Qoljazbalar jәne siyrek kitaptar últtyq ortalyghynyng mamandary qazaq halqynyng qúndy múralarynyng biri – «Edige bi» jyrynyng eng kóne qoljazbasyn sifrly formatqa kóshirip, faksimiyle núsqasyn jaryqqa shyghardy.

«Edige bi» jyryna arnalghan qoljazba shamamen XV ghasyrda belgisiz avtor tarapynan jazylghan. Atalghan jyrdyng alghashqy núsqalaryn XIX ghasyrdyng basynda qazaq ghalymy, shyghystanushy jәne foliklorist Shoqan Uәlihanovtyng әkesi Shynghys Uәlihanúly kóshirip jazyp, sol arqyly  búryn joghalyp ketken núsqalardy qayta qalpyna keltirgen bolatyn.

Keyinnen búl núsqa Shoqan Uәlihanov tarapynan tolyqtyrylyp, óndelip, 1842 jyly Ahmet esimdi kisining qolymen birikken núsqa retinde kóshirilgen. Atalghan jyr týrki tilderine tәn emes kóne tirkester men sózqoldanystarymen erekshelenedi, búl onyng kóne dәuirlerden qalghan poema ekenin aighaqtaydy. Búl jaytqa belgili týrkitanushy ghalym P.M. Melioranskiy óz enbekterinde erekshe toqtalghan.

Poema Edigening dýniyege keluimen bastalyp, Toqtamystyng úly Qadyrberdining qolynan qaza tabuymen ayaqtalady. Anyz boyynsha, Edige qasiyetti Úlytaudyng biyik shyndarynyng birinde jerlengen. Qazir búl shyng Edigening atymen atalady.

Ayta keteyik, búl jyr alghash ret 1905 jyly Sankt-Peterburgte professor P.M. Melioranskiyding redaksiyasymen «Edige men Toqtamysh turaly anyz» degen atpen jaryq kórgen.

Abai.kz