JASTAR JEMQORLYQTY DINMEN AQTAMAQ PA?
Ákemiz 1932 jyldyng asharshylyghyn kózben kórip, әzer degende tiri shyqqan adam. Ýkimetten qatty qorqatyn.
Stalindi ólgenshe maqtap ketti. 1991-1998 jyldardaghy qiynshylyqty búiym kórgen joq. Bizge "sender ne, osyny ashtyq dep jýrsinder me? Búl әli toqshylyq qoy" dep otyra beretin. Bizding qanday da bir radikaldy "rezkiy" pikirlerge toqtau salyp otyratyn. "Ey, balam, ýkimetpen oinama. Qalasa bir týnde joq qylady" dep tizgindi tartyp otyratyn. Biz ol kezde jalyndaghan jaspyz. Bәrin qoparyp, ózgertip, gýldendirgimiz keledi. Toqyrap, toqtap túrghan ómirge kónilimiz tolmay búlqynamyz. Ol bolsa "osyghan shýkir, qoyyndar boldy" deydi. Sol ýshin әkemizben talay ret taytalastyq ta. Sosyn ishimnen "búlar endi SSSR-ding tepkisin әbden kórgen. Sanalaryn sodan ýrey biylep aldy. Búl kisiler ketken song jana zamannyng jastary eldi qalay da jana belesterge alyp shyghady" dep senushi edim. Qazir qarap otyrsam, bәri beker siyaqty.
Keshe ghana osynda birneshe dinge beyim birneshe jastarmen sózge kep qaldym. Nege deysiz ghoy? Sebebi, olar myna elding egemendigin joyyp, tәuelsizdikti qúlatudyng az aq aldyna әkep tiregen korrupsionerler men jemqor jýieni din arqyly aqtap alu ýshin baryn saldy. Aytatyn uәjderi "Qalay tyrbansang da Allanyng nәsip etkeni ghana búiyrady", "Áu, basta ne jep, ne ishetinimizdi Alla belgilep qoyghan. Sodan asyp kete almaysyn", "Biylikting esh kinәsi joq qazirgi joqshylyqqa. Halyqtyng peyiline qaray biyleushi degen. Halyqtyng ózine osy layyq" degen synayda jalghasyp kete beredi. Men jalyn atyp, asau atsha tulap túrugha tiyisti jastardyng osynshalyqty passiv minezine qayran qaldym. Oqymaghan jay adamnyng ózi myna jemqor jýiening júrtty óltiruge ainalghanyn bilip sezip te otyr. Para bermese tyrnaqtay da isi tynbaytynyn kýnige kórip otyr. Sonda da dindi ortagha kóldeneng tarta otyryp, korrupsiyagha shyrmalyp qalghan sistemany sudan aq, sýtten taza etip aqtap alugha degen qúshtarlyq rasynda da qaydan shyghady?
Mysaly ýkimet әielderding balasyna beriletin aqysyn san týrlu syltaumen bermey soza beredi. Kýmis alqa alu ýshin endi kórshinnen baryp minezdeme qaghaz jazdyryp әkel degenge deyin bardy. Sonda mening kórshilerim ýkimettki organgha "Iya, rastaymyn. Kórshimning alty balasy bar. Ol jaqsy әiel. Kýieuimen, enesimen, qayyn agha, qayyn inilerimen jaqsy syilasyp túrady" dep minezdeme berui kerek pe? Dinshil jas jigit maghan "Aqynyzdy talap etpeniz. Oghan ýkimetting esh qatysy joq. Ony Alla sizge nәsip etetin. Tipti Nazarbev jeke ózi búiyrsa da Alladan rúqsat bolmasa ol "posobiyeni" esh ala almapsyz da" dep jauap qatty. Ákelerimizdi ghoy 32-ning ashtaghyn kórgen dep aqtadyq. Ádiletti qogham qúru ýshin baryn saluy tiyis endigi jastardyng myna әreketin nemen aqtaymyz?
Sanjar Kerimbay
Facebook-tegi paraqshasynan