Qadirli Alash balasy!
 Qazbekting aityp otyrghanynyng bәri ras. Jazushy Oralhan Bókey esimi jyl ótken sayyn úrpaq sanasynda janghyra bergeni jón ghoy dep, osynau kýndelikti qayta jariyalaghandy dúrys kórdim. Búl dýnie búdan 10 jyl búryn «Jas Alashta» sodan keyin «Kentavr» gazetinde jaryq kórgen bolatyn.

Qúrmetpen, Maraltay.

Oralhannyng belgisiz mahabbaty:«Kónil kýndeliginen» shyqqan syr

...Sonau 1993 jyldar edi. Dýnie dýrbelen, jurfaktyng studentteri kýndelikti nan tabudyng qareketimen júmys izdep, redaksiya jaghalap ketken kez. «Jas qazaq» ónkey jalanayaqty panalatty. Marqúm Núrlan Mәukenúly – bar redaktorymyz edi. QazMU-degi ústazymyz Amantay Shәrip – orynbasary. Jauapty hatshymyz Bolat Ýsenbaev – ol da aqyn! Biraz uaqyt Gýlnәr Salyqbaevamen de birge qyzmet ettik. Biz de «osal» emespiz, ónkey aqynbyz. Keudemizge nan pisip jýrgenmen, shala ekenbiz ghoy (qazir qarasam, әriyne). Aramyzdaghy eng tәjiriybelimiz – Jaras pen Bolat qana. Saghyndyq bizge «shal» bolghanymen, jurnalistikada «saryauyz balapan»; dudarbas Maraltaydyng Jazushylar odaghynyng jertólesi men liftilerge kezek týnep jýrgen kezi. Osynday kýnning birinde, úmytpasam, 1993 jyldyng 21 qazany, Maraltay №5 jataqhanadaghy bólmemizge ekpindey kirip keldi de: - Men Odaqtyng podvalynan Oralhannyng kýndeligin tauyp aldym! – dedi entigip. Bәrimiz japatarmaghay ýnilip jatyrmyz. Ózimiz «obshiy» ataytyn qalyng dәpter. Múqabanyng ishki betine, joghary búryshyna qighashtap «Kónil kýndeligi» dep jazylghan. Onyng astynda «1985 jyl» degen tanba. Jazu Oralhannyng qoltanbasy. 
Kezek-kezek alyp oqimyz. Ne degen tereng sezim deymiz. Ásirese, qyzdyng jazuy qanday jatyq! 
Kýndelikting Jazushylar odaghynyng podvalyna qaydan tap bolghanyn әrqily jorimyz. Toqtamymyz – kýndelik jazushynyng («Qazaq әdebiyeti» gazetining bas redaktorynyn) júmys ýstelinde bolghan da, keyin ayaq astynan (Ýndi jerinde) qaytys bolghan son, eski-qúsqy zattarmen syrtqa shygharylyp tastalghan. 
...Búl kýndelikti jurfaktyng biraz studenti (bizding tústastarymyz) oqyp shyqty. Ásirese, qyzdar qatty әserlenetin. Tabylghan oljanyng iyesi Maraltaydyng baghy asty. Onyng әr jerde bir qonyp, dәruishtik ómir keship jýrgenin aittym ghoy, bir kýni maghan qarap:
- Qazeke, men osy dәpterdi joghaltyp alarmyn. Saghan amanat etip, saqtay túrugha bersem qaytedi? Biraq, súraghan kezimde qaytararsyng , - dedi. 
Sonymen, әigili jazushy men júmbaq qyzdyng jan syry týsken kýndelik mening qúpiya shifrly diplomat-portfelimde jyldan artyq saqtaldy. Studenttik kanikulda ýsh myng shaqyrym jol jýrip, Aq Jayyqty da jaghalady. Ózim de búl dәpterge әbden bauyr basyp ketken edim. Bir sózin ózgertpey, dәl osy kýiinde jariyalasa da, bas-ayaghy býtin tamasha shygharma bolarlyq dýnie ghoy degen oy keletin. Tek qana «nәzik jandy qyzdyng keyingi ómiri qalay boldy, ol qalay qabyldaydy, jazyqsyz jannyng jazylmaghan jarasyn tyrnap, qúpiyasyn jalpaq júrtqa jariya qylu adamshylyqqa jata ma?» degen oilar toqtatatyn. «Jazbany siz ben menen basqa eshkim oqymauy tiyis. Búl ekeumizding aramyzdaghy syr» degen ótinishi taghy bar...
...Jurfakty tәmamdap, auylgha attanghaly jinalyp jýrgen kýnderding birinde bólmeme Maraltay kirip keldi. Ishim «qylp» ete qaldy, sebebi men onyng kýndelik jayly úmytyp ketkenine senimdi edim.
- Qazeke, bayaghy amanat esinde me?
- «Amanatqa qiyanat bolmaydy», әriyne, esimde, - dep, jyldan artyq jalghyz
iyemdengen kýndelikti qaytaryp bergenmin. Ishimnen «joghaltyp almasang jarar-dy» degen qaupim de boldy. Sondyqtan kýndelikti óz qolymmen, barynsha dәl qaytalap, ýtir-nýktesin de ózgertpey kóshirip aldym. Sol kezde Almatyda kóshirme apparyt joq (әlde jana kelip jatqan kezi me eken), kserokóshirmesin ótkizip aludyng reti kelmedi, soghan ókinemin. 
Sarghayghan qyrkýiekting sonyna qaray keletin jazushynyng tughan kýni qarsanynda qúpiya kýndelikti jariya qylghan dúrys shyghar dep sheshtim. Tek qana etiykalyq sebeppen qyzdyng esimin, jeke basyna qatysty keybir derekterdi ózgertkenimdi, qysqartqanymdy moyyndaymyn. Qalghany sol qalpynda, oqyrman. 

 Qúrmetpen,
Qazbek QÚTTYMÚRATÚLY

Agha! 
Men sizben búryn oisha sóilesetinmin, endi qaghaz jýzinde de bel baylap otyrmyn, sondyqtan búl maghan onaygha týsip otyrghan joq. Mening sóz saptasyp sizge nemese sizding keyipkerlerinizge úqsasa tanghalmanyz, óitkeni, men ajyramastay bolyp sizding geroylarynyzben bite qaynasyp ketkenmin.
...Men sizdi jazushy dep qana tanyghanym joq. Sizben onasha әngimelesip, aqyldasyp, keyipkerlerinizben pikirlesemin. Áriyne, múny bireu estise, ne oqysa, kýler edi, ne maghan jany ashyr edi. Siz týsinedi degen ýlken senimmen jazyp otyrmyn. 
Esinizde me, men sizge: «Eger kitapty joghaltpasam kelmes edim» , - degen sózim? Shynynda da solay. Júrtshylyqtan, kez-kelgen adamnan «aqyndar, әnshiler, jazushylar qanday adamdar?» dep súray qalghan kýnde olar mindetti týrde : «Olar ózderi mahabbat deydi , dostyq deydi, t.b. biraq, olar әsheyin kóp pendening biri, tipti qarapayym pendelerden de artyq qylmys jasaydy» dep jauap bereri sózsiz (kýndelikting osy jerinde býkil qazaqqa belgili aqyn turaly kenirek aitylypty – Q. Q).
...Esikten kirgennen bizdi qoyargha jer tappay, úshyp túryp, qol berip... kishipeyildilikting de shekten shyqqan týri boldy. Áriyne, men múny sizge jәy aityp otyrghanym joq (týsinip te otyrghan shygharsyz). Jalpy, adamdardy syrttay ghana syilap, syryn bilmegen dúrys eken, әitpese, tabynyp jýrgen adamynnyng pendeshiligin kórgende, oghan, tipti jalpy adam balasyna degen kóniliniz suyp qalady eken. 
Sonymen, kitap joghaldy. Kitap oqidy-au degen qyzdardan súrap kórdim. Eshqaysysy almaghan, kórmegen. Al, men ol kitapty kýnde paraqtap, kórip otyramyn. Ásirese, renishti kýnderi. Kelesi kýni jengem meni qydyrugha jibermey qoydy. Al, meni podrugam shaqyrghan. Ne isteymin ýndemey týnerip jýrdim. Kitap joq. Búl jeksenbi kýni bolatyn. Kelesi kýni ýidegi qyzben birge institutqa kettim. Aldyma kitaptardyng bәrin jayyp tastap otyrmyn, oqysam basym aurady. Bir kirdim, bir shyqtym. Bir kezde tәuekelge bel baylap, oqystan sizge telefon soqtym. Ar jaghyn óziniz bilesiz, sóitip sizben de jaqyn tanysyp aldym (qiyalilyghymnyng arqasynda).Arty nege soghatynyn kim bilsin? Biraq osy kýnderi sergek, birtýrli qorghaushym barday sezinip jýrmin. 
(Osy tústa kýndelik iyesi ózining tughandary jayly, bauyrlary haqynda, bala kezdegi keybir kýlkili oqighalar jayly әngimelepti. Ony men qysqartyp tastadym – Q.Q.)
...Balalyqtan suyp bara jatqan siyaqtymyn. Ýlkenderden aulaqtap ózimshe túiqtala bastadym. Bir jaqqa, әiteur bas aughan jaqqa qashqym keledi...Jyldar ótti: 10 klass. Mektep bitiretin kezeng tayap qaldy (qútylatyn uaqyt) 2 shilde kýni uralap...
Oilamaghan jerden «inyazdyn» studenti bolyp shygha keldim. 
...Almatygha kelgeli eki jyl ótti. Dostar de barshylyq. Biraq, sol dostardan da maghan, mening janyma layyq jylulyq joqtay. Joqtay emes-au, tipti joq. Tek jalghyz syrlasym «Jetim bota». Mening kónilim de jetim...Bir nәrse jetispeydi. Ne? Bilmeymin, bilmeymin, bilmeymin... Qansha dalanyng qyzy bolsam da, sol dalanyng syryn bilmeydi ekem. Tek oisyz ýstinen tapay berippin. Oilap, oilap zorgha degende osyny taptym. Onda da sizding kitabynyz arqyly. Maghan Altay men Manghystaudyng tabighaty bir-birine kereghar bolsa da, egiz, úqsas sekildi. Álde ózim barmaghan Altaydy oqu arqyly Manghystauymdy tauyp alghannan ba eken? Mening bireuge erkelegim kep túratyn, kimge, әiteuir bireuge, meni týsinetin bireuge ... Ol.... Olmen ony janylmasam tapqan sekildimin. Ol – siz... siz ekensiz. Sondyqtan, men jeti aghamnan, tuystardan tappaghan jylulyqty, meyirimdilikti, bauyrmaldyqty, bәrin, bәrin sizden izdeymin. Men múnyng bәrin jazbasam, sizge jetkizuge ekeumizding de uaqytymyz jetpes edi. Biz ózimizdi qorshaghan ortagha tәueldimiz ghoy, olar bizge tәueldi bolmasa da. 
...Agha! Jalghyz janashyrym siz bolmaqsyz. Maghan búl dәpterdi oqyp bolghannan keyin qaytip berseniz eken. Eshkimge kórsetpessiz. Sizden bir ótinerim – agha, meni de, ózinizdi de óz-óz qalpymyzda saqtasanyz eken!
Adam jýregin suytu onay da, oghan qayta jylu beru qiyn eken. 
Áriyne, mende grammatikalyq qateler bar shyghar jәne men kóbinese óz dialektimde jazghan shygharmyn. Biraq siz jýrekpen týsinuge tiyissiz. Jazbany siz ben menen basqa eshkim oqymauy tiyis. Búl ekeumizding aramyzdaghy syr. 
Agha, sizding qaryndasynyz Mәnshýk az da bolsa, baqyty ómir sýrgen eken. Tughan bauyrynyng meyirimine bólenip, syr jasyrmay bóliskenge ne jetsin!
Mening bala kezimde kórshimiz kiyik balasyn asyrap, «Botakóz» degen at qoyghan. Keyin ózderi soyyp jep qoydy. Sol kiyikting beyshara laghy esimnen shyqpay qoydy. Men de sol sekildimin. Ishki janym adamdardan bezip, basqa dýniyeni izdeydi. 

Aynalayyn Marjan! 

Sening aghynnan aqtarylghan syr-namandy oqyp shyghyp, beykýnә, nәp-nәzik, qyp-qysqa, biraq úzaq ghúmyrynnyng kuәgeri boldym. Múnyng ózi maghan degen seniminning (seziminning dep aita almaymyn) úshyp jetken alghashqy qarlyghashy sekildi. Sen alghash kelgende túla boyynda túnyp túrghan tazalyqty , eptep qiyalshyldau, eptep әserlengishteu, biraq kózi júmyp kólge sekirer batyldyghynmen, tәuekel týbi jel qayyq dep, bekem bekiner, ómirding tek shuaghyn ansaytyn kónilinning kólenkeden (ókinishke oray ómirde kóp kezdesetin) ýrkek tartar minezinen habardar bolghan edim. Sen maghan janadan ayaqtanghan maraldyng qozyqasy sekildi, adam balasy qol júmsaghandy qoyyp, súghyna qaraugha da ayaytyn ayauly nәzik sәule syndy әser qaldyrdyn. Men, shynynda da «Jetim botadaghy» Aqbota tirilip kelgendey , «Agha» dep riyasyz erkelegendey әri quandym, әri qoryqtym... Taptaugha qimaytyn jasyl jaylau sekildi jas ómirine mening jazghandarym әser etse, kómektesse, jiger berse, mine osy jeter biz sekildi qaqsaldargha. Sening ertenindi bal ashyp boljay almaymyn. Tek bir ghana tilek – osynau taza da tәkappar qalpynda mәngi kóz aldymda qalsang deymin. 
Men múnday jazbany eshkimge (esh hatqa jauap) jazbaushy edim, sondyqtan da roman jazghannan әlde qayda qiyn boldy. Eshkimning aldynda jaqsy kórinuge tyrashtanbaghan basym, sening aldynda da bar minez-qúlqymmen qalghym keledi. Bir sharshau bar, jalyghu bar, týnilu bar, senbestik bar boyymda. Sebep?...Bilmeymin... 

O.Bókey. 2.VII. 85 j.

Agha!
Sizding jazbanyzdy oqy otyryp, dýniyede shyn quanysh, shyn baqyt bar ekenin sezindim. Óitkeni, mening janymynyng kiltin tapqan siz boldynyz. Siz meni bar kónilmen aqtaryla (eriksiz) sayrattynyz (túnghysh ret). Sizge búdan basqa eshnәrse artyq auyz aita almaymyn. Sebebi, mening aitpaghymdy aqbota aityp qoydy. 
Sizding әrbir sóziniz maghan quat beredi. 
Agha prosto slov net!
Agha, sizding «dos bolayyq» dep aitqan sóziniz meni tolghandyrady da oilandyrady. Meni kópshilik júrttar ónimnen ishki sezimimdi bayqay bermeydi. Siz sol sózdi aitqannan bastap, qanday ekenin ózim de bilmeymin, әiteuir jan dýniyemnen belgisiz bir sezim tuyp tolqyp kettim. Áli de...
«Dos» degen sózding shyn maghynasynda óz ýninde túnghysh ret estip, sezgennen shyghar, bәlkim. Men   ýige jetkenshe de, keyin de oilandym. Búl sózdi ózimnen ózim qyzghandym. Mýmkin men dos bola almaytyn shygharmyn ...biraq, aghajan, men sizdi ózinizdey bolmaghanmen týsinuge tyrysamyn. Agha, sizding boyynyzda (mening aghalarymynng maghan degen sezimederining shashyrandy bólshekterin jinaqtap, jәne soghan taghy da ýstemelep jylulyq qosyp, maghan әdeyilep bireu jibergen sekildi) men shuaqtaugha jetetindey jylulyq bar. 
Mening ómirge degen kózqarasym әlsiz, ornyqsyz. Tayanyshty kerek etedi. Keyde oigha shomyp otyryp, mýmkin osynyng bәri týs shyghar dep qorqamyn. Eshkim meni oyatpasa eken dep tileymin. Osylay jaqsy týstin, meni zaryqtyrghan týsting jeteginde qalghy bersem eken dep oilaymyn. 
Agha, sizding jazbanyzdy әrbir kishkentay әripter ashyp qalghan kezde ýlken núr sәulesin shashyp, meni qaryp týsedi. 
Mening barlyq taghdyrym sol әripterding qalqasyna kirip jasyrynghanday. Mýmkin múnday jazbany túnghysh ret alghannan shyghar, bilmeymin...
Agha, men sizdi qoyargha jer tappaymyn. Sizdi qashanda elendep izdep túram, qanshama jabayy bolsam da...

Agha!

Men sizge kýndelikti berem dep oilap edim, sizben әngimelesemin dep jýrip úmytyp ketippin. 
Sonsong qaytadan jazyp otyrmyn. 
Agha, men kýn ótken sayyn bir-birimizdi joghaltyp alatynday qorqamyn. Búdan búryn mening ruhany daghdarysqa úshyraghanymdy bilesiz. Sol apattan qútqaryp alghan siz bolatynsyz. Siz andaghy jazulardy týsinbey otyrghan bolarsyz. (Qyz dәpterding shetine eki auyz fransuzsha sóz jazghan, sony aityp otyr – Q.Q) Onyng qysqasha mazmúny sizding óz sóziniz:
«Men – Jer Shary siyaqty...japadan jalghyzbyn».
Oghan men: «Men de ózimshe jeke- dara júldyzdyng birimin» dep jauap qaytardym. 
Agha, men osy ómirde kóp pendelerding biri siyaqty emes, ózimning jeke-daralyghymdy saqtaghym keledi. Áriyne, sizding kómeginiz qajet. Tek, agha, meni ayay kórmeniz, qayta meni týsininiz.
Mening sizge degen sezimimdi ózim de týsinbeymin, tek әiteur, sizge qatty arqa sýiedim. Sonda ghana qúrdymgha qúlamaytynyma senimdimin. 

Marjan!

Sening jazghanyndy «óldim» degende ejiktep (sauatsyz adamday) oqyp shyqtym-au. Tipti әr sózdi jygha ajyratpasam da oqymay-aq týsine, týisine beretin sekildimin. Óitkeni , sen men ýshin suretshi bolmasa da býkil adamzat úghyp, týsinetin keremet polotno, әdemi peyzaj nemese «Alenushka» ispetti, bir qaraghanda-aq janyndy jaylaugha bastar siqyrly kýsh, synghyrly kýlki, móp-móldr tazalyghynmen úghynyqtysyn. XX ghasyrdyng ayaqtalar shaghynda osynday – ulitra kiyim, azanda jaughan aqsha qarday úyandyghymen jarasqan qazaq qyzdary qalghanyna quanamyn jәne onyng amandyghyn Tәnirden tileymin. Búl asyghys ta asau dýniyede bireuge erkin erkeler óris tapsan, shynshyl kónilmen jan syryndy aqtarghyng kelse – Ol Men . Ylghy da uaqyty jetpey pysynap, sharshap, shaldyghyp, dýniyening bar-barlyghyna nemketti qarap qajyghan aghandy oqta-tekte týrtip oyatyp, әldeqashan jat bolyp, qosh-qoshyn aitqan jastyghyna qoltyghynan demep jeteleseng – onda-býginde jýregim ainyp úmyta bastaghan tvorchestvogha qayta quat bergendeysing be?.. Siz ben bizding aramyzda tabighy týrde jalghanghan, basqanyng kózine kórinbeytin, kórse de týsinbeytin, jibek nәzik jip – ýzilmes ýmitting myqty ruhy ispetti. Songhy jyldary jalghyz janymdy jaralaghan qayghy ýstime qúya salghan las batpaq syqyldy edi, etpetimnen týsip, esengirep jatqanymda әldekim kelip taza sezimmen tazarta bastady. Kózimdi ashyp, «Qúday –au, búl kim?» dep, tanyrqay qarasam – Aqbota beynesindegi Ózing ekensin.

P.S. Ekeumiz, bәribir bir nәrseni, eng kerek , onsyz bolmaytyn nәrseni bayqamaghan, elemegensip jýrmiz. Shyndyghynda, sonyng ózi jaqsy. Al, týbi oghan da jolygharmyz. 

Agha!

Sanamda, kóz aldymda túryp aldynyz, ketpey qoydynyz. Saghat ekiden asyp ketti, basqalar úiqyda, men ertengi emtihangha dayyndalghansymaq bolyp otyrmyn. Jol-jolda әripterding arasynan da jarysyp siz qalmay qoydynyz. Ne istep jatyr ekensiz Siz?!
Álde úiyqtay almay, auryp, azapqa týsip jatyr ma ekensiz? Meni oiladynyz ba? Biraq, onday kezderde sizding janynyzda bola almaymyn ghoy. 
Taghdyr solay – Cess la vie – se lya vy (oqyluy).
Agha, men sizding ómirinizdi bilgim keledi. Qyzyqqannan emes. Sizding janynyzdy terenirek týsingim keledi. Tas Aqbotagha aitsa: «Siz júmbaq jansyz», - dep, men sizge aitqym keledi: Ras, Tas sekildi sizding de ómirden jalygha bastaghanynyz anyq, biraq, qanday, qalay?

9.1985.

Marjan!

...Mening úiyqtay almay, auryp, azap shegip jýrgenim ras. Týni boyy dónbekship shyghyp, kýndiz júmysqa barghanda nemese kóshege shyqqanda «bóri aryghyn bildirmes» dep, «Kerbúghyday kerilip» shygha kelemin. Mening sәl túiyqtau, sәl júmbaqtau bolyp kórinetinim, sol bir auyr qayghydan әli de qúlan -taza aiygha almay, múnnyng shyrmauynda jýrgenimnen shyghar. Áytpese,   sebep-saldarsyz «ólem» dep, ómirge kelgenine ókinip jýrgen men joq. Áli de jazsam degen oiym bar; әli de bala sýiip, úrpaq qaldyrsam degen arman bar. «Qalay, kimnen?» - mine, osy osy súraqtyng jauabyn sheshuge ensemdi basqan zirkil zil múrsat bermey túr. Onyng barlyghyn terendep aitugha Siz ben Bizge jaghday kerek, onasha otau kerek, ya senim otauy kerek. Taghdyr jazsa...oghan da oryn tabylar. 
Endi biraz kýnde eline attanasyn. Kóriskenshe kýn jaqsy bolsyn deymin. Kóp tentek bolma...Asyghys ta asu ómirding aghysyna qasaqana qarsy jýzgende ghana izdegen zatyndy taba alasyn. Al, Siz ben Bizding aramyzda Uaqyt atty tereng de aghyndy ózen bar. Odan jýzip ótu qolymyzdan kele qoyar ma eken?...
Endigi jauap-jazbany sen auyldan kelgende kýtem. 

O.B. 16.VII.85 j.

Agha!

Samolette de, poezda da, mashinada da sizdi bir sәt te bolsyn esimnen shygharmay, jol boyy damylsyz oilap keldim. Gurievke jetkenshe «Jetim botany» taghy da oqyp shyqtym. Almatydan әri qashyp, әri qimay attandym. ..Qimaghanymnyng sebebi sizge týsinikti bolar...al, qashuymnyng sebebi talay ret jauyz niyetti adamdardyng qolyna týse jazdap, әreng qútyldym. Sonyng bәri mening jýregimde jigitterge degen yza-kek ornata bastady. Qyz bolyp tuylghanyma ókindim. Qara júmys istegenimning arqasynda aman qalyp jýrmin...
Múnyng bәrin men sizden eshtene jasyrghym kelmegennen aityp otyrmyn.
Auylgha da keldim. Bәri shu-shu etip qarsy alyp, amandasyp jatyr, al men bәribir sizdi oilaumen boldym. «Qyz jat júrttyq » degen osy shyghar. 

22.07.85.

Agha!

Sizden alysta jýrgen sayyn sizdi oilaumen boldym. Siz qazir Altayda jýrgen shygharsyz. Al, men ýide tekten tek jatyrmyn. Keshke kinogha baramyn. Klastas qyzdar keldi. Al, basqa uaqytta onasha qalghanda sizdi oilaymyn. Aldaghy taghdyrymdy oilap mazasyzdanamyn. Qazir Gh. Mýsirepovtyng «Úlpanyn» oqyp jatyrmyn...
Mening aldymda eki aiyrylghan bitispes, qarama-qarsy eki ómir joly bar, men sonyng birin tandauym kerek. 
Bilmeymin. Qiyn...qiyn... 

30.VII.85.

Agha!
Men qazir sizdi búrynghydan da kóp, on ese, jýz ese kóp oilaymyn. Sizben aqyldasamyn, syrlasamyn, sóilesemin, biraq úryspaymyn. 
Týn qanshama qysqa bolsa da úiyqtay almay, jyndanyp kete jazdaymyn. Sonsong sharshap baryp úiyqtap ketemin. Odan song kóretinim de kileng azapty týs. Kýn jana shyghyp kele jatqanda taghy oyanyp ketemin, sol oyanghanyma quanam. Óitkeni tang atsa azapty týsten de qútylam. Revmatizmning әseri bolsa kerek. Jaqynda túzdy ystyq sumen emdeluge jýretin shygharmyn (búiyrsa!...)

2 avgust, 1985 jyl.

Agha!

Býgin sizdi kórip amandyghynyzgha kóz jetkizgim kelip túr. Siz bar bolsanyz – men de barmyn...
Agha, sizdi qatty saghyndym!
Biraq jaqyndap ketsem renjitip alam ba dep oilaymyn. Sizge degen saghynyshymdy joldaytyn aq qúsym bolsa ghoy. Terezeden kirip, sizding iyghynyzgha qonyp otyryp, mening saghynyshymdy jetkizer edi- au.
Agha, men sizge jetsem búrynghy tentektigimdi qoyar edim. Mamam býgin auyryp qaldy. Estigen boyda jýgirip baryp istemegen әdetimdi istep, tizesine basymdy qoyyp jylap aldym. Keyingi kezde búryn ózim qúlaq qoymaghan әngimelerdi siz ýshin dep tynday jýretin boldym. 

Avgust

Agha!

Endi bir aidan keyin, búiyrsa, sizdi de kóretin shygharmyn. Soghan deyingi kýnder jyljymaydy-aq. Býgin bolinisadaghy alghashqy kýnim. Jaman bastalmaghan siyaqty. Endi jatyp alyp sizdi oilaghannan basqa sharua joq. Sizden alystaghan sayyn bolashaq jayly jii oilaymyn. Agha, men sizidi sýiemin, biraq...
Osyny oilap, oiym ongha bólinedi. Endi ne bolsa sizben úzaq ta ashyq әngimelesken dúrys bolar. Búl bir jaghynan alyp qaraghanda sau basqa saqina tileushilik bolar edi. Basqa da amalymyz joq qoy. 

Agha!

Osy uaqytqa deyin oiym ongha bólinip bir sheshimge kele almay azaptanyp keldim. 
Endi ne bolsa sizben ashyq –tereng sóilesm deymin. «Biyl jazdan beri qatty ózgerdin»,- deydi jeneshem, «aqyl kiripti». 
Ómirge nalyp, ókpe aitarym joq, ne de bolsa kónip aldym. 

(Osy jerden kýndelik ýziledi. Kýndelikting arasynda tórt býktelgen tórt paraq hat shyqty. Búl da Marjannyng qolymen jazylghan – Q.Q)

Agha!

Agha, men sizge eng qorqynyshty, eng súmdyq, ishimde merez bolyp qatqan auyr syrdy aitpaq edim, aita almadym, aita almaydy ekenmin.
Óitkeni ol siz oilaghanday emes. Onday bolsa ózimnen kórer edim ghoy. 
Kimnen kórerimdi bilmeymin...
Qúdaydan ba?... 
Men ózimning sizdi sýngge haqym joq  ekenin bilip túryp, sizge úmtyldym.
Men ózimning osynday ekenimdi Sizge jetkize almadym, kezinde.
Siz bilgennen keyin baryp aitugha jenilirek bolady dep oilap edim. Jenil túrmaq eki ese qayghygha batyryp jiberdi: siz eshtene bilmey túrghanda búidany ýzip ketuge bolar edi. 
Al, mening olay etu qolymnan kelmedi. Sizding menen әldeqayda alysta, biyik shynda túrghanynyzdy kóre túra, qolymdy sozyp tyrmysa berem, nege?!
Bilmeymin...

Agha!
Siz mening janymdy týsiner eng jaqyn adamym bolsanyz da men ózim jayly aita almaymyn. Birinshiden, mening onday súmdyqty (moyyndap túrsam da) aitugha auzym barmaydy. 
Ekinshiden, kóz kórip, qúlaq estimegen súmdyqty estirtuge sizdi qimadym. Óitkeni, Siz «beker aittyn» dep ókinesiz, qúday aqyna ókinesiz... Bilmeymin, mening dýniyege kelgenim Qúdaygha únamaghan shyghar. 

Agha!
Siz meni ayamanyz! Men 13 jyldan beri, ómir boyy, jar qúshyp, bala sýimey ótetin taghdyryma kóngenmin. Mende balalyq shaqta bolghan emes. Bir kýni soqqan dauyl bәrin de úshyryp әketken...men onda kýnәsiz perishte edim...
Áke-sheshem boyjetken (syrtymnan qúr jyltyraghan) týrime qarap mәz, qúr keudem syryldap, әreng jer basyp tiri jýrgenimdi qaydan bilsin!
Jighan jasaularynyng da sol býktelegen qyry jazylmay tozatynyn da sezbeydi!

Agha!
Siz mening salqyndyghyma renjip, kinәlamanyz! Mening jaghdayym betime shirkeu bolyp túrghanda, men Sizdi saghyna túryp, saghynbaymyn; qúshqym kep túryp, qúsha almaymyn. Óitkeni múnday jantýrshigerlik súmdyq eshqanday tarihta da, kitapta da jazylmaghan. Layym jazylmaghay da – onday nәrse kýndelikti oqighigha ainala kóremesin! Dos týgili, dúshpanyma da bermesin. Sondyqtan, Agha, siz menen ol jayly súrap qinamanyz. 
20 jasqa endi shyghatyn bolsam da, bolary bolyp, boyauy sinip qoyghan qart adam siyaqtymyn. Baqytty saghattarym túrmaq, baqytty minuttarym da bolmaghan eken. Ómirim toly óksik, bir saryndy ótip keledi. Ómirden jalyqtym. 13 jyl búrynghy suret kóz aldymnan ketpeydi...
Mening jazyghym joq edi, endi eriksizden eriksiz jazyqty – kýnәli bolyp shyghamyn...Qúday ne de bolsa tyrnaghyn myqtap batyrdy. Ertengi jarqyn bolashaghy joq, kónilsiz jay keship jatqan jaghday bar, Agha!
Kimdi qarghayyn. ...mening barlyq qayghym osynda jatyr.
Men, sirә,  endi, Sizden qol ýzip kete almaytyn siyaqtymyn.... «At ainalyp qazyghyn tabady». Eng bolmaghanda telefon soghyp túrghym keledi. 
Meni siz ghana týsinetin...

(...Osy jerden hat ta tәmam bolady. Kýndelik avtorynyng odan arghy taghdyry maghan beymәlim. Bәlkim jazushyny jaqynyraq biletinder búl oqighanyng barysynan habardar da shyghar. Sol bir әldeqashan ótip ketken oqighadan qalghan myna kýdelik – jylap qalghan bir mahabbatyng tarihy sekildi. Qúdaygha ghana ayan, eki adamgha ghana ortaq syrdy jalpaq júrtqa jariya etip jazyqsyz jannyng jýregine jazylmas jara salsam, keshirim súraymyn... Meniki Oralhan atty júmbaq planetanyng bylayghy júrqa belgisiz, bizge ghana kezdeysoq(bәlkim kezdeysoq emes) ayan bolghan bio syryna jaryq týsiru ghana... – Q.Q.)

Abai.kz