Qoldan qobyp, ainala júrtqa hayp jasap, búrqyrap, borap jýretinderding kýni tughaly qashan. Búl túrghyda adam-nauqas qolynan kelgenning bәrin jasap baghuda. Kózindi ashsang boldy, kýnde kóretining tórt ayaqtygha tәn bir sipat.

«Basqa úrsa óldik, kótke úrsa kóndik» degen búrynghynyng tәmsili sóz-aq eken. Kóndik oghan da, óitpeske shara bar ma? Kórshing soqyr bolghan song onsyz da bir kózine qosa jәne bir jerindi qysyp jýredi ekensin, әlde qalay bolyp keter eken dep. Al endi múnday óreskeldikting júmyr jerding betinde basqa pende qúryp qalghanday últtyng aryna balanghan abyz Abaygha qatysty jasaluy hayp emes, ýlken aiyp. Ishkeni aldynda, ishpegeni artynda, últaraghy maqpaldan bolghan baydyng baghlany ghoy, ol da jas bolghan shyghar-au. Desek te, beldegi belbeuden tómen jerding әngimesin kýittemey-aq qoy kerek edi, joly jinishkege. Soghan qaraghanda beti qyzyl dep jýrgendering týgel bolmasa da qyzyl esekke minip ketuge bet týzey bastaghan ba, búl qalay?

Tәp-tәuir nәrselerdi kýittep kele jatty da, bir kýni Abaydyng bórkine bóktire saldy. Qúday betin әri qylsyn. Áulie ataulynyng mazasyn may ishkendey etip, kórinde de tynysh jatqyzbaugha ainaldyq. Dúrys bolmady, myna dýiimning donaybat kórsetip, dýrligip, dýmpy basyluynda mәn bar. Boldyq, jalang bút, jalang bastyq әbden shekten shyghyp, júrttyng shyrqyn búzyp jiberdi. Jalpy bizdii ózi joqtyng kózi joq әdetpen qoyyn-qonysh aralap ketkenimiz qashan. Qaryn toq, kóilek kók, qoldan basqa ne kelsin?
Endigi jerde Abaydan ózge ermek qalmaghany ghoy. Dese de, abyzdy keleke etu — últqa abyroy әperetin sharua emes. Adamnan úyalu bergi jaghy, Qúdaydan da qoryqpaytyn bolyp alypty myna esalan, essiz yrjan, yrbandar. Erkegi de, qatyn-qalashy bolsa da, dәl osynday dýbara, dýmbilez kýige týsip, әbden kýireytinin kórmey kórge týsken qayran Abay, qanday armansyz edin! Kýrsindim de qoydym, qúdireti kýshti Qúdaydyng jaghasynan alyp, Abayshalap kýnde kýnirengende ne shara?! Dausym jetse aitar edim-au, qyzyl tilim týbinen qyrqylyp, qúr túqyl bolyp qalghansha. Sonda kórer edi keybireuler «netip, ne qylghannyn» kókesin. E, últ azyp, zaman tozyp, uaqyt ozyp, diyirmenning tegershigi teris ainalugha bet týzegende tap osylay bolady eken ghoy. Onyng jayyn kim bilip, kim kórgen deysin? Qap, әttegen-ay, auzyna múrtyng týsip, sýdining qashpaghan el bolsang sen býiter me edin?! Keshir, qariya, biz osynday boldyq — qayran júrtynnyng etke shyghyp әbden toyynghany sonday, jaqsy men jamannyng arasyn ajyrata almay qaldy. Múndaydyng da bir zaualy bolmas deymisin.

Jalpy, erkine jibergen qúlda qasiyet qalyp jarymaydy eken. E, sender onyng jaghdayatyn qaydan bileyin dep edinder? IYis almasqa eki toqtyng bir som, as iship, ayaq bosatsa boldy. Jasa, mәrtebeli nadandyq, búl kýnde sening ornyng qaq tórde!

Berik Jýsipov

Abai.kz