فەن سياوگاننىڭ «1942-ءىنى ەسكە الۋ» («ۆسپومينايا 1942») اتتى درامالىق ءفيلمى بىلتىر «وسكارعا» «لايىق» دەپ تابىلماعانىمەن «وزا شاۋىپ، وسقىرىنىپ» تۇرعان دۇنيە ەكەندىگىنە كينوالەمىنىڭ كوزى جەتتى. ماسەلە «وسكاردا» ەمەس، ماسەلە  سول «وسكارعا» ەكىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس تۇسىنداعى جۇڭگو حالقىنىڭ قان-جوسا بولعان تاعدىرىن تاڭبالاعان كارتينانى ۇسىنعان رەجيسسەردىڭ ازاماتتىق ۇستانىمىندا. قىتايدىڭ كينويندۋسترياسى قاتتى دامىپ بارادى. اتالعان فيلم تۋرالى قىسقاشا پىكىرىمىزدە ونى دا ەسەپكە العان ءجون شىعار. ونىڭ ۇستىنە قحر كوممۋنيستەر بيلىگىندە بولعانىمەن بۇگىنگى قىتاي كوممۋنيستەرى سوۆەت وداعىنىڭ كوممۋنيستەرى سياقتى كەرتارپالىقتان، قوعامنىڭ رۋحاني ءومىرىن توتاليتارلىق جۇيگە سالىپ ءجۇن قىلۋدان بويلارىن اۋلاق ۇستايدى. جان كايشيدەن باستالعان قىرعىن، قازىرگى جۇڭگو مەملەكەتىنىڭ ءتۇزىمىن جاساعان ماونىڭ كەزىندە شەگىنە جەتكەن اشتىق پەن سۇرگىن تۋرالى قىتايدا كينو تۇسىرۋگە، رومان جازۋعا جانە ونى جالعاننىڭ جارىعىنا جاريا ەتۋگە مۇمكىندىك بەرىلگەن. ءبىر تاڭقالارلىعى كوممۋنسيتەر بيلىگىنەن رەسمي تۇردە باس تارتقان رەسەي مەن تاۋەلسىز قازاقستاندا تۇلىمدى ۇلداردى تۇل قىلعان كۇندەردىڭ اششى شىندىعىن اشىپ جازۋعا، كورسەتۋگە ءۇنسىز تيىم سالىنعانى اركەز بايقالىپ تۇرادى. ايتپەسە، ءبىر قارلاگتىڭ وزىنەن قازاق-ورىس رەجيسسەرلەرى قاسىرەتكە تولى قانشاما فيلم تۇسىرەر ەدى... حاسان ورالتاي اعامىزدىڭ «ەلىمايلاپ وتكەن ءومىر» اتتى ەستەلىك كىتابى جەر بەتىنىڭ الاپات سۇمدىعىن بوسا كەشكەن قازاق كوشى تۋرالى ەپوپەيالىق تۋىندىنىڭ دايىن ستسەناريى ەمەس پە؟.. ويباي، تولىپ جاتىر. سونىڭ ءبىرى جوق. تۇك كورمەگەندەي، اياعىمىز اسپاننان سالبىراپ تۇسە قالعانداي بولىپ تاناۋلاپ ءجۇرمىز. بىراق، قازاق ازابىن شەككەن حح عاسىردىڭ سۇرقيا سۇمدىعى ءبارىبىر كينودا دا، ادەبيەتتە دە بەزبەندەلەدى. ادەبي شىعارمالاردى ءوزىمىز بىردەڭە قىلارمىز، ال ءستاليننىڭ قازاق دالاسىن تۇتقىندار لاگەرىنە اينالدىرماققا ارەكەتتەنگەن قاسكۇنەم پيعىلىن كينوالەمىندە «اشكەرەلەۋگە» ءوزىمىزدىڭ رەجيسسەرلەردىڭ ەرىك-جىگەرى مەن شىعارماشىلىق الەۋەتى جەتپەسە، شەتەلدىكتەر ءتۇبى قولعا الاتىن بولادى. قاشان ايتتى دەمەڭىزدەر...

(داۋرەن قۋاتتىڭ FB پاراقشاسىنان الىندى)