Qazaqstan Preziydenti janyndaghy Áyelder isteri jәne otbasylyq-demografiyalyq sayasat jónindegi últtyq komissiya ótkizgen onlayn-keneste Almaty qalasynda 2030 jylgha deyingi otbasylyq jәne genderlik sayasat tújyrymdamasynyng iske asu barysy qaraldy. Kenes barysynda qalalyq komissiya tóraghasy, Almaty qalasy әkimdigi alghashqy kezenning nәtiyjelerin bayandap, atqarylghan júmystar men aldaghy mindetterge toqtaldy.

2017-2019 jyldardy qamtityn birinshi kezende Almaty 6 negizgi maqsatty kórsetkishke qol jetkizdi. Qalada reproduktivti densaulyqty qorghaugha baghyttalghan 38 úiym júmys isteydi, analar mektepteri ashylghan, al tәuekel tobyndaghy әielder medisinalyq baqylaumen qamtylghan. Sonyng nәtiyjesinde erler men әielderding ómir sýru úzaqtyghy arasyndaghy aiyrmashylyq songhy ýsh jylda 7,2 jasqa deyin azaydy. Búl josparlanghan mejeden joghary kórsetkish: 2020 jylgha – 8,5 jas, 2023 jylgha – 8 jas, al 2030 jylgha – 7 jas.

Sonymen qatar, profilaktikalyq qyzmetterding damuy әielderding densaulyghyna týsetin salmaqty azaytyp, jýkti әielder men jana tughan nәrestelerding qauipsizdigin arttyrugha mýmkindik berdi.

Túrmystyq zorlyq-zombylyqtyng aldyn alu sharalary da manyzdy baghyttardyng biri bolyp otyr. Almatyda «Jansaya» memlekettik daghdarys ortalyghynyng qyzmeti keneytildi, al әr audannan zorlyq-zombylyq qúrbandaryna kómek kórsetetin ortalyqtar ashyldy. Búl ortalyqtar polisiyamen jәne medisina úiymdarymen birlese júmys isteydi. Ótken jyly әielderge jasalghan zorlyq-zombylyq faktilerining azangy, sonday-aq balalargha qatysty zorlyq jaghdaylarynyng 48%-gha tómendeui qabyldanghan sharalardyng tiyimdiligin kórsetedi. Balalargha arnalghan Otbasy jәne balalyq shaqty qoldau ortalyghy daghdarys jaghdayyndaghy otbasylargha uaqytsha kýtim men psihologiyalyq qoldau úsynady.

Jetim balalar men ata-ana qamqorlyghynsyz qalghandargha baghyttalghan tәlimgerlik institutynyng damuy da jalghasuda. Búl olardyng qoghamgha beyimdeluine ong әser etedi.

Áleumettik osal sanattaghy azamattargha arnalghan keshendi kómek te jýieli týrde jýrgizilude. «Baqytty otbasy» ortalyqtary 28 myng adamdy qamtydy, onyng ishinde 3,5 myng bala týrli әleumettik qyzmetter aldy. Kóp balaly otbasylardan shyqqan 700-den astam adam túraqty júmysqa ornalastyryldy.

Almatydaghy genderlik sayasattyng taghy bir manyzdy baghyty – әielderding ekonomikalyq belsendiligin kóteru jәne kәsipkerlikti qoldau. Qazir әielderding ortasha jalaqysy erler jalaqysynyng 82,6%-yn qúraydy, búl jospardan joghary kórsetkish (2020 jylgha – 70%, 2030 jylgha –  75%). Jyl basynan beri mynnan asa әiel óz isin bastaugha nemese damytugha memlekettik grant alghan. 2017-2019 jyldary tirkelgen shaghyn jәne orta biznes subektilerining 45,9%-y әielderge tiyesili.

Qorytyndylay kele, Almaty qalasynda 2030 jylgha deyingi genderlik jәne otbasylyq sayasat tújyrymdamasy jospargha sәikes oryndaluda. Túrmystyq zorlyq-zombylyqtyng aldyn alu, әielderding densaulyghyn qoldau, balalardy qorghau, әiel kәsipkerlerin damytu jәne әleumettik túrmysy tómen toptargha kómek kórsetu baghyttary boyynsha aitarlyqtay ong nәtiyjeler bayqalady.

Abai.kz