JAPONIYa PREMERI KELE JATYR
Qazanyng 26-sy men 28-i arasynda QR Preziydenti Núrsúltan Nazarbaevtyng arnayy shaqyrtuymen Japoniya premier-ministri Sindzo Abe Qazaqstangha kelmek. Búl turaly abai.kz portaly RIA Novostiyge silteme jasay otyryp habarlaydy.
Japoniyanyng Qazaqstandaghy ókiletti elshiligi taratqan aqparattargha sýiensek, premier-ministr Qazaqstan men Japoniya arasyndaghy qarym-qatynastyrdy nyghaytu mәselelerin talqylaydy. Sonday-aq, QR Preziydenti men eki-jaqty kezdesuler ótkizip, biynez-forumgha qatysady dep kýtilude.
Búl Abe myrzanyng Qazaqstangha ekinshi sapary. Búdan búryn 2006 jyly Sindzo Abe sol kezdegi premier-ministr Dzunitiro Koidzumiymen birge kelgen bolatyn.
Sonymen, әdetki tilemshiler tilin shýiirip kelip, qompiyp qaytatyn Qazaqstangha Japoniya premier-ministri ne ýshin kele jatyr? Qazaqstan men Japoniyanyng qazir ara-qatynasy qanday dengeyde? Basqa-basqa emes, Abe myrzanyng ózi kele jatqany nening nyshany?
Qazaqstandyq sarapshylardyng pikirinshe, Qazaqstan men Japoniyany tek úzaq jyldargha sozylghan diplomatiyalyq qarym-qatynas qana emes, sonymen birge memleketti damytu baghytynda el basshylarynyng «Núrly jol» jәne «Abenomika» syndy ekonomikalyq baghdarlamalary da baylanystyra týsedi-mys.
Ayta keteyik, osyghan deyin Nazarbaev myrzamen Sindzo Abe 2014 jyldyng nauryz aiynda Gaagada, al qazan aiynda Milanda kezdesken. Búl kezdesuler óz kezeginde nәtiyjesiz bolmaghany da ras. Búlardyng syrtynda, Qazaqstan men Japoniyanyng yadrolyq qarugha qatysty ústanymdary da sәikes eken-mys.
Al, Qazaqstandaghy ókiletti elshi - Masayosy Kamohara búl kezdesuding tarihy manyzy turaly qazaqstandyq BAQ-qa birneshe mәrte súhbat beripti de. Sol súhbatynda elshi myrza Elbasynyng sayasatynyng arqasynda Qazaqstan men Japoniya Orta Aziyadaghy ekonomikalyq әleueti jarasqan seriktes memleketke ainalghanyn aityn kósilipti.
Sonday-aq, ýstimizdegi jyly japon taraby Qazaqstan uranyna investisiya salugha niyetti ekendikterin jetkizgen bolatyn. Japoniyadaghy «Fukusomy 1» atom energiya stansiyasyndaghy jarylastyn keyin, japondyqtar qazaqstandyq atom energetikasyna kóz tikkeni ras.
Sonymen qatar, Sindzo Abe men Núsrúltan Nazarbaevtyng arasyndaghy dostyq ta erekshe ekenin búqaralyq aqparat qúraldary jazyp keledi.
Al 2012 jyly Japoniya jer betinde siyrek kezdesetin miyneraldardy óndiru jәne qayta óndeuge, tabighy gazyn iygeruge Qazaqstan men kórshiles memleketterge 700 million dollar bólgen.
Núrgeldi Ábdighaniyúly
Abai.kz