Keshe elimizding mektepterinde songhy qonyrau soghu saltanattary ótti. Biyl respublika boyynsha orta bilim beru mekemelerin 132 myng 733 jas tәmamdaydy. Olardyng 108 myng 848 bóligi ÚBT synaqtaryna qatysugha ótinish bildirgen. Eki myngha juyghy – «Altyn belgiden» ýmitker. Olar sanauly kýnnen song «altyn úyalarymen» qoshtassa, qonyr kýzde bilimin jalghastyratyn oqushylardyng jazghy demalysy kýtip túr...
Aytpaqshy, oqushylar saghyntyp jetken jazghy demalystaryn qalay ótkizedi, osy mәseleni úiymdastyrumen ainalysyp jýrgen agha-apalary búl tónirekte kónil quantarlyq janalyqtar aityp bere ala ma? Osynday súraqtargha jauap izdep, biz Respublikalyq qosymsha bilim beru ortalyghyna habarlasqanbyz. Ortalyqtyng bas mamany Mayra Belgibaevanyng әngimeleuinshe, jazghy lagerilerdegi úmytylmas demalystar ata-analardyng qaltalaryna baylanysty bolady.

Keshe elimizding mektepterinde songhy qonyrau soghu saltanattary ótti. Biyl respublika boyynsha orta bilim beru mekemelerin 132 myng 733 jas tәmamdaydy. Olardyng 108 myng 848 bóligi ÚBT synaqtaryna qatysugha ótinish bildirgen. Eki myngha juyghy – «Altyn belgiden» ýmitker. Olar sanauly kýnnen song «altyn úyalarymen» qoshtassa, qonyr kýzde bilimin jalghastyratyn oqushylardyng jazghy demalysy kýtip túr...
Aytpaqshy, oqushylar saghyntyp jetken jazghy demalystaryn qalay ótkizedi, osy mәseleni úiymdastyrumen ainalysyp jýrgen agha-apalary búl tónirekte kónil quantarlyq janalyqtar aityp bere ala ma? Osynday súraqtargha jauap izdep, biz Respublikalyq qosymsha bilim beru ortalyghyna habarlasqanbyz. Ortalyqtyng bas mamany Mayra Belgibaevanyng әngimeleuinshe, jazghy lagerilerdegi úmytylmas demalystar ata-analardyng qaltalaryna baylanysty bolady.
– Sәuir aiynda balalardyng jazghy demalysyn úiymdastyru mәselesi jóninde respublikalyq seminar-kenes ótkizip, bilim departamentteri, densaulyq saqtau úiymdary mamandarymen kenese otyryp, talqyladyq. Biyl, daghdarys jaghdayyna qaramastan, jergilikti әkimshilikter búl salagha bólinetin qarjyny tómendetpeuge uәde etip otyr. Yaghny әr qala, audan basshylyqtary óz tarapynan ata-ana qamqorlyghynan aiyrylghan, túrmysy tómen otbasynan shyqqan jәne mýgedek balalargha lagerilerde tegin demalugha jenildik jasaghaly otyr. Ýsh ay demalysta úlandardyng basy-qasynda jýruge 37 myng pedagog mamandar tartylsa, olardyng 4500-i medisina salasy qyzmetkeri. Olar balalardyng densaulyghyn qadaghalaumen qatar, týrli paydaly taqyryptarda seminar da ótkizetin bolady. Al qosymsha bilim beru ortalyghy tarapynan jazda da bilim alyp, ónerin jalghastyrudy oilaghan úl-qyzdargha arnayy kurstar úiymdastyrudy jazda da toqtatpaydy. Onyng ishinde, memlekettik tildi iygerushilerge jәne 300 aghylshyn tilin mengertetin kurstar, sonday-aq 280 ýiirme júmys isteytin bolady, – deydi Mayra Belgibaeva.
Byltyr jyl boyghy jәne qala syrtyndaghy lagerilerde 146 myng 750, mektep janyndaghy lagerilerde 856 myng 538 bala jazghy demalysyn ótkizgen. Al «Jasyl el» baghdarlamasy ayasynda qúrylghan mektep-orman sharuashylyghy lagerilerinde 700 myngha juyq jetkinshek demalysyn ótkizgen. Mamandar biylghy mejening de osydan kem bolmaytyndyghyna boljam jasap otyr.
Ýkimet tarapynan lageriler sanyn kóbeytu maqsatynda jasalyp jatqan sharalar da az emes. Aytalyq, osydan ýsh jyl búryn respublikadaghy qala syrtyndaghy lageriler sany 182 bolsa, biyl ol 223-ke artyp otyr. Dese de, búl mólsher respublika ýshin azdyq etedi. Ђytkeni olardyng ýlken ýlesi jeke adamdardyn, mekemelerding qolynda. Alatau bókterindegi, Qapshaghay kóli manyndaghy biraz lageriler jekeshelendiru kezinde taratylyp, satylyp ketken. Al jekemenshik qoldaghy lageriler óz qúnyn ózderi belgileydi. Al memlekettik lageriler tiyisinshe oblystyq, qalalyq, yaghny jergilikti budjetten qarjylandyrylatyn bolghandyqtan, әr aimaq lagerining qúny da әrtýrli. Orta eseppen býginde 15 kýndik joldama qúny 30-40 myng tenge tónireginde, al jekemenshik lagerilerdi 15-20 myngha da tabugha bolady. Alayda bala amandyghynan búryn qarjygha bәsekeles jekemenshik lagerilerding balanyng baqytty jazyn qalyptastyrugha 100 payyz kepil bolmaytyny belgili.
Osy orayda biylghy jyldan bastap, «Besshatyr» jazghy enbek lagerining qúryluy quantyp otyr. 2009 jylgha arnalghan «Jastar sayasaty» baghdarlamasy men 2008-2010 jyldargha arnalghan «Jasyl el» baghdarlamasyn iske asyru maqsatynda «Jasyl el» jastar enbek jasaqtarynyng respublikalyq shtaby men «Tabighat» qauymdastyqtary men kәsiporyndarynyng ekologiyalyq odaghynyng búl jobasyna 16 jastan asqan jastar qatysa alady. «Qazaqstan jastar kongresi» zandy túlghalar úiymynyng atqarushy diyrektory Núrlan Sydyqov әngimelep bergendey, lageride demalushy jastar «Altyn emel» últtyq sayabaghyndaghy tarihy keshenderdi qalpyna keltiruge júmyldyrylady. Lageri alty auysymda júmys jasap, oghan jalpy sany 960 jas tartylady.

Núrbolat Amanjol
“Ayqyn” gazeti 27 mamyr 2009 jyl