BÚÚ-nyng 2030 jylgha deyingi Túraqty damu maqsattarynyng ishinde 16-maqsat - «Beybitshilik, әdildik jәne tiyimdi instituttar» - qazirgi zaman qoghamdarynyng túraqty damuy ýshin asa manyzdy strategiyalyq baghyt bolyp tabylady.

Búl maqsattyng negizgi mazmúny әlemdegi әrbir elding ishinde beybitshilik pen qauipsizdikti qamtamasyz etu, әdildikti nyghaytu, zang ýstemdigin ornatu jәne tiyimdi memlekettik instituttardyng qyzmetin jetildirumen tikeley baylanysty. Qoghamda túraqtylyq pen әdildik ornamayynsha ekonomikalyq damu da, әleumettik órkendeu de, ekologiyalyq tepe-tendik te óz nәtiyjesin bere almaydy. Sondyqtan 16-maqsat – adamzattyng bolashaghyna baghyttalghan manyzdy jahandyq bastama.

Beybitshilik - elding sayasy jәne әleumettik túraqtylyghynyng negizgi tiregi. Qaqtyghystar men túraqsyzdyq qoghamnyng damuyn tejep, ekonomikalyq shyghyn keltiredi, halyqtyng әl-auqatyn tómendetedi. Sondyqtan memleketter qaqtyghystardyng aldyn alu, qoghamdyq kelisimdi saqtau, azamattardyng qauipsizdigin qamtamasyz etu jóninde jýieli sharalar qabyldauy qajet. Ádildik pen zang ýstemdigi de úzaqmerzimdi damudyng basty negizi sanalady.

Zang barlyq azamatqa birdey qyzmet etkende ghana qoghamda senim qalyptasady. Ádil sot jýiesi, ashyq memlekettik sayasat, sybaylas jemqorlyqqa qarsy tiyimdi tetikter – osy maqsatty oryndaugha jeteleytin manyzdy qadamdar.

Qazaqstan da búl baghytta auqymdy júmys atqaryp keledi. Songhy jyldary elde qúqyqtyq reformalar jýrgizilip, sot jýiesin janghyrtu, memlekettik basqarudy ashyq etu, qúqyq qorghau organdarynyng tiyimdiligin arttyru, sybaylas jemqorlyqqa qarsy kýresti kýsheytu mәseleleri kýn tәrtibinen týsken emes. Búl bastamalar halyqaralyq standarttargha beyimdelgen qúqyqtyq memleket qalyptastyrugha mýmkindik beredi. Árbir azamattyng qúqyghyn qorghau, әdildikke qol jetkizuine jaghday jasau – últtyq sayasattyng basym baghyttarynyng biri.

Osy manyzdy maqsatty jýzege asyrugha elimizdegi jetekshi joghary oqu oryndarynyng biri - Ál-Faraby atyndaghy Qazaq últtyq uniyversiyteti de belsendi týrde atsalysyp keledi. Zang fakuliteti studentterding qúqyqtyq mәdeniyetin arttyru, әdildik pen zang ýstemdigining mәnin týsindiru, túraqty damu iydeyalaryn nasihattau baghytynda naqty júmystar jýrgizude. Fakulitette túraqty týrde dóngelek ýstelder, pikirtalastar, treningter, qúqyqtyq aksiyalar jәne ghylymiy-tәjiriybelik kezdesuler ótkizilip, jastardyng qoghamdyq mәselelerge degen kózqarasy keneyip keledi.Bilim ordasynyng studentteri 16-maqsattyng mazmúnyn tek teoriyalyq túrghyda emes, praktikalyq manyzymen birge qarastyrady. Olar ýshin әdildik qaghidasy-bolashaq kәsiby qyzmetining irgetasy. Studentter qúqyqtyq reformalargha qatysty oi-pikirlerin ortagha salyp, beybitshilik pen túraqtylyqty saqtau jolyndaghy qúqyqtyq tetikterdi taldaydy. Ásirese sybaylas jemqorlyqtyng aldyn alu, qúqyq qorghau organdarynyng tiyimdiligi, azamattardyng qúqyqtyq sauattylyghyn arttyru, sot jýiesining әdildigi siyaqty mәseleler talqylaudyng negizgi taqyrybyna ainalghan.

Uniyversiytet qabyrghasynda ótkiziletin is-sharalar jastardyng azamattyq jauapkershiligin arttyryp qana qoymay, olardyng kәsiby qalyptasuyna da ong yqpal etedi. Studentter qoghamdaghy óz rólin týsine bastaydy, әdildik pen tәrtipti saqtaudyng manyzyn tereng sezinedi.

Tiyimdi instituttar qúrudyng manyzy da óte zor. Ol tek memlekettik basqaru qúrylymdarymen shektelmeydi, oghan biznes, jeke sektor, azamattyq qogham, media jәne halyqaralyq úiymdarmen ózara әrekettesu jýiesi de kiredi. Memlekettik qyzmetting ashyqtyghy men tiyimdiligin arttyru, halyqqa kórsetiletin qyzmetterding sapasyn jaqsartu, sheshim qabyldau prosesine azamattardy keninen tartu-tiyimdi instituttardyng negizgi kórsetkishteri. Búl baghyttar qara shanyraqta studentterine jaqsy tanys, sebebi fakulitette basqaru jýielerin qúqyqtyq taldau, memlekettik sayasattyng ashyqtyghyn qamtamasyz etu mәseleleri ýnemi oqytylady.Búl maqsat tek ýkimet pen memlekettik organdardyng jauapkershiligimen shektelmeydi. Onyng jýzege asuy býkil qoghamnyng qatysuyna baylanysty. Árbir azamat beybitshilik pen әdildikti saqtaugha, qúqyqtyq mәdeniyetti nyghaytugha jәne túraqty instituttardyng qalyptasuyna ýles qosuy tiyis. Uniyversiytet jastary osy jauapkershilikti tereng sezinip, uniyversiytettik ortadan bastap әdildik pen zandylyq mәdeniyetin qalyptastyrugha atsalysyp keledi.Qoryta aitqanda, BÚÚ-nyng 16-maqsaty-adamzattyng әdiletti, qauipsiz, túraqty qoghamda ómir sýruin qamtamasyz etetin manyzdy baghdar. Búl maqsatqa jetu ýshin memleketter, bilim beru úiymdary, azamattyq sektor jәne әrbir jeke túlgha birige әreket etui qajet. Zang fakuliteti osy jolda bilimdi, әdildikke berik, qúqyqtyq mәdeniyeti joghary jastardy tәrbiyeleu arqyly el damuyna naqty ýles qosuda. 

Mynbatyrova N.K.

Ál-Faraby atyndaghy QazÚU Zang fakuliteti memleket jәne qúqyq teoriyasy men tarihy, konstitusiyalyq jәne әkimshilik qúqyq kafedrasynyng zang ghylymdarynyng kandidaty, dosent

Shonabay Saltanat

Ál-Faraby atyndaghy QazÚU zang fakulitetining 1 kurs magistranty

Abai.kz