QAZAQTAR EGEMEN EL BOLGhYSY KELMEYTIN SIYaQTY
Osy qazaqtar ózderi óz aldyna jeke egemen el bolghysy kelmeytin siyaqty.
Sebebi: 1. Ana tilin ýirengisi kelmeydi. 2. Qazaqsha bilgeni de oryssha sóileydi. 3. Ýiinde oryssha sóileydi. 4. Balalaryn orys balabaqshagha beredi. 5. Balalaryn orys mektepte oqytady. 6. Telekanaldardyng bәri oryssha. 7. Kinoteatrda qazaq tilindegi kino kórsetilmeydi. 8.Memlekettik qyzmet orys tilinde jýredi. 9. Memleket qyzmetkerlerining barlyghy oryssha sóileydi. 10. Eldi meken attarynyng deni әli oryssha nemese ólgen orystardyng atynda. 11. Kóshe attary oryssha. 12. Reklamalar oryssha. 13. Búqaralyq transporttyng atauy men ayaldamalar oryssha jariyalanady. 14. Dýkenderde oryssha ghana sóilesedi. Kóshede adamdar bir-birmen oryssha jón súrasady. 15. Jәne eng bastysy osy kýnge deyin adamdardyng aty-jóni, atategi orys sarynda (ov, ev) jazylady. 16. Elbasy oryssha sóileydi. 17. Parlament talqylaulary orys tilinde jýredi. 18. Ýkimetting isi oryssha. 19. Halyqaralyq qatynasta orys tili ghana qoldanylady. 20. Elding atyn shet tilderge orysshasynan audarady.
Qazaqstan-oryssha-Kazahstan, aghylshynsha-Kazakhstan. Bir "q" nege oryssha "k", aghylshynsha "k", kelesisi oryssha "h", aghylshynsha "kh"? Qazaq tilining jalghyz dybysynyng ózin osynsha búrmalaytynday qazaq tilinde ne ósh-qastary bar? Orys tilining tuyn kóterip, qazaq tilin attap basyp, ayaqqa taptap jýrgenderding bәri-sol qazaqtardyng ózderi. Qazaq tilining memlekettik mәrtebesin moyyndamaytyndar da - qazaqtar. Qazaqtyng namysyn jer qylyp orysqa jyghyp berip jýrgender de - qazaqtar. Qazaghy da, orystildisi de qazaqsha sóilese eshkim shek qoymas edi. Zany da solay. Orystar qazaqty bopsalap qana anysyn andyp otyr. Otarshyl orys pen kelimsek orystildiler zaman aghymyn qazaqtan jaqsy bilip otyr. Qazaq ózi qazaq bolugha qúlyqsyz. Áytpese biyliktegilerge talap qoysa qazaq bop ketu qalam úshynda ( naqtap kelse tilding ghana úshynda, niyette) túrghan mәsele. Álde qazaqtar ózderin adam qúqyna ie subiekt dep eseptemey me? Álde Qazaq eli әli Reseyding otary ma? Demografiya men uaqyt kóbin ornyna keltireri sózsiz. Biraq soghan deyin myna biyliktegileriniz otarshylarmen qosylyp ap qazaqty qaytadan qúldyqqa quyp tyghugha ainaldy.
Samat Nasyr
Facebook-tegi paraqshasynan