Asyq atudan respublikalyq ashyq turnir ótedi degendi estigende erekshe quandyq. Últtyq sport týrleri qauymdastyghyna aldyn-ala (bir ay búryn!) tapsyrys berip, Saduaqas jәne basqa da jaqsy oiyn kórsetip jýrgen birneshe bauyrlarymyzben birge baq synap qaytayyq әri últtyq oiynymyzdyng damuyna óz ýlesimizdi qosayyq dep oiladyq. Búl kýndi asygha kýttik. 25 mamyr kýni tanerteng erte alyp–úshyp oiyn bolatyn jerge jettik. Jarys bastalghaly jatyr eken. Mine, qyzyq, bizding aty-jónimiz tizimde joq. Sebebin bilu ýshin úiymdastyru alqasyna bardyq. Olar: «Biz bilmeymiz, barlyghy aldyn-ala jazylyp qoyghan, kesh qaldynyzdar» dep qarap otyr. Biz  aldyn-ala jazylghanymyzdy aityp, shyr-pyr boldyq. «Kesh qaldynyzdar, bauyrym, boldy, jeter endi» dep suyq qayyrdy úiymdastyrushylardyng biri. «Aytqan sózdi úghasyng ba, bir aitqan song boldy ghoy, nege qazbalay beresin. Ashyq pa, jabyq pa onda sharuam joq. Ár oblystan bir komanda qatysady, boldy, bitti» dep zekip tastady  taghy biri. Respublikalyq turnirge aldymen auylda, sodan song audanda irikteu bolmaushy ma edi? «Jinalghan  komandalar qashan, qaydan irikteuden ótti?» degen súraghyma irikteu bolghan joq degen jauap aldym. Demek, әr aimaqtan oiynshylar qatyssa jarys respublikalyq degen  ataugha ie bola ma?

Men qarap qalmay oiyngha qatysyp jatqan oiynshylardan búl jarysqa qalay kelgenderin súrastyrdym. Olar úiymdastyrushylardyng ózderi shaqyrghanyn aitty.  Búl kýni bizden  basqa da qanshama bala oiyngha qatysa almady. Osy kýnge deyin útyp alghan ýsh jýzge juyq  asyghyn arqalaghan Sәduaqas  pen jetim qozyday kózderi alaq-júlaq etken bauyrlarymyz kimge shaghynaryn bilmey sharasyz kýy keshti. Osy sәtte Sәduaqastyng qorjynyndaghy tompighan kóp asyqty bayqap qalghan jurnalister kameralaryn alyp, enteley jóneldi. Olar: «Múnshama asyqty qaydan aldyn, kim berdi?» dep jan-jaqtan súraqtaryn jaudyryp jatyr. Kónil hoshy bolmay túrghan bozbala bolsa, kameragha týsu ýshin kelmegenin aityp, sóilemey qoydy. Onyng asyghyna qyzyqqan jurnalister qoyar da qoymay, aqyry ony kameragha týsiruge kóndirdi. «Men búl asyqtardy auyl balalarynan útyp aldym, osy kýnge deyin meni útqan bala bolghan emes» dep bir maqtanyp qoydy, «Biraq osy jarysqa kelip, qatysa almay túrghanym ókinishti. Sonda búl jarys kimder ýshin úiymdastyrylghan?» dep renishin bildirdi. Jurnalisterding «Oyyngha nege qatysa almadyn?» degen saualdaryna: «Ol jaghyn úiymdastyrushylardan súranyzdar» dep búrtiyp, teris qarady.

Búl sharanyng  kemshiligin aityp, aiybyn betine basu bizding maqsatymyz emes, әriyne. Qarapayym qazaq balasy oinap jýrgen asyq oiynyn tym resmiylendirip jibergenderine qynjyldyq. Aytpaqshy, oiyn sonynda ortagha óner júldyzdaryn shaqyryp, asyq atqyzyp, solardy tamashalaugha shaqyrdy.  «Asyq atularyn qaranyzdarshy» dep olardy asyra maqtady. Sonda búl jarystyng maqsaty ne? Ol kimder ýshin úiymdastyrylghan? Áldebireui maghan kelip: «Óner júldyzdarymen birge asyq atynyz» dep shaqyrdy. Auyldan shyqqan qara domalaq bauyrlarym esikten syghalap túrghanda, men qalay alansyz asyq atady ekenmin?! Últtyq oiynymyzdy úlyqtaghanymyz osy ma? Ony jandandyratyn jas úrpaqtyng ynta-yqylasyn arttyrudyng ornyna olardyng kónilin qaldyrsaq, keleshegimiz qalay bolmaq?  Sony oilaghan jan boldy ma eken? Ne kerek, búl kýni asyq atamyz dep qúlshynyp barghan kónilimiz su sepkendey basylyp, ensemiz týsip, ýige qayttyq.  

P.S.

Jas kezimizde atalarymyz er balalardy shaqyryp: «Qaysysyng qoydy júlmalamay soya alasyndar» deushi edi. Sol aitqanday, qoydy da shyn qasapshynyng soyghany dúrys-au. Baluany say bolsa, bәigesin kýlip bergen qazaqtyng balasy edik qoy, bir balany oiyngha qosudyng sonshalyqty qiyn bolghany ma? Myna  jaghdaydan keyin talaygha ýlgi bolyp jýrgen Sәduaqas inimiz  asyqtaryn  tastay salmasa  jarar edi...

Múhtar Túrtayúly

Abai.kz