قازانىڭ 26-سى مەن 28-ءى اراسىندا قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ارنايى شاقىرتۋىمەن جاپونيا پرەمەر-ءمينيسترى سيندزو ابە قازاقستانعا كەلمەك. بۇل تۋرالى abai.kz پورتالى ريا نوۆوستيگە سىلتەمە جاساي وتىرىپ حابارلايدى.

جاپونيانىڭ قازاقستانداعى وكىلەتتى ەلشىلىگى تاراتقان اقپاراتتارعا سۇيەنسەك،  پرەمەر-مينيستر قازاقستان مەن جاپونيا اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىردى نىعايتۋ ماسەلەلەرىن تالقىلايدى. سونداي-اق، قر پرەزيدەنتى مەن ەكى-جاقتى كەزدەسۋلەر وتكىزىپ، بينەز-فورۋمعا قاتىسادى دەپ كۇتىلۋدە.

بۇل ابە مىرزانىڭ  قازاقستانعا ەكىنشى ساپارى. بۇدان بۇرىن 2006 جىلى سيندزو ابە سول كەزدەگى پرەمەر-مينيستر دزيۋنيتيرو كويدزۋميمەن بىرگە كەلگەن بولاتىن.

سونىمەن، ادەتكى  تىلەمشىلەر ءتىلىن ءشۇيىرىپ كەلىپ،  قومپيىپ قايتاتىن قازاقستانعا جاپونيا پرەمەر-ءمينيسترى نە ءۇشىن كەلە جاتىر؟ قازاقستان مەن جاپونيانىڭ قازىر ارا-قاتىناسى قانداي دەڭگەيدە؟ باسقا-باسقا ەمەس، ابە مىرزانىڭ ءوزى كەلە جاتقانى نەنىڭ نىشانى؟

قازاقستاندىق ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان مەن جاپونيانى تەك ۇزاق جىلدارعا سوزىلعان ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس قانا ەمەس، سونىمەن بىرگە مەملەكەتتى دامىتۋ باعىتىندا ەل باسشىلارىنىڭ «نۇرلى جول» جانە «ابەنوميكا» سىندى ەكونوميكالىق باعدارلامالارى دا بايلانىستىرا تۇسەدى-مىس.

ايتا كەتەيىك، وسىعان دەيىن نازارباەۆ مىرزامەن سيندزو ابە 2014 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا گااگادا،  ال قازان ايىندا ميلاندا كەزدەسكەن. بۇل كەزدەسۋلەر ءوز كەزەگىندە ناتيجەسىز بولماعانى دا راس. بۇلاردىڭ سىرتىندا، قازاقستان مەن جاپونيانىڭ يادرولىق قارۋعا قاتىستى ۇستانىمدارى دا سايكەس ەكەن-مىس.

ال، قازاقستانداعى وكىلەتتى ەلشى - ماسايوسي كاموحارا بۇل كەزدەسۋدىڭ تاريحي ماڭىزى تۋرالى قازاقستاندىق باق-قا بىرنەشە مارتە سۇحبات بەرىپتى دە. سول سۇحباتىندا ەلشى مىرزا ەلباسىنىڭ ساياساتىنىڭ ارقاسىندا قازاقستان مەن جاپونيا ورتا ازياداعى ەكونوميكالىق الەۋەتى جاراسقان سەرىكتەس مەملەكەتكە اينالعانىن ايتىن كوسىلىپتى.

سونداي-اق، ۇستىمىزدەگى جىلى جاپون تارابى قازاقستان ۋرانىنا ينۆەستيتسيا سالۋعا نيەتتى ەكەندىكتەرىن جەتكىزگەن بولاتىن. جاپونياداعى «فۋكۋسومي 1» اتوم ەنەرگيا ستانتسياسىنداعى جارىلاستىن كەيىن، جاپوندىقتار قازاقستاندىق اتوم ەنەرگەتيكاسىنا كوز تىككەنى راس.

سونىمەن قاتار، سيندزو ابە مەن نۇسرۇلتان نازارباەۆتىڭ اراسىنداعى دوستىق تا ەرەكشە ەكەنىن بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارى جازىپ كەلەدى.

ال 2012 جىلى  جاپونيا جەر بەتىندە سيرەك كەزدەسەتىن مينەرالداردى ءوندىرۋ جانە قايتا وڭدەۋگە، تابيعي گازىن يگەرۋگە قازاقستان مەن كورشىلەس مەملەكەتتەرگە 700 ميلليون دوللار بولگەن.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz