«Núhtyng kemesinen» qalyp qoyarday, Shodiyev qayda asyqty?

Patoh Shodiyev deytin qaltasy tereng oligarhtyng esim-soyy kýlli qazaq júrtyna jaqsy tanys. Anyghy – Qazaqstanda auzy aqqa tiyip, qisapsyz baylyq jinap, keyin qayrylmay ketken Shodiyevke qazaq júrty ókpeli...
Jasy jetpisten assa da (72-de), jorghaday jelip jýrgen, býginde Beligiya azamattyghyn alghan Patoh Shodiyev Elbasynyng ainymas serigi bolghany jasyryn emes. Alayda, Nazarbaev biylikten ketken son, elde jana sayasy reformalar jasala bastady. Shodiyevting de búrynghyday dәureni jýrip túrmaghany beseneden belgili. Eski biylik túsynda qazaqtyng qazba baylyqtaryna kýmәndi jolmen qol jetkizip, qong jinaghan Shodiyevting artynan az shu ergen joq...
TAGhY DA SOT. TAGhY DA ShODIYEV...
Búl joly da shu men dudyng ortasynda sol – Shodiyev. Kesheli-beri qazaqstandyq BAQ: «Patoh Shodiyev óz kompaniyasyn ózi sotqa berdi», - dep shulap jatyr. Sóitsek, isting mәn-jayy bylay eken.
Patoh Shodiyev 2 shilde kýni «Euraziya qarjy kompaniyasynyn» ýstinen Almatynyng mamandandyrylghan audanaralyq ekonomikalyq sotyna aryz jazypty. Shodiyevting aryzy «Qarjylyq eseptilik depozitariy» saytynda jariya boldy.
Talaby – «Euraziya qarjy kompaniyasy» diyrektorlar kenesining 2 mausymdaghy sheshimin jaramsyz dep tanu jәne aksionerlerding kezekten tys jalpy jinalysyn mәjbýrli týrde shaqyru.
Týsinikti boluy ýshin aita keteyik: «Euraziya qarjy kompaniyasynyn» qúramyna – Euraziyalyq bank, «Euraziya» SQ men «Euraziya kapital» kiredi. Onda ýsh әuletting ýlesi bar. Olar: Ibragimov, Mashkevich jәne Shodiyevter. Árqaysynyng ýlesi - 33%-dan.
Sonymen, Shodiyev shataq shygharyp, sot arqyly zansyz dep tanudy talap etip otyrghan «Euraziya qarjy kompaniyasy» diyrektorlar kenesining 2 mausymdaghy sheshimi» qanday sheshim deseniz:
Búghan deyin «ERG» diyrektorlar kenesining tóraghasy Shuhrat Ibragimov 2025 jyldyng 26-27 nauryzyna, keyin 7-8 sәuirine, onan song 11-14 sәuirge belgilengen aksionerlerding jalpy jinalysyn ótkizuge tosqauyl qoyghan bolatyn.
Shuhrat Ibragimov 2025 jylghy 23 mausymda qarsy aryz týsirip, diyrektorlar kenesining sheshimderin zandy dep tanyp, sol sheshimderdi oryndaudy talap etken.
«JENILGEN ShODIYEV KÝRESKE TOYMAYDY»
Shodiyevter men Ibragimovter búl dau boyynsha búghan deyin de sottasqan. Alayda, ol joly Shuhrat Ibragimov jenip shyqqan. Is bylay bolghan:
Biyl nauryz aiynda BAQ-ta «Shodiyev pen Mashkevich «Euraziya qarjy kompaniyasyn» satpaqshy», - degen aqparat shyqty. Al ony satugha Shuhrat Ibragimov ýzildi-kesildi qarsy bolghan. Sóitip, taraptar sottasyp, nәtiyjesinde Shodiyevter jenilip, nauryz-sәuir ailaryna josparlanghan aksionerler jinalysyn ótkizuge tyiym salghan. Al sol josparly jiynda kompaniyany satu mәselesi talqylanugha tiyis bolghan.
Anyghy: «7 sәuirde diyrektorlar kenesining otyrysynda Shodiyevter Qazaqstan Damu bankining búrynghy basshysy Abay Sarqúlovty EQK tәuelsiz diyrektory jәne diyrektorlar kenesining mýshesi lauazymyna taghayyndamaq bolady», - dep jazady «bes.media» sayty.
Tendey ýleske ie ýsh taraptyng dauysy da teng (ýsheu) degen sóz. Al tórtinshi adamdy diyrektorlar kenesine qosu – tórtinshi dauys iyesi bolady degen sóz. Búl qulyghyna qúryq boylamaytyn Shodiyevterge kompaniyany satu turaly josparyn jýzege asyrugha mýmkindik beredi degen sóz. Ibragimovting ýzildi-kesildi qarsy boluynyng sebebi de osy.
BLOOMBERG: ShODIYEVTER ERG-DI SATPAQShY. IBRAGIMOV QARSY...
Patoh Shodiyevting qaytadan sotqa aryz týsirip, aksionerler jiynyn qayta-qayta talap etui – «Shodiyev EQK-ni satyp qútylmaq» degen gu-gu sózding týbi shyn ekenin anghartady.
Anyghy búl әngimeni әueli «Bloomberg» basylymy nauryz aiynda jazdy. «Aksionerler jinalysyna tosqauyl qoidyng bir sebebi – «Euraziyalyq qarjy kompaniyasyn» oligarh Timur Turlovqa satu turaly bastama. «Eurasian Resources Group-qa» iyelik etetin otbasylar qarjylyq aktivterdi satu turaly kelisimge kele almay jatyr. «ERG» diyrektorlar kenesining mýshesi jәne tóraghasy Shuhrat Ibragimov kompaniyany satugha qarsy shyqty», - dep jazdy.
Kezinde elding iri óndiris oshaqtaryn «basqarugha» alyp, sonynan «jekeshelendirip» alghan, biylikpen astarlasqan oligapoliyalyq top ókilderi Patoh Shodiyevter Qazaqstandy tek «tabys tabu kózi» dep týsinetini jasyryn emes.
Óitpese, Patoh Shodiyev myrza «Euraziya tobynyng búrynghyday shiykizat satumen ghana ainalysatyn eski baghytyn ózgertip, jana óndirister ashu maqsatynda týrli jobalargha aqsha qúyamyz. Investisiyany Qazaqstangha, Qazaqstandaghy óndiriske salamyz», dep bastama kótergen Shuhrat Ibragimovti qoldap, ózin әlemdik auqattylar tizimine qosqan Qazaqstannyng ekonomikasy ýshin baryn ayanyp qalmauy kerek edi.
Onyng ornyna Shodiyevter «Núhtyng kemesinen» qalyp qoyarday, Qazaqstandaghy aktivterin edel-jedel satudyng qamyn myqtap jasap jatqanyn kórip otyrmyz.
Europada sottan kóz ashpay, «14 jylda 28 ofshorlyq kompaniya qúrdy» dep aiyptalghan Shodiyevting «Jana Qazaqstandy» búlaysha jatsynuyn basqasha týsindiru mýmkin emes.
Ángimemizding әlqissasyn Shodiyevterding artynan ergen shu az emes degen sózden bastadyq. Osy rette taqyrypqa túzdyq retinde, mynaday bir qyzyqty faktini úsyna ketkendi jón sanadyq.
ShODIYEVTING ALAYaQTYGhY. ALMATY SOTTARY NE DEYDI?
Orifjon Shodiyev degen bar. Ol da «týiegi týgimen jútqan» oligarh. Jogharydaghy esim-soyy mәshhýr oligarh Patoh Shodiyevting tuys-inisi.
2023 jyly Almatynyng Almaly audandyq soty Orifjon Shodiyevti sottaghan. O.Shodiyev pen onyng sybaylasy M.Solovievke (Shodiyevting kómekshisi) QR QK 250 b. 2t. boyynsha (ókilettigin asyra paydalanu) jәne QR QK 28 b. 5t. boyynsha (qylmysqa sybaylas bolu) degen aiyptar taghyp, kinәli dep tapqan.
«Sh. jәne S., bankti (AsiaCredit Bank – F) janylystyru arqyly qújattardy búrmalap, kepilzattyng (jer uchaskesinin) naryqtyq qúnyn zansyz ósirgen. Olar jalpy kepil qúny 25 milliard tengeni qúraytyn jeti jer telimi týrindegi kepildi naryqtyq qúny 46 milliard tengeden asatyn jer telimimen auystyrdy. Osylaysha sottalushylar kepildi auystyruda zandy әreket etken synay tanytqan. Sh. jәne S., ózderine payda men artyqshylyqtar alu maqsatynda ókilettikterin asyra paydalanyp, bankting zandy mýddelerine iri kólemde ziyan keltirgen», - dep habarlaghan sol kezde Almaty sottary.
2023 jyldyng shildesinde Orifjon Shodiyev eki jylgha bas bostandyghynan aiyryldy. Oghan «Asia Credit Bank-te» basshylyq lauazymdardy atqarugha ómir boyyna tyiym salyndy. Shodiyev qyzmettik ókilettigin asyra paydalanyp, bankke 16,7 mlrd tenge zalal keltirgeni ýshin kinәli dep tanyldy.
Búny nege sóz etip otyr dersiz, Shodiyev deytin dәu familiyanyng iyeleri birinen-biri qalmay, osy ispettes dau-damaydyng belortasynan jii kórinip túrady. Biz osyghan deyin Patoh Shodiyev pen onyng qyzy Munisa Shodiyevagha qatysty birli-jarym dau-janjaldar turaly jazghan bolatynbyz. Búl da sol sanattan desek janylmaymyz...
Endi mine, Qazaqstannan jyl sayyn diviydentti kýrektep aludy әdetke ainaldyrghan, ony almasa «búl qalay» dep, búlqan‑tarqan bolatyn, jatsa-túrsa «ERG-di» satyp ketuding jolyn izdep basy qatqan Shodiyevke «Qazaqstanda túryp, Qazaqstanda kәsip jýrgizemin» degen Shuhrat Ibragimovting bastamalary mýlde únamaytyn anyq anghartuda.
MITTAL KETKEN QARA JOLGhA PATOH KÓZ SÝZEDI...
Týiin: Patoh Shodiyevting ómirbayanyn paraqtap otyrsanyz, 2002 jyldyng shilde aiynda Lakshmy Mittal firmasymen sybaylasa otyryp, Qazaqstannyng metallurgiya kombinatyn óz qolyna birjola alghany jazylady.
Lakshmy Mittaldyng ondaghan jyldar boyy Qazaqstannyng kómiri ýshin azamattarynyng ómirin ólimge baylap, qyruar qarjyny qaltasyna basyp, eng aqyrynda abyroy-atsyz, Qazaqstannan quylghanyn jaqsy bilesizder.
Qazaqstandaghy kompaniyasyn birese – Reseyden bosyp kelgen milliarder Timur Turlovqa satamyn, birese – amerikalyq kәsipker Djeyms Kemeron degenge satamyn dep әlek bolghan Patoh Shodiyev eki mynynshy jyldardyng basyndaghy «sybaylasy» Mittal ketken qara jolgha kóz sýzip otyr dep qorytyndy jasaugha әbden bolady.
Endeshe, Qazaqstan ýkimeti әbjil qimyldap, ketem degen kisining jolyn núsqap jiberui kerek-aq! Sebebi – «ERG» qatardaghy kompaniyanyng biri emes, elimiz ýshin strategiyalyq manyzgha ie ken oryndary men óndiris oshaqtaryn baqylaushysy. Al Qazaqstannyng ken oryndaryn әrkim óz betinshe, kelgen-ketken izi belgisiz bireulerge satyp kete almaydy!
Abai.kz