Majar aqyny Attila Yojeften (1905-1937) audarylghan ólender

 

 Jabayy alma

 

Jabayy alma bolghym keledi,

Jabayy alma... sayasy bar.

Ózegi talghan әr jas bala

Toyyp jeytin jemisimdi,

Kólenkemning ayasynda.

 

Jabayy alma bolghym keledi,

Jetim bala jany múndy.

Kózining jasy kólkigende,

Meni izdep kep kóz jasymen,

Suaratyn tamyrymdy.

 

Bolghym keled jabayy alma,

Qurap qalsam eger bir kýn.

Otyn bolyp jalynymmen

Kóz jastaryn jetimderdin

Qúrghatugha jaray alghan. 

 

Bolsam eger jabayy alma,

Qayghy bolmay jer ýstinde,

Barlyq adam kónildi de

baqytty ómir kesher edi,

Eske almay ólimdi de.

 

1921 j.

 

Shamgha qaraymyn

 

Shamgha qaraymyn. Poyyz shamy.

Siqyrly, janyp túr qyzaryp.

Jaryghynan jana ómir tuady

Kólenkesi úzaryp.

 

Qarashy, netken kýsh, ne siqyr!

Oylaumen keterdey tang atyp…

Qansha qúdiretti bolsa da jaryghy,

Men – Adam, ony jaghatyn.

 

Úiyqtasam, shamdy óshirem –

Janymdy týireydi san kýdik:

Qayta janbasa,  qalam ba

Qaranghylyqta mәngilik?!

1922 j.

 

Seni kýtip jýrmin …

 

Seni kýtip jýrmin. Shyq týsken,

aghashtyng bútaqtary aspangha úmtylyp.

Óne-boyym múzdady, dirdektep

qara týnde,  jalghyzdyq tym suyq.

 

Qasyma kelsen, týriler týn-qayghy da ,

Tynyshtyq ornar,  tynyshtyq …

Tyndarmyz sazy syrly Aydy da.  

Ernimiz sybyrlap jýrekting әuenin,  

Baqyttan bayandy dәmeli,

Keter me ek ilesip

shyraqtyng buyna,

tirlikti týgesip?

1922 j. 

 

Seged manynda

 

Tisa ‒ jas ózen, jazghy keshte

bayau aghady‒ eski tek múnymyz. 

Kýn de búiyghy bizge „qosh” dep

úzaydy, Týn-qayyng júbymyz.

 

Qúshaqtap, jýzimdi aqyryn

sipaydy japyraq-kýltesi.

Mola-tósegim shaqyryp

kózim júmylar, múng keship.

 

Eski jyr ‒ mendegi jýrekting ansary, 

tyndaytyn әuenin tamsanyp.

Baylanyp qaytemiz úiqasqa?

 

Biyleydi bir diril janymdy,

Sәlem bererde jalyndy

jalghyz, jetim Diula Yuhasqa[1]

1922

 

Suyq Týnge sinip suidy sezim,

Jyluy tarap, jalyny sónip.

Kýnderim Qúdaygha kelip qúlaydy

jigittey qyzgha oralghan jihandy kezip.

 

Jýregimdi ashyp,  Týn jyr jazar,

Marjan ghyp sózdi shasha almay,

Júldyz ghyp múndy shasha almay.  

Tang bolyp atsamshy tap-taza …

 

Kýlge ainalyp keshim men tanym,

Ghalamdyq otqa barady janyp,

Jyluyna janym bólenbey.

 

Jaratqan Tәnirim joqtan bardy,

Eritip jýrektegi qysqy qardy

Úmytylghan múnly ólendey.

1923 j.

 

 

Shyn jýrekten

 

Joq ne әkem, ne anam,

Ne tәnirim, ne panam.

Ne besik, ne kebinim,

Ne sýigenim, serigim.

 

Nәr tatpadym men ýsh kýn,

Ne berse de kelistim.

Jiyrma jylym – baylyghym,

Satsam bolmas qayghy-mún.

 

Eshkim satyp almasa,

Shaytan mýmkin jarmasar.

Shynym kirip ýige bir

Kisi óltirer kýidemin.

 

Ústar onda dargha asar,

Tәnim qara jer basar.

Tynshyghanda jýregim,

Túrar ómir-gýl ónip. 

1925 j.

 

Tәnirim

Fәniydi jerde qaldyra,

Tәnirim keldim aldyna.

Qús bolsan, salghan dausyndy

Janghyrtar edim tau syndy.

 

Eginshi bolsang soqaly,

Jyrtysar em jer qoparyp.

Atyndy sipap jalynan,

Jeger em sharua qamyna.

 

Soqanyng ústap qúlaghyn,

Sayyn dala bop júmaghym, 

Janyndy sening qalar em

Tyng jerge týren salar em.

 

Qústan bir baqty qorghasan,

Qaumalap jatsa qargha san,

Tas atar edim, qashyryp,

Meyirindi bir asyryp.

 

Sen kýlsen, men de shattanyp,

Tóbem kókke tiige shaq qalyp,

Mýshtigimmen aldarqatsam, 

Sherimdi  saghan tarqatsam.

1928 j.

 

Estidim temir óksigin …

 

Estidim temir óksigin,

Estidim janbyr kýlgenin.

Qirady eles, óshti kýn,

Ótedi bәri – bilgenim.

 

Tirlikten kýibeng dara qap,

Sýngdi ghana jón kórdim.

Aytshy tek altyn sanadan

Adamgha qaru jon der kim?

1933-1934 j.j.

 

Sol bir aru

 

Sol bir súlu әieldi kórsem shirkin taghy da,

Peri qyzy edi ol, nәzik edi jany da.

Seruendegen shaqtarda gýl dalada masaty,

Jerdi jenil qauyrsyn qadammenen basatyn.

Sýimey-aq men qoyayyn ony myna jalghanda,

Tek qarayyn sýiinip, mendegi osy bar arman –

Baqta otyrsa shuaqtap aq aruym taranghan,

Qolynda bar kitaby jana ghana jabylghan.

Kýzgi jelge sybdyrlar japyraqtar janynda.

Kóriktime qaraumen abaylap jay, syr úrlyp,

Ózimdi-ózim úmytyp, túrghanymda sybyrlap.

Sezip meni, ýrkip, ornynan tez túryp,

Úzar betin alys baq shetine búryp.

Jol shetinde aghashtar qoshtasudy qúptar.

(Ayyrylysar osylay búiyrylmaghan júptar)

Kóz júmghan anasyn kórgen sәby qúrly,

Sol arudy kórsem aiday appaq núrly.

1936 j.

 

***

Tu syrtymda túr eken Jaratqan …

Tu syrtymda túr eken Jaratqan,

Izdesem men ony barlyq tórt taraptan.

… 

Tórt taghandadym. Tik qúdayym

iyilmedi maghan, kótermedi jerden.

Bar shapaghaty – bos qoydy meni,

Kýsh tap, kóteril, úqsa dep erge.

 

Sóitip jar boldy, jar bolmady da.

Meyirimi jalyn da, kýl de emes.

Qalay sýisen, solay qorghady da,

Ózimdi ózime  qaldyrdy.

 

Tәnim әlsirep, qorqynysh qúshty,

Biraq men jarymdy kýtemin jymiya.

Sebebi menimen adal, bilsen,

Myna bos quys dýniya.

1937 j.

Majarshadan audarghan Raushangýl Zaqanqyzy 

Abai.kz