri úiymdastyrylyp, jas úrpaqqa dombyra tartu óneri nasihattalyp keledi. Mektepterde dombyra ýiirmeleri ashylyp, әr otbasyda últtyq aspaptyng qadiri arta týsti.

Dombyra – sәndik búiym emes, ol — jan dýniyening tili. Ár qazaq balasynyng ýiinde dombyra iluli túruy – últtyq sananyng belgisi. Ol qazaq bolyp qaludyng bir joly. Dombyra bar jerde qazaqtyng ýni bar, tili men dili bar, dini men tarihy bar. Sondyqtan biz dombyrany qúrmetteu arqyly ózimizdi, óz últymyzdy qúrmetteymiz.

Qorytqanda, dombyra – bizding ruhany kodymyz. Ony saqtau, nasihattau – әrbir azamattyng paryzy. Dombyranyng ýnimen birge qazaqtyng ýni jasay bermek.

Baghlan Tashimov

Abai.kz