Qazaq jurnalistikasynda songhy jyldar bederinde bireudi jarnamalap, odan bolmasa syn tezine alyp tabys tabu ýrdisi payda boldy. Múny ýrdis degennen góri ýderis deuge keltin shyghar. Bylayghy júrt jurnalist mamandyghyn ejelgi kәsipting ekinshisi sanaydy. Al birinshisin kópting bәri jaqsy biledi...

Baspasóz kenistiginde jogharyda biz aityp ótken ýderisten ýrikpey, ony jurnalistik tyng tәsil dep esepteytin «SentralAziyaMonitor» degen gazet bar. Osy sary basylymnyng bas redaktory Biygeldi Ghabdullinning gazetti bopsalau qúralyna ainaldyryp alypty degen alyp-qashpa sóz estilip qalyp jýr. Uaqytysynda shet elge deyin asyp, ataghynan at ýrkerdey bolghan redaktordy rasynda joghary qyzmettegi sheneunikter jaqsy tanidy. Tanymaghanda qaytsin, óitkeni Biyekeng tanymaghandardy «tanytyp» alugha mashyqtanghan. Osy sebepti olardyng kóbi  «ash bәleden, qash bәle», «kәpir toq bolsa–músylman tynysh» dep syrt ainalady. Múny jaqsy biletin redaktor kez-kelgen arnayy tapsyrysty oryndaydy, tek qarjysy tólense bolghany. Bizde qanday da basshynyng sonynan «may sham» alyp týspey-aq qaza bastasanyz talay bylyghyn tabugha bolady. Mysalgha oblys bolmasa, audan ortalyghyna arnauly jurnalist jiberilip qyryna ilikken basshynyng shalys basqan әrbir qadamy jipke tiziledi. Beysharanyng kәsiby biliksizdigi, moraldyq azghyndaghany deysiz be, tapsyrma alghan jurnalist timiskilep redaktordyng tapsyrmasyn qaltqysyz oryndap qaytady. «SentralAziyaMonitor»  basylymyn  qolgha alsanyz, osynday bir salqynnyng syzy bayqalady.  Óitkeni gazetting әr sanynyn oqyp shyghyp Biyekenning joghary qyzmette otyrghan qay sheneunikpen «әmpәi-jәmpәi», al qaysysymen qyrghy qabaq ekenin aiyru qiyngha soqpaydy. Búryndary gazetting qyryna ilikken әkimder men ministrler az bolghan joq. Qosaq arasynda ketkender qatarynda   el aldyndaghy enbekterimen abyroygha jetken Gýlshara Ábdiqalyqova, Berdibek Saparbaev, Qayrat Kelimbetov syndy esimder de kezdesedi. Búl tizimdi úzynsonar etip sozugha da bolady. Bir qaraghanda birtalay әkim men ministr Biygeldi myrzanyng qas dúshpany eken dep oilap qalasyn. Búl ózi qashan bastalghan ýderis edi. Dey túrghanmen, Gabdullin myrzanyn  kezinde ózining oppozisiyadaghy seriktesterinen de osylay «kek» qaytarghanyn qalyng júrt әli úmyta qoyghan joq bolar. Sonymen birge «Nazarbaevsyz Qazaqstan» dep úrandatqany da jadymyzda. Sayasy emigrant bop múhit asqanda rasymen elding janashyry degender de bolghan. Sony ne boldy? Elge aman-esen oralyp keudesine orden, medali taghyp, «kórgen teperishinin» qaytymyna býgingi ózi basqaryp otyrghan gazetti syigha aldy. Múndayda qarapayym adamnyng ózine «Búl ne qylghan batpan qúiryq» degen oy kelmey me? Gazet materialdarynyng «japtym jala, jaqtym kýie» bolyp eshber derek, dәieksiz jazyluynyng ózi redaktor ústanymynyng týpki maqsatyn aiqyndaytyn sekildi. Sonda Biygeldi myrza qasiyet-kie qonghan jurnalist mamandyghyn ejelgi birinshi kәsip qataryna qosqysy kele me?

Shәriphan Qaysar

Abai.kz