2026 jyldan bastap Reseyde taksoparkter ýshin jana erejeler kýshine enedi. Taksy qyzmetterinde tek otandyq óndiristen shyqqan kólikterdi paydalanu jәne qayta tirkeu talaby qoyylady. Múnday jaghday sheteldik kólikterdi kórshi elder naryghyna jappay shygharugha әkelui mýmkin. Qazaqstanda osy mәselege alandaushylar kóbeydi. Ol qanshalyqty negizdi ekenin BAQ.KZ materialynan oqynyz.

Qazaqstannyng Ónerkәsip ministrligining mәlimetinshe, 2025 jyldyng alghashqy jartyjyldyghynda elge Reseyden 5 145 kólik әkelingen. Salystyru ýshin, 2024 jyldyng dәl osynday kezeninde әkelingeni – 2 484 kólik. Jyldyq ósim 107%.

Ministrlik atap ótkendey, jana kólikter negizinen reseylik óndiristen әkelinse, paydalanylghan avtokólikter jeke túlghalar arqyly tasymaldanady.

Kóp jaghdayda osynday avtokólikter lizing, nesie arqyly nemese úzaq merzimge jalgha alynghan bolyp keledi. Sondyqtan olardy erkin satu nemese shetelge shygharu mýmkin emes. Tipti jeke azamattar óz menshigindegi kólikterdi satyp alsa da, zandyq shekteuler men qarjylyq mindettemeler jappay import mýmkindikterin aitarlyqtay shekteydi, - dep týsindirdi elimizding Ónerkәsip jәne qúrylys ministrligi.

Eski kólikterding importy qalay baqylanady?

Qazaqstangha paydalanylghan avtomobiliderdi әkeluge resmy shekteu joq. Alayda kólikting Reseyde resimdeletin jәne Qazaqstan bazalarynda beriletin elektrondyq pasportynsyz tirkeu mýmkin emes. Kólikterding әkelinuin baqylaudy Qarjy ministrligining Memlekettik kirister komiyteti men ÚQK Shekara qyzmeti jýrgizedi. Búl ishki naryqty qosymsha qorghaudy qamtamasyz etedi.

Sonymen qatar bastapqy tirkeu tólemderi jýiesi bar. Onyng sharttarynda kólik neghúrlym eski bolsa, mólsherlemesi soghúrlym joghary bolatyny kórsetilgen.

Búl tyiym salatyn kedergi emes. Biraq eski kólikterdi rәsimdeu qymbatyraq shyghady jәne ekonomikalyq túrghydan jana otandyq kólikti satyp alumen salystyrugha bolady. Múnday mehanizm memleketke paydalanylghan avtokólikter aghynyn retteuge jәne jana modeliderge, sonyng ishinde Qazaqstanda jinalatyn kólikterge súranysty qoldaugha mýmkindik beredi, - dep týsindirdi Ónerkәsip ministrligi.

Jana Salyq kodeksi jaghdaygha qalay әser etedi?

2026 jyldyng 1 qantarynan bastap Qazaqstanda jana Salyq kodeksi kýshine enedi. Búl sarapshylar men avtokólik iyelerining arasynda qyzu talqylanuda. Negizgi mәsele – zannamalyq ózgerister Reseyden әkelinetin eski avtokólikterding importynyng ósuine әkele me?

Elektrondyq tólqújattar men tirkeu aqysy siyaqty qoldanystaghy sharalar negizinen óz funksiyalaryn oryndaydy. Biraq Salyq kodeksindegi ózgerister eski kólikterdi әkeluding qarjylyq jaghynan tiyimdi boluyna yqpal etpek. Múnday kólikterdi keybir salyqtardan, onyng ishinde utilidik jinaq pen alghashqy tirkeuden bosatu tasymal shyghyndaryn azaytyp, satyp alushylar ýshin tiyimdi etedi. Is jýzinde búl Reseyden paydalanylghan avtokólikterdi satyp alugha yntany artyrady. Degenmen formalidy kedergiler saqtalady, - dep atap ótti avtosarapshy Arsen Shaquov.

Ol atap ótkendey, jana zannamanyng әseri әsirese shekara manyndaghy aimaqtarda aiqyn bayqalady.

Adamdar kólik eski nemese jýgirisi (probeg) kóp bolsa da, arzanyraghyn tandaydy. Kópshilik ýshin ekonomikalyq tiyimdilik kólikting qauipsizdigi men úzaq merzimdiliginen manyzdyraq. Sondyqtan eski avtokólikter belgili bir auditoriya ýshin tiyimdi bolyp qala beredi jәne jana avtokólikter naryghyna qosymsha bәsekelestik qysymyn tudyruy mýmkin, - dep atap ótti spiyker.

Búl rette, jana mashinalargha súranysty yntalandyru ýshin Qazaqstan industriya ministrligi 2015 jyldan beri júmys istep kele jatqan Qazaqstannyng Damu Banki arqyly jenildigi qarastyrylghan avtonesiyeleu baghdarlamasy bar ekenin eske salady.

Jyldyq payyzdyq mólsherleme 4% qúraydy, nesiyeleu merzimi - 7 jylgha deyin, avtomobiliding maksimaldy qúny - 15 mln tenge. Bastapqy jarna resmy týrde qarastyrylmaghan, degenmen Ekinshi dengeydegi bankter ony 10% - gha deyin belgiley alady.

Sonymen qatar diylerler aksiyalar, jenildikter jәne bólip tóleu baghdarlamalaryn úsynady. Búl jana avtokólikterdi qoljetimdi etedi.

Jenildetilgen nesiyeleu baghdarlamasy júmys isteydi jәne otandyq avtokólikterge súranysty yntalandyrugha mýmkindik beredi. Biraq búl arzan paydalanylghan kóliktermen tolyq bәsekelestik jasaugha jetkiliksiz. Sonday-aq jana qazaqstandyq avtokólikterdi tútynushylar ýshin tiyimdi etetin salyqtyq jәne qarjylyq yntalandyrulardy jasau qajet. Tek keshendi sharalar ghana túraqty bәsekelestikti qamtamasyz etip, ishki naryqty qorghay alady, - dep atap ótti Arsen Shaquov.

Alandaugha negiz bar ma?

QR Ónerkәsip jәne qúrylys ministrligi reseylik paydalanylghan avtokólikterding Qazaqstan naryghyna jappay әkelinui kýtilmeytinin senimdi týrde mәlimdeydi. Degenmen statistika reseylik kólikterge qyzyghushylyqtyng artqanyn kórsetedi.

Biraq zannamalyq jәne qarjylyq shekteuler, sonyng ishinde elektrondyq pasporttardyng boluy mindettiligi jәne tirkeu alymdary, osy prosesterding kólemin edәuir shekteydi, - dep atap ótti avtosarapshy Arsen Shaquov.

Onyng sózinshe, reseylik paydalanylghan avtokóliktermen eng ýlken bәsekelestik 5 mln tengege deyingi segmentte bayqalady.

Búl bagha diapazonynda satyp alushylar kóbine ýnemdeuge basymdyq beredi. Tipti búl eski jәne jýgirisi kóp kólikti paydalanudy bildirse de. Sol uaqytta Qazaqstanda jinalatyn jana avtokólikter qauipsizdik, senimdilik jәne kepildik kórsetkishteri boyynsha әldeqayda joghary dengeyge iye, al paydalanylghan kólikter múny qamtamasyz ete almaydy. Sondyqtan otandyq avtónerkәsipti qoldaudyng keshendi sharalary — jenildetilgen nesie beru, salyqtyq preferensiyalar jәne yntalandyru baghdarlamalary — ishki naryqtyng bәsekege qabilettiligin saqtau jәne jana avtokólikterge túraqty súranysty qamtamasyz etu ýshin manyzdy bolyp qala beredi, - dep atap ótti sarapshy.

Abai.kz