Býgin Parlamentting jogharghy palatasynyng jalpy otyrysynda senator Serik Aqylbay myrza premier-ministr Kәrim Qajymúqanúlynyng atyna deputattyq saual joldap, Reseyden Keyki batyrdyng basyn qaytarudy talap etti. Búl turaly «Abay-aqparat» «BAQ.KZ»-ke silteme jasay otyryp habarlaydy.

«Últ bostandyghy jolynda kýresken danqty qolbasshylardyng biri, ataqty mergen Keyki batyr óz eli ýshin basyn bәigege tikken túlgha. Batyrdy qyzyl әsker aiuandyqpen óltirip, eki qoly men basyn kesip alghan. Últ bozdaghynyng basy әli kýnge Sank-Peterborda saqtauly túr. 1995 jyly Syrtqy ister ministrligi súrau jibergende, Keyki babamyzdyng basy bar ekenin Resey Syrtqy ister ministrligi de jauap hatynda rastaghan», - dedi senator Serik Aqylbay.

Patshalyq Reseyding otarlauyna qarsy Qazaqstannyng barlyq aimaqtarynda halyq bas kótergen bolatyn. Solardyng ishinde Torghay dalasyndaghy Ábdighappar Janbosynúly, Amangeldi Imanov, Keyki batyr bastaghan el eng úzaq kóterilis jýrgizdi.

Jas úrpaqty patriottyq pen otansýigishtikke baulu ýshin batyrlar ruhyn janghyrtu kerek. Kenes dәuirinde últ-azattyq kóterilister turaly aitylmay keldi. Ókinishke oray, býgingi kýni key jastarymyz 1916 jylghy kóterilis turaly, ony bastaghan batyrlar jayly tolyq bile bermeydi. Serik Aqylbay endi osy olqylyqtyng ornyn toltyratyn kez kelgenin aitady.

Sóz sonynda senator, Keyki batyrdyng bas sýiegin tughan eline aldyru mәselesi kópten aitylsa da nәtiyje shyqpaghanyn kóldeneng tartty.

"Biyl últ-azattyq kóterilisting jýz jyldyghy. Osyghan oray, Keyki batyrdyng bas sýiegin elge qaytaryp, tughan jerine jerleu mәselesin ýkimet qolgha alsa", - deydi Jogharghy palata mýshesi.

Eske sala ketsek, deputat Serik Aqylbay Keyki batyrdyng basy tónireginde búryn da birneshe mәrte qogham nazaryna oy tastaghan bolatyn.

Taqyrypqa túzdyq: BAQ-tyng bazynasyna ainalghan batyr babalardyng basyn elge qaytaru bolghany ras. Búl joly bas uәzirge joldanghan deputattyq saualdyng jýgi auyr. Olay dep otyrghanymyz, tútas bir últtyng namysynday bolghan aqberen qolbasshy, alty alashqa tanymal batyr, Keyki batyrdyng bas sýiegin Resey múrajayynan qaytaryp alu mәselesin halyq qalaulysy kóterip otyr.

Basy bar el, shyghady basyn izdep. Egemendik tany atqan 25 jyldyng ishinde geosayasy kartadaghy eski әm jana odaqtasymyz, strategiyalyq seriktesimiz sanalatyn eski imperiyanyng enshigeri – Resey Federasiyasynyng múrajayynda jatqan batyr babalarymyzdyng bas sýsyekterin elge qaytaru isi onaygha týspey túrghany ókinishti. Emis-emis eske týskende, el qalaulylary parlamentting qabyrghasynan premier-ministrge deputattyq saual joldap qoyatyny bolmasa, naqty nәtiyje joq.

Patshalyq Reseyding әiel kósemi – qazaqtyng songhy hany Kenesary hannyng bas sýieginen kýlsalghysh jasatqany belgili tarihtan. Endi egemendik tany atyp, soltýstiktegi kórshimizben ym-jymdasyp otyryp, babamyzdyng basyn qaytaryp ala almau, Mәsimov myrza tizginin ústaytyn Ýkimetting sýiegine tanba bolyp basylary haq.

Últ tarihynyng osy bir múnly betteri әli jylauly kýide. Tәuelsizdik alyp, órkeniyetti zamanda erkindikke soghyssyz qolymyz jetse de ruhymyz qayta tirilgen joq. Han Kene men Keyki batyrdyng basyn qaytaryp, ony arulap kómgenshe qazaqtyng últtyq ruhy tirilmek emes. Búl bizding últymyzdyng betine týsken tanba. Kenesary han jaltaqqoylardyn, paydakýnemderding kesirinen últtyng basyn qosa almay ketken edi. Ol ansaghan sol birlik bizge әli jetken joq siyaqty. Býgingi tirlikting bәri bir kýndik. Óitkeni últtyq ruhymyz ólik keypinde. Ólik emes-au, kesilgen bas kýiinde qúmyragha salynyp erikken júrttyng ermegine ainalyp múrajayda túr. Búl bizding ayanyshty halimizdi әigileydi. Sebebi, әli kýnge Reseyge jaltaqtap, orystargha qúldyq deymiz. Kónekóz qariyalardyng aituynsha, pravoslavie shirkeui qazaqtyng songhy hany tughan jerine arulap jerlener bolsa qazaqtyng últtyq ruhy tiriledi dep qorqady eken.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz