QAYRAT NÚRTAS "MÁMBET" PE?
Ghalamtorda Adam Xazar deytin atyn jasyrghan dýmbilez bireu mening qandas bauyrym Qayrat Núrtasty «Mәmbet» dep atapty...
«Oryssha eki sózding basyn qúray almasa da, Muz TV jýldesine layyq dep tanylghan kolhozshy Qayrat Núrtas Ombyny qazaqtyng qalasy deydi. Búl mәmbet Resey qala salyp jatqanda, ózining ata-babasy en dalada qoy baghyp, qala salu oiynda mýlde bolmaghanyn bilse ghoy…», - dep jazypty Adam Xazar degen dýmshe...
Ras, ótken jyly Omby qalasynda ótkizgen konserti kezinde Qayrat Ombyny qazaqtardyng qalasy dep atady. IYә, Qayrat dúrys aitady, Omsk – qazaqtyng jeri bolghan jәne bolyp qalady da, múny tarih dәleldegen. Shyndap kelgende, qay ghasyrda da Resey ókimeti jer betinde órkeniyetti bir qala túrghyzghan emes, tek jaulap alyp, ózine qarata bergen. Qúday Taghala әdil ghoy: erte me-kesh pe, әdildikti ornatady, sonda orysyng Mәskeu qalasynyng manyndaghy shalshyq batpaghymen ghana shaghyn derevnya bolyp qalady...
Basqany qaydam, biraq, Oral qalasynda orys kazaktarmen kýresken, Jayyqtyng jaghasynda búl jebirlermen jaghalasqan men bilemin: orys ozbyrlyghyn qoymaydy. Orys ozbyrlyghyn qoysa, jerding betinde júmaq ornar edi. Áytkenmen, eki júmaqtyng bolmaytyny, jalghyz Júmaqtyng jer betinde emestigi belgili ghoy...
«Júmaq» demekshi, keybireuler «Mәmbet» sózining Múhammed Payghambardyng (s.gh.s) esimderining biri ekenin eskertude. Múndayda qazaq: «Óletin bala – molgha qaray qashady» deydi...
Al, әlgi sandalbay Adam Xazardyng jasyryn atpen pikir jazghanynyng ózi - onyng ata-babasynyng da, ózining de qazaqqa tura sóz aita almaytyn sujýrek ekendigin dәleldeydi...
...Bayaghyda mening tekti ata-babamnyng ayaghyn sýiip, shybyn janyn aman qaldyru ýshin óz qatynyn mening babamnyng qoynyna salyp bergen jәne sol zamannan beri «qazaq» degen sózdi estise, qoryqqannan qany suyp, esinen aiyrylatyn shoshqanyng etin jeytin halyqtyng sasyq úrpaghy, qazaqtan qorqyp, silekeyi salbyrap Adam Hazar dep atyn ótirik jazghan azghyn – mening bauyrym Qayrat Núrtastyng tyrnaghyna da tatymaytyn quys keude, kór peyil maskýnemning biri ghana! Onyng araq býksigen aram apanynan shyqqan sandyraghy – esekting sasyq jeline de tatymaydy.
Múhtar Shahanov aghamyzdyng birde: «Til, últ mýddesi tóniregindegi mәselelerge nemqúraydy qaraytyn azamattardy – qazaq dep eseptemeymin!» – degeni bar edi. Al, Qayrat NÚRTAS – naghyz Qazaq! Ana tilining uyzyn qanyp ishken ruhty qazaq!.. Sondyqtan, Qayrat NÚRTAS orys tiline múqtaj emes! Kerisinshe, orys tili – Qayrat NÚRTAS syndy anasynyng tiline adal, qaysar da sanlaq batyrgha múqtaj!
Qajymúqan GhABDOLLA,
«Qazaq Eli» halyqtyq qozghalysynyng tóraghasy