Birneshe apta búryn QR ÚEM Tabighy monopoliyalardy retteu jәne bәsekelestikti qorghau komiyteti «Kcell» kompaniyasynyn óz abonentterine 1,5 milliardtan astam tengeni qaytaratynyn habarlady. Sonda «Kcell» búnshama qomaqty qarajatty tútynushylarynyng erkinsiz alyp qoyghan ba? Jalpy, Qazaqstandaghy baghasy jaghynan eng qymbat baylanys operatory - Kcell ekenin búghan deyin de BAQ jazghan. ComNews Research kompaniyasy zertteuleri osynday qortyndy jasapty.

 «Activ», «Kcell»  jәne «Vegaline» sauda belgilerimen elimizding baylanys kenistiginde qyzmet etip kele jatqan kompaniya 2010 jyly osy sala boyynsha elimizdegi qyzmet kórsetushilerding 50 % naryghyn iyelengen. Osy jyly — kompaniya 167 mlrd. tenge tabys tauypty. 2013 jyldyng 31 jeltoqsan aiynda kompaniyanyng abonenttik bazasy 14,3 milliongha jetken.

«Kcell GSM Qazaqstan» iri skandinaviyalyq telekommunikasiyalyq holding Turkcell men  TeliaSoneral qúramyna kiredi, kompaniyanyng 49% «Qazaqtelekom» AQ-qa tiyesili. Al «Qazaqtelekom» kompaniyasynyng ózining 48 payyz aksiyasy sheteldikter (15,20 % - Bodam B.V. 13,90 % - Bank of New York) ýlesinde.

ÚEM taratqan aqparatqa say, "Ksell" AQ tútynushylargha 1,5 milliard tengeden asatyn aqshalay qarajatty zattay mәnde, tengerimde 2012 jәne 2013 jyldyng 9 aiy ýshin ghana qaytarady eken. Mýmkin atalmysh kompaniya osy kórsetilgen uaqytqa deyin de, keyin de tútynushylarynan orynsyz qarajat qymqyryp qalghan bolar. Búlay deuge negiz de bar. Osydan 7-8 jyl búryn «Qazaqtelekom» basshysy Qayrat Kәribjanovtyng aiyna 360 myng dollar enbek aqy altynyn aityp BAQ týgili taqta otyrghan shendiler de tanday qaghysqan edi. Bir adamnyng ózi tartynbay onshalyqty qarajatty alu ýshin әriyne qazynagha qúiylyp túratyn altyn ózen kerek. Odan keyin de tútynushysy kóbeye týsken «Qazaqtelekom», oghan qarasty «Kcell» baghalaryn erkinshe oinatyp, týrli qymbat tarifterimen halyqtyng qaltasyn qaghyp keledi.

Salystyrmaly týrde qarasaq, «Qazaqtelekomgha» qarasty qytaylar qarjylandyratyn «Altel» úyaly baylanys operatory «SMART Unlim+» tariyfinde aiyna 3 990 tengege jeli ishinde mýldem tegin sóilesuler men SMS-ter, al, basqa operatorlargha 250 tegin minut beredi. Sonday-aq osy tólemning ishinde joghary jyldamdyqty 10 GB internet trafik te sizge qyzmet etedi. Búl operatordyng 990 tengege jeli ishinde su tegin, basqa operatorlargha aiyna 100 minut, jәne 7 GB internet trafik beretin «SUPER SMART+» tariyfi de bar.

Shtab-kvartirasy Stokgolimde ornalasqan «Tele 2» operatorynyng úsynyp otyrghan tarifterin alyp qaraytyn bolsaq, «Super +» tariyfi - 880 tengege jeli ishindegi SMS -pen qonyraulary ay boyy tegin, basqa operatorlargha 90 minut tegin sóilesu jәne 5 GB internet trafik beredi. Al 1099 tenge berseniz jeli ishindegi limitsiz tegindikti bylay qoyghanda, basqa operatorlargha 120 minut jәne 15 GB internet trafik beredi. Sonday-aq Qyrghyz, Ózbek, Týrik elderine minutyna bar bolghany segiz tengege qonyrau shalatyn da tarifteri bar.

Amsterdamdyq VimpelCom Ltd. kompaniyasyna qaraytyn TMD jәne birneshe europalyq elderde qyzmet kórsetetin «Beeline-nin» de Qazaqstandaghy baylanys aqysy aitarlyqtay arzan. Mysalgha «Bәri qosylghan 2» tariyfi jeli ishindegi qonyraulargha aiyna sheksiz qoldanatyn mýmkindikpen qosa, QR-daghy basqa baylanys operatorlaryna qonyrau soghuda aiyna 120 minut, sonday-aq, aiyna 10 GB Internet-toptama beredi. Búl qyzmet ýshin aiyna bar-joghy 1190 tg alady.

Al, Ksell-ding 4-5  týrli tarify bar. Bireui «11» dep atalatyn tarif bolsa, qayda sóilessende minutyna osynday qarajat ústaydy. Qazirgi aqparattyq aghyn men mobilidi baylanysqa degen qajettilikting asa joghary túsynda búl túrghyndar ýshin óte qymbat tariyf. Al, jeli ishinde tegin sóileskenmen, basqa operatorlargha minutyna 11 tengeden habarlasatyn «Praym» tariyfi de tiyimsiz. Baghasy aiyna 6 000 tenge. Búl eki tarifte de internet trafikke bólek tóleysiz.

«Kcell» -de «qúrmet» degen tarif bolghan. Bolghanda júmys istep túr. Búryn qosylghandar bolmasa jana abonentterge qosylym jabyq. Basqa operatorlargha alty saghat tegin jәne jeli ishinde sheksiz minuttar. Internetine de tegin qosylugha bolatyn búl tarif ýshin aiyna 15 myng tenge tóleu kerek.

Osy baylanys operatorynyng eng qymbat tariyfi «Bazalyq». Sebebi múnda  Kcell/activ nómirlerine 16,70 tg, Basqa operatorlardyng úyaly nómirlerine 30,50 tg,  Qalalyq nómirlerge 30,50 tg ústaydy minutyna.

«Kcell» kompaniyasyna qarasty «Activ», «Vegaline» sauda belgisindegi operatorlardyng týrli jenildikteri bar tarifteri anaghúrlym kóp. Alayda, arzandyq jaghynan basqa operatorlarmen bәsekelese almaydy. Arzan baghada qyzmet úsynatyn operatorlardyng Qazaqstandaghy taralu aimaghy men qyzmet kórsetu shenberi «Kcell-ge» qaraghanda tar bolghandyqtan, keybir aimaqtar qalasa da, qalamasa da «Kcell-din» qyzmetine jýginuge mәjbýr.

Jyl sayyn Qazaqstanda baylanys pen kommunikasiyaly qyzmetterding arzandaytyny turaly aqparat shyghady. Biraq, «Qazaqtelekom» kerisinshe baghalaryn qymbattatyp jatyr. Tengening qúnsyzdanyp jatqan býgingi qiyn-qystau túsynda bir otbasy orta eseppen 20 myng tengeni baylanys operatorlarynyng qyzmetine júmsaydy eken. Qalalyq jerde búl eki ese joghary baghada tólenedi. Halyqtyng iygiliginen góri óz qaltasyn kóbirek oilaytyn múnday kompaniyalar baghalaryn arzandatpaytyn bolsa, olardy Qazaqstan aumaghynda qyzmet kórsetu liysenziyasynan aiyru kerek. Qúzyrly oryndar kóbine qarjattyng «tonalghannan» keyin jerine qaytu ýshin әreket etip jatady. «Kcell» siyaqty halyqty bildirmey tonap otyrghan kompaniyalardyng qyzmettik bagha turaly shekten shyghuyna osy bastan túsau salmasa, «Kcell» qoghamnyng ýlken keseline ainaluy bek mýmkin.

Núrghaly Núrtay

Abai.kz