BIR QARLAGTYNG ÓZINEN QANShAMA FILM TÝSIRUGE BOLADY...
Fen Syaogannyng «1942-ini eske alu» («Vspominaya 1942») atty dramalyq filimi byltyr «Oskargha» «layyq» dep tabylmaghanymen «oza shauyp, osqyrynyp» túrghan dýnie ekendigine kinoәlemining kózi jetti. Mәsele «Oskarda» emes, mәsele sol «Oskargha» ekinshi dýniyejýzilik soghys túsyndaghy Jýngo halqynyng qan-josa bolghan taghdyryn tanbalaghan kartinany úsynghan rejisserding azamattyq ústanymynda. Qytaydyng kinoindustriyasy qatty damyp barady. Atalghan filim turaly qysqasha pikirimizde ony da esepke alghan jón shyghar. Onyng ýstine QHR kommunister biyliginde bolghanymen býgingi qytay kommunisteri sovet odaghynyng kommunisteri siyaqty kertarpalyqtan, qoghamnyng ruhany ómirin totalitarlyq jýige salyp jýn qyludan boylaryn aulaq ústaydy. Jan Kayshiyden bastalghan qyrghyn, qazirgi Jýngo memleketining týzimin jasaghan Maonyng kezinde shegine jetken ashtyq pen sýrgin turaly qytayda kino týsiruge, roman jazugha jәne ony jalghannyng jaryghyna jariya etuge mýmkindik berilgen. Bir tanqalarlyghy kommunsiyter biyliginen resmy týrde bas tartqan Resey men Tәuelsiz Qazaqstanda túlymdy úldardy túl qylghan kýnderding ashy shyndyghyn ashyp jazugha, kórsetuge ýnsiz tiym salynghany әrkez bayqalyp túrady. Áytpese, bir Qarlagtyng ózinen qazaq-orys rejisserleri qasiretke toly qanshama filim týsirer edi... Hasan Oraltay aghamyzdyng «Elimaylap ótken ómir» atty estelik kitaby jer betining alapat súmdyghyn bosa keshken qazaq kóshi turaly epopeyalyq tuyndynyng dayyn ssenariyi emes pe?.. Oibay, tolyp jatyr. Sonyng biri joq. Týk kórmegendey, ayaghymyz aspannan salbyrap týse qalghanday bolyp tanaulap jýrmiz. Biraq, qazaq azabyn shekken HH ghasyrdyng súrqiya súmdyghy bәribir kinoda da, әdebiyette de bezbendeledi. Ádeby shygharmalardy ózimiz birdene qylarmyz, al Stalinning qazaq dalasyn tútqyndar lagerine ainaldyrmaqqa әrekettengen qaskýnem pighylyn kinoәleminde «әshkereleuge» ózimizding rejisserlerding erik-jigeri men shygharmashylyq әleueti jetpese, sheteldikter týbi qolgha alatyn bolady. Qashan aitty demenizder...
(Dәuren Quattyng FB paraqshasynan alyndy)